Zespół Cowdena jest zaburzeniem genetycznym charakteryzującym się licznymi nienowotworowymi, guzopodobnymi naroślami zwanymi hamartoma oraz zwiększonym ryzykiem rozwoju niektórych nowotworów.
Prawie u każdego z zespołem Cowdena rozwijają się hamartoma. Rozrosty te najczęściej występują na skórze i błonach śluzowych (takich jak wyściółka jamy ustnej i nosa), ale mogą również występować w jelitach i innych częściach ciała. Rozrost hamartomów na skórze i błonach śluzowych zazwyczaj staje się widoczny w późnych latach dwudziestych.
Zespół Cowdena jest związany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju kilku rodzajów raka, w szczególności raka piersi, gruczołu w dolnej części szyi zwanego tarczycą
oraz wyściółki macicy (endometrium). Inne nowotwory, które zidentyfikowano u osób z zespołem Cowdena, to rak nerki, rak jelita grubego oraz agresywna forma raka skóry zwana czerniakiem. W porównaniu z populacją ogólną, u osób z zespołem Cowdena nowotwory te rozwijają się w młodszym wieku, często już po trzydziestce lub czterdziestce. Osoby z zespołem Cowdena są również bardziej narażone na rozwój więcej niż jednego nowotworu w ciągu życia w porównaniu z populacją ogólną. Inne choroby piersi, tarczycy i endometrium są również częste w zespole Cowdena. Dodatkowe oznaki i objawy mogą obejmować powiększoną głowę (makrocefalia) oraz rzadki, nienowotworowy guz mózgu zwany chorobą Lhermitte-Duclos. Niewielki odsetek osób dotkniętych tą chorobą ma opóźniony rozwój, niepełnosprawność intelektualną lub zaburzenia ze spektrum autyzmu, które mogą wpływać na komunikację i interakcje społeczne.
Niektóre osoby nie spełniają ścisłych kryteriów rozpoznania klinicznego zespołu Cowdena, ale mają niektóre z charakterystycznych cech tego schorzenia, zwłaszcza nowotwory. Osoby te są często określane jako posiadające zespół Cowdenopodobny. Zarówno zespół Cowdena, jak i zespół Cowdenopodobny są spowodowane mutacjami w tych samych genach.
Cechy zespołu Cowdena pokrywają się z cechami innego zaburzenia zwanego zespołem Bannayan-Riley-Ruvalcaba. U osób z zespołem Bannayan-Riley-Ruvalcaba również występują hamartomy i inne nienowotworowe guzy. Niektóre osoby z zespołem Cowdena mają krewnych ze zdiagnozowanym zespołem Bannayan-Riley-Ruvalcaba, a inne osoby dotknięte tą chorobą mają charakterystyczne cechy obu schorzeń. Na podstawie tych podobieństw badacze zaproponowali, aby zespół Cowdena i zespół Bannayan-Riley-Ruvalcaba stanowiły spektrum nakładających się cech znanych jako zespół guza hamartoma PTEN (nazwany tak ze względu na genetyczną przyczynę tych schorzeń), a nie dwa odrębne schorzenia.
.