Żaden pojedynczy czynnik nie może przewidzieć, czy dana osoba uzależni się od narkotyków, czy nie. Na ryzyko uzależnienia wpływa biologia danej osoby, jej środowisko społeczne oraz wiek lub etap rozwoju. Im więcej czynników ryzyka posiada dana osoba, tym większa szansa, że zażywanie narkotyków może doprowadzić do uzależnienia. Według National Institute on Drug Abuse, następujące trzy czynniki ryzyka są najważniejsze:
Biologia – geny, z którymi ludzie się rodzą – w połączeniu z wpływami środowiska – stanowią około połowy ich podatności na uzależnienia. Dodatkowo płeć, pochodzenie etniczne i obecność innych zaburzeń psychicznych mogą wpływać na ryzyko nadużywania narkotyków i uzależnienia.
Środowisko – środowisko osoby obejmuje wiele różnych wpływów, od rodziny i przyjaciół do statusu społeczno-ekonomicznego i jakości życia w ogóle. Czynniki takie jak presja rówieśników, przemoc fizyczna i seksualna, stres i zaangażowanie rodziców mogą w znacznym stopniu wpłynąć na przebieg nadużywania narkotyków i uzależnienia w życiu danej osoby.
Rozwój – Czynniki genetyczne i środowiskowe oddziałują w krytycznych etapach rozwoju danej osoby, wpływając na podatność na uzależnienia, a nastolatki doświadczają podwójnego wyzwania. Chociaż przyjmowanie narkotyków w każdym wieku może prowadzić do uzależnienia, to im wcześniej rozpoczyna się ich używanie, tym bardziej prawdopodobne jest, że dojdzie do poważniejszego nadużycia. A ponieważ mózgi nastolatków wciąż rozwijają się w obszarach, które rządzą podejmowaniem decyzji, osądem i samokontrolą, są one szczególnie podatne na zachowania ryzykowne, w tym próbowanie narkotyków.
(Zaadaptowano z: http://www.nida.nih.gov/scienceofaddiction/brain.html)
.