Free Press

Sytuacja demograficzna

Według spisu ludności z 2011 r. przeprowadzonego przez Chorwackie Biuro Statystyczne (następny spis ludności odbędzie się w 2021 r.), Chorwacja liczy 4 284 889 mieszkańców, z czego 48,2% stanowią mężczyźni, a 51,8% kobiety, przy gęstości zaludnienia 75,7 mieszkańców na kilometr kwadratowy. Ludność według wieku i płci według osiedli na podstawie spisu powszechnego z 2011 roku jest dostępna w liczbach bezwzględnych na oficjalnej stronie internetowej Chorwackiego Urzędu Statystycznego. Średni wiek ludności w 2011 roku wynosił 41,7 (mężczyźni – 39,9, kobiety – 43,4) w porównaniu z rokiem 1991, kiedy średni wiek wynosił 37,1.

Populacja Republiki Chorwacji według wieku i płci (Spis Powszechny 2011)

Źródło: Croatian Bureau of Statistics

Od 1991 roku w Chorwacji odnotowano kilka negatywnych trendów demograficznych, które obejmują spadek liczby ludności, niski wskaźnik urodzeń, ujemny przyrost naturalny, starzenie się społeczeństwa i rosnącą emigrację ludności w wieku produkcyjnym. Spadek naturalny w Chorwacji jest konsekwencją niskiego wskaźnika urodzeń i wyższej śmiertelności. Jest to stosunkowo nowa tendencja, która pojawiła się w czasie wojny 1991-1995, ale utrzymywała się także po jej zakończeniu i jest obecna od ponad dwóch dekad. Struktura wiekowa ludności zmienia się, a przy niskim wskaźniku urodzeń, dłuższej oczekiwanej długości życia i ogólnie niższej umieralności, wyzwania demograficzne, przed którymi stoi Chorwacja, są podobne do tych w innych krajach europejskich z wyższym udziałem osób starszych.

Według Badania Siły Roboczej, które dostarcza danych na temat aktywności ekonomicznej ludności w Republice Chorwacji w 2018 r., ludność w wieku produkcyjnym (15+) wynosiła 3 531 000 z siłą roboczą 1 807 000, z czego 152 000 stanowiły osoby bezrobotne. Stosunek zatrudnienia do liczby ludności wynosił 46,9%, a stopa bezrobocia wynosiła 8,4% w 2018 r.

Emigracja z Chorwacji jest w większości przypadków motywowana brakiem zatrudnienia, możliwościami przedsiębiorczości lub postrzeganymi lepszymi możliwościami w innych krajach. Emigranci to głównie ludzie w wieku produkcyjnym (20-50 lat), którzy szukają lepszych warunków życia w bardziej rozwiniętych krajach. Emigracja młodych ludzi i ujemny przyrost naturalny mają wpływ na spadek liczby ludności. Według Chorwackiego Urzędu Statystycznego w 2018 roku liczba osób, które wyemigrowały z Chorwacji wynosiła 39 515, a w 2012 roku, przed przystąpieniem do Unii Europejskiej, liczba ta wynosiła 12 877. Na przestrzeni lat wzrosła również liczba imigrantów. W 2012 roku liczba imigrantów wynosiła 8 959, a w 2018 roku 26 029.

Według średniego wariantu prognoz ludnościowych Chorwackiego Biura Statystycznego, do 2060 roku populacja Chorwacji zmniejszy się do 3,85 mln mieszkańców, przy czym udział osób w wieku 65+ osiągnie 29,4%.

Język

Językiem urzędowym w Chorwacji jest język chorwacki. Według spisu powszechnego z 2011 roku, Chorwacja jest zamieszkana głównie przez Chorwatów (90,42%). Wśród mniejszości etnicznych największa jest mniejszość serbska (4,36%), podczas gdy inne mniejszości stanowią po mniej niż 1% populacji (Albańczycy, Austriacy, Bośniacy, Bułgarzy, Czarnogórcy, Czesi, Węgrzy, Macedończycy, Niemcy, Polacy, Romowie, Rumuni, Rosjanie, Rusini, Słowacy, Słoweńcy, Włosi, Turcy, Ukraińcy, Wołosi, Żydzi). Członkowie mniejszości narodowych mają zagwarantowane prawo do edukacji w ich języku i piśmie, jak określono w Konstytucji Republiki Chorwacji, Ustawa konstytucyjna o prawach mniejszości narodowych i Ustawa o edukacji w języku i piśmie mniejszości narodowych.

Oficjalnym językiem w Chorwacji jest chorwacki (język południowosłowiański). Chorwacki jest językiem ojczystym dla około 95% ludności Chorwacji. W powiatach i miastach, w których występuje znaczny odsetek innych grup etnicznych, ich języki mają status języka urzędowego w administracji lokalnej. Mniejszości mają również prawo do edukacji we własnym języku od poziomu przedszkolnego do szkoły średniej. Mniejszości etniczne w Chorwacji zachowują również swoje języki i tożsamość poprzez instytucje kulturalne i media mniejszościowe (gazety, radio, program telewizyjny).

Uczniowie będący członkami mniejszości narodowych mają konstytucyjne prawo do edukacji w trzech podstawowych modelach oraz w innych specjalnych formach kształcenia w szkołach podstawowych i średnich w Chorwacji. Według modelu A cały proces nauczania jest zorganizowany w języku mniejszości narodowej (zajęcia w języku i piśmie mniejszości narodowej), ale uczniowie muszą uczyć się języka chorwackiego w tej samej liczbie godzin, w której nauczany jest język mniejszości. Model B odnosi się do dwujęzycznego procesu nauczania, a model C do pielęgnowania języka i kultury mniejszości narodowej.

W roku szkolnym 2017/2018 w szkołach realizowane były następujące języki mniejszości narodowych (wymienione według modelu):

• Model A: czeski (ISCED 1 i 2), węgierski (ISCED 1-3), serbski (ISCED 1-3), włoski (ISCED 1-3)
• Model B: czeski (ISCED 3), węgierski (ISCED 1 i 2), serbski (ISCED 1 i 2)
• Model C: Albański (ISCED 1-3), Niemiecki (ISCED 1 i 2), Czeski (ISCED 1-3), Węgierski (ISCED 1-3), Macedoński (ISCED 1-3), Polski (ISCED 1 i 2), Rusiński (ISCED 1 i 2), Rosyjski (ISCED 1-3), Słowacki (ISCED 1-3), Słoweński (ISCED 1-3), Serbski (1-3), włoski (ISCED 3), ukraiński (ISCED 1 i 2), hebrajski (ISCED 1 i 2)

Religia

Zgodnie ze spisem powszechnym z 2011 r., ludność Chorwacji jest w przeważającej mierze wyznania rzymskokatolickiego (86.28%). Drugą co do wielkości grupą religijną są prawosławni (4,44%), głównie członkowie Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Innymi znaczącymi grupami religijnymi są muzułmanie (1,47%) i protestanci (0,34%). Około 4,5% to ateiści lub agnostycy.

W szkołach publicznych w Chorwacji religia jest przedmiotem fakultatywnym. W szkołach podstawowych religia jest przedmiotem fakultatywnym bez alternatywnej opcji, takiej jak etyka (etyka jest nauczana tylko w szkołach średnich). W szkołach średnich uczniowie mają możliwość wyboru, czy chcą uczęszczać na religię czy etykę. Wybór jednego z tych przedmiotów jest obowiązkowy.