By Leave a Comment on Witamina D i łuszczyca

Łuszczyca zwykła (PV) jest powszechną, przewlekłą chorobą autoimmunologiczną objawiającą się jako grube, łuszczące się, czerwone blaszki na skórze. Jest ona często wywoływana przez infekcje lub stres, jednak antygen, który wyzwala nieprawidłowy cykl immunologiczny nie jest znany. Pacjenci z łuszczycą są bardziej podatni na inne choroby autoimmunologiczne, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzycę, otyłość i zespół metaboliczny. Pacjenci z łuszczycą żyją około cztery lata krócej niż populacja ogólna. Chociaż zidentyfikowano wiele genów podatności na zachorowanie, nadal nie ma lekarstwa. W ciągu ostatnich kilku lat, naukowcy dowiedzieli się więcej na temat witaminy D, jej roli w układzie odpornościowym i jej roli w łuszczycy. Przed nami przegląd tych odkryć i wyjaśnienie implikacji dla opieki.

Witamina D

Uważa się, że witamina D odgrywa ważną rolę w regulacji układu odpornościowego, w oparciu o odkrycia receptorów witaminy D (VDR) i CYP271B, enzymu odpowiedzialnego za syntezę 25-hydroksywitaminy D (25-(OH)D), w różnych tkankach.1 Wiadomo, że co najmniej 60 typów komórek wykazuje ekspresję VDR, a ponad 200 genów wydaje się być modulowanych przez witaminę D.2 Co ważne, VDR znajduje się na aktywowanych limfocytach T,3 a dowody sugerują, że witamina D odgrywa rolę w modulowaniu funkcji komórek dendrytycznych oraz regulacji keratynocytów i funkcji komórek T.4

Dane epidemiologiczne wykazały, że niedobór witaminy D może być czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób autoimmunologicznych, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), stwardnienia rozsianego (SM), tocznia rumieniowatego układowego (SLE) i choroby Leśniowskiego-Crohna (ChLC).5,6 W łuszczycy częstość występowania niedoboru witaminy D zmienia się w zależności od szerokości geograficznej. Jest ona największa wśród mieszkańców okolic biegunów, a zmniejsza się w szerokościach tropikalnych. Istnieją zatem pewne epidemiologiczne dowody na istnienie związku pomiędzy częstością występowania choroby a szerokością geograficzną, który może być związany z ekspozycją na słońce i stężeniem witaminy D.7 Klinicznie, niektórzy pacjenci z łuszczycą reagują na miejscowo stosowane analogi witaminy D, co również sugeruje rolę tej witaminy w leczeniu choroby. Większość terapii autoimmunologicznych jest kosztowna i wymaga monitorowania działań niepożądanych, podczas gdy inne nie mogą być stosowane w ciąży. Dlatego warto byłoby wiedzieć, czy korygowanie niedoboru witaminy D miałoby pozytywny efekt kliniczny w tej populacji.

Istnieją dwie główne formy witaminy D; około 10 procent pochodzi z witaminy D2 (ergokalcyferol) głównie ze spożycia roślin w diecie, podczas gdy 90 procent pochodzi z witaminy D3 (cholekalcyferol) syntetyzowanej z 7-dehydrocholesterolu w skórze po ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe B (UVB). W krążeniu są one hydroksylowane najpierw przez wątrobę do 25-(OH)D, a następnie przez 1-alfa-hydroksylazę w nerkach. W ten sposób powstaje 1,25(OH)2D, aktywna forma witaminy D (kalcytriol).8

Badania obserwacyjne wykazują, że wyższy poziom 25-(OH)D wiąże się z niższym ryzykiem cukrzycy typu 1, stwardnienia rozsianego, tru i CD, a także niektórych chorób zakaźnych, takich jak gruźlica. W jednym z badań obserwacyjnych wykazano, że u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) w podeszłym wieku, u których stwierdzono niedobór witaminy D, stwierdzono większą liczbę tkliwych stawów i większe stężenie CRP.9 Nieliczne randomizowane badania kontrolowane (RCT) są niewielkie i nie wykazują zależności dawka-odpowiedź. Wang i wsp. stwierdzili, że niedobór witaminy D jest związany z CD. Stwierdzili, że 1,25-dihydroksywitamina D działa bezpośrednio na geny beta defensyny 2 i NOD2, które również zostały powiązane z CD.10 Ostatnio opublikowano duńskie badanie przekrojowe z udziałem 183 chorych z CD i 62 zdrowych osób z grupy kontrolnej. Wykazało ono, że aktywna CD była związana z obniżoną zawartością 25-(OH)D, a suplementacja witaminą D może zmniejszyć aktywność CD.11

Rola witaminy D w łuszczycy

Rocznym badaniem przekrojowym we Włoszech objęto 145 pacjentów z łuszczycą, 112 z RZS i 141 zdrowych osób z grupy kontrolnej (członków rodzin chorych w celu zmniejszenia wpływu różnic w sposobie odżywiania). Badacze mierzyli poziom witaminy D, hormonu przytarczyc (PTH) i wapnia w surowicy. Wśród pacjentów z chorobą łuszczycową, 57,8 procent stwierdzono niedobór witaminy D przez cały rok, w porównaniu z 37,5 procent w grupie RA i 29,7 procent kontroli. W miesiącach zimowych, częstość występowania wzrosła do 80,9 procent w grupie chorych na łuszczycę, w porównaniu do 41,3 procent w grupie chorych na RZS i 30,3 procent w zdrowych grupach kontrolnych. Częstość występowania niedoboru 25-(OH) D była istotna statystycznie u osób z łuszczycą w porównaniu z chorymi na RZS (p<0,01) i zdrowymi kontrolami (p<0,001). Dodatkowo, nie było różnicy w częstości występowania niedoboru w zależności od tego, czy pacjenci mieli łuszczycę, czy zarówno łuszczycę, jak i łuszczycowe zapalenie stawów. Nie stwierdzono istotnej korelacji liniowej między ciężkością choroby a poziomem 25-(OH).

W badaniu stwierdzono również, że pacjenci z łuszczycą byli młodsi, częściej palili papierosy i mieli wyższe BMI niż pacjenci z RZS lub zdrowe osoby z grupy kontrolnej. W analizie regresji logistycznej, niedobór witaminy D był związany z PV z ilorazem szans 2,5 (95% przedział ufności 1,18-4,89; p<0,01) i niezależnie od wieku, płci, BMI, PTH lub poziomu wapnia. Jednak biorąc pod uwagę, że nie była to randomizowana próba kontrolna, badacze nie mogli ustalić związku przyczynowego między niedoborem witaminy D a łuszczycą.12

Orgaz-Molina, et al. opublikował badanie case-control study of 86 patients (43 with psoriasis and 43 controls) in a single ambulatory clinic in Spain. Byli oni badani w jednym czterotygodniowym okresie, aby uniknąć sezonowych zmian w poziomie witaminy D. Badania wieloczynnikowe z zastosowaniem binarnej regresji logistycznej wykazały silny związek między obecnością łuszczycy a niedoborem witaminy D (<30ng/ml), nawet po skorygowaniu czynników zakłócających, takich jak BMI, wiek, płeć, spożycie witaminy D w diecie, całkowita ekspozycja na słońce i fototyp skóry Fitzpatricka. Współczynnik szans wynosił 2,89 (przy 95% przedziale ufności 1,02-7,64, p<0,03) dla niedoboru witaminy D. Jedyną istotną ujemną korelację stwierdzono pomiędzy stężeniem 25-(OH)D a BMI (r = -0,30, p=0,005). Ponadto pacjenci z łuszczycą z BMI powyżej 27 mieli wyższe ryzyko niedoboru witaminy D z czułością 82,3% i swoistością 51,7%. Co ważne, nie było korelacji między BMI a godzinami dziennej ekspozycji na słońce.13

Możliwe jest posiadanie normalnego poziomu witaminy D we krwi, ale jeśli istnieje dysfunkcja receptora, może powstać nieprawidłowa funkcja komórki. Może to być prawdziwe dla każdej komórki, która ma nieprawidłowe VDR, w tym keratynocytów, komórek T i komórek dendrytycznych. Odpowiedź kliniczna na miejscowe analogi witaminy D koreluje z podwyższeniem ekspresji mRNA VDR w blaszkach łuszczycowych.14

Polimorfizmy genów VDR mogą mieć na to wpływ. Pacjenci homozygotyczni dla allelu Taq1 T15 i Fok 1 F częściej nie reagowali na miejscowo stosowany kalcypotriol.16 U pacjentów homozygotycznych dla allelu C genu Taq1 VDR wiąże się z obniżoną aktywnością VDR. Pacjenci ci mieli krótszy czas trwania remisji (p = 0,038) po zastosowaniu terapii NB-UVB niż pacjenci heterozygotyczni dla tego allelu (p =0,026) i homozygotyczni dla allelu T (p=0,013).17

Wnioski

Niedobór witaminy D jest powszechny w populacji chorych na łuszczycę. Ze względu na upośledzający charakter i trudności w kontrolowaniu tych chorób, korzystne byłoby wiedzieć, czy efektywna kosztowo terapia, taka jak suplementacja witaminy D, poprawiłaby przebieg choroby. Badania obserwacyjne w dużych kohortach wykazały istotny związek pomiędzy niskim poziomem 25-(OH)D a zwiększonym ryzykiem cukrzycy, zespołu metabolicznego i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Ponieważ łuszczyca jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, terapia, która mogłaby zmniejszyć to ryzyko, przyniosłaby korzyści. Wiadomo, że ciężkość łuszczycy koreluje z podwyższonym BMI, a BMI jest ujemnie skorelowane z niedoborem witaminy D. Zaproponowano również, że może istnieć zmniejszona biodostępność witaminy D w wyniku sekwestracji w tłuszczu.18

Obecne dane wskazują, że niedobór witaminy D jest powszechny w populacji chorych na łuszczycę, ale duże randomizowane badania kontrolowane muszą być przeprowadzone w celu potwierdzenia, czy korekta niedoboru spowoduje statystycznie istotną poprawę kliniczną, dostosowując się do czynników zakłócających, takich jak BMI. Lepsza znajomość polimorfizmów receptora witaminy D może również pozwolić nam zrozumieć różną reakcję na leczenie, a nawet umożliwić opracowanie nowych metod leczenia, które korygują nieprawidłową transkrypcję białek z uszkodzonych receptorów.

Dr Prussick pełnił funkcję konsultanta, prelegenta, trenera lub badacza dla firm Abbott, Allergan, Amgen, Gene Logic, Janssen, Leo, L’Oreal, Pharmaderm, Medicis i Medimetriks.

Ronald Prussick, MD jest dyrektorem Washington Dermatology Center, North Bethesda, MD i Assistant Clinical Professor, George Washington University, Washington, D.C.

Lisa Prussick, BSc jest studentką studiów magisterskich na Tufts University School of Medicine w Bostonie, MA i jest z Washington Dermatology Center, North Bethesda, MD.

  1. Clemens TL, Garrett KP, Zhou XY, Pike JW, Haussler MR, Dempster DW. Immunocytochemiczna lokalizacja receptora 1,25-dihydroksywitaminy-D3 w komórkach docelowych. Endocrinology. 1988;122(4):1224-1230.,
  2. Holick MF. Witamina D niedobór. N Engl J Med. 2007;357(3):266-281,
  3. Provvedini DM, Tsoukas CD, Deftos LJ, Manolagas SC. 1,25-Dihydroxyvitamin D3 receptorów w ludzkich leukocytów. Science. 1983;221(4616):1181-1183.,
  4. LoPiccolo MC, Lim HW. Vitamin D in health and disease. Photodermatol Photoimmunol Photomed. 2010;26(5):224-229.,
  5. Zold E, Barta Z, Bodolay E. Vitamin D deficiency and connective tissue disease. Vitam Horm. 2011;86:261-286.,
  6. Lonergan R, Kinsella K, Fitzpatrick P, et al. Multiple sclerosis prevalence in Ireland: Związek ze statusem witaminy D i genotypem HLA. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2011;82(3):317-322.,
  7. Raychaudhuri SP, Farber EM. The prevalence of psoriasis in the world. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2001;15(1):16-17.
  8. Powers JG, Gilchrest BA. What you and your patients need to know about vitamin D. Semin Cutan Med Surg. 2012;31(1):2-10.
  9. Kerr GS, Sabahi I, Richards JS, et al. Prevalence of vitamin D insufficiency/deficiency in rheumatoid arthritis and associations with disease severity and activity. J Rheumatol. 2011;38(1):53-59.
  10. Wang TT, Dabbas B, Laperriere D, et al. Direct and indirect induction by 1,25 dihydroxyvitamin D3 of the NOD2/ CARD15-defensin beta 2 innate immune pathway defective in Crohn disease. J Biolog Chem. 2010;285:2227-2231.
  11. Jørgensen SP, Hvas CL, Agnholt J, Christensen LA, Heickendorff L, Dahlerup JF. Active Crohn’s disease is associated with low vitamin D levels. J Crohns Colitis. 2013;7(10):e407-413.
  12. Gisondi P, Rossini M, DiCesare A, et al. Vitamin D status in patients with chronic plaque psoriasis. Br J Dermatol. 2012;166(3):505-510.
  13. Orgaz-Molina J, Buendía-Eisman A, Arrabal-Polo MA, Ruiz JC, Arias-Santiago S. Deficiency of serum concentration of 25-hydroxyvitamin D in psoriatic patients: A case-control study. J Am Acad Dermatol. 2012;67(5):931-938.
  14. Chen ML, Perez A, Sanan DK, Heinrich G, Chen TC, Holick MF. Induction of vitamin D receptor mRNA expression in psoriatic plaques correlates with clinical response to 1,25-dihydroxyvitamin D3. J Invest Dermatol. 1996;106(4):637-641.
  15. Dayangac-Erden D, Karaduman A, Erdem-Yurter H. Polymorphisms of vitamin D receptor gene in Turkish familial psoriasis patients. Arch Dermatol Res. 2007;299(10):487-491.
  16. Saeki H, Asano N, Tsunemi Y, et al. Polymorphisms of vitamin D receptor gene in Japanese patients with psoriasis vulgaris. J Dermatol Sci. 2002;30(2):167-171.
  17. Ryan C, Renfro L, Collins P, Kirby B, Rogers S. Clinical and genetic predictors of response to narrowband ultraviolet B for the treatment of chronic plaque psoriasis. Br J Dermatol. 2010;163(5):1056-1063.
  18. Wortsman J, Matsuoka LY, Chen TC, Lu Z, Holick MF. Zmniejszona biodostępność witaminy D w otyłości. Am J Clin Nutr. 2000;72(3):690-693.

.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.