Free Press

Wat zijn genitale wratten?

Genitale wratten zijn kleine, zachte bultjes in de genitale zone die worden veroorzaakt door bepaalde types van het humaan papillomavirus (HPV). Ze worden van persoon op persoon verspreid door intiem huid-op-huidcontact, en behoren tot de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s).

Genitale wratten (ook wel condylomata acuminata genoemd) kunnen zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomen en worden het vaakst gezien tussen de leeftijd van 15 tot 28 jaar. Genitale wratten verdwijnen na verloop van tijd vanzelf, maar dit kan maanden of soms zelfs jaren duren. De meeste mensen geven de voorkeur aan de beschikbare behandelingen om zichtbare genitale wratten te verwijderen.

Symptomen

Genitale wratten zijn kleine, zachte, huidkleurige, witte of grijze bultjes die in de genitale zone verschijnen. De wratten kunnen verschillend van grootte zijn, en er kunnen er één of meerdere in een klompje zitten. Wanneer er meerdere wratten samenklonteren of samenklonteren, lijken ze soms op een bloemkoolachtige vorm. Ze kunnen op elk deel van de vrouwelijke of mannelijke geslachtsorganen voorkomen, inclusief de vulva, de wanden van de vagina, de baarmoederhals, de penis, het scrotum, en de huid tussen de geslachtsorganen en de anus. Ze worden anogenitale wratten genoemd wanneer ze de genitaliën en de anus aantasten.

Sommige mensen kunnen jeuk, ongemak of pijn ervaren in verband met genitale wratten. Deze pijn kan worden verergerd door geslachtsgemeenschap of contact. In sommige gevallen kunnen de wratten bloeden na seks.

Hoe krijg je genitale wratten?

Genitale wratten worden veroorzaakt door een infectie met bepaalde types van het humaan papillomavirus (HPV). Het virus wordt doorgegeven door het hebben van seks of zeer intiem huid-op-huid contact met iemand die besmet is. Het is mogelijk om tegelijkertijd besmet te zijn met verschillende typen HPV.

HPV kan overgaan via kleine scheurtjes in de huid (micro-abrasies) van uw genitaliën of via contact met genitale afscheidingen. Condooms bieden geen 100 procent bescherming tegen HPV, omdat ze niet noodzakelijkerwijs alle geïnfecteerde huid bedekken.

De meeste mensen die besmet zijn met het humaan papillomavirus (HPV) hebben geen herkenbare symptomen en zijn zich er niet van bewust dat ze het virus hebben. Ze kunnen het virus dus doorgeven zonder het te beseffen. En voor degenen die zichtbare genitale wratten ontwikkelen, kan het moeilijk zijn om te weten wanneer u het virus hebt opgelopen, omdat de symptomen niet altijd direct na de besmetting verschijnen.

Wat is het risico om HPV op te lopen?

HPV-infectie komt zeer vaak voor in Australië, en het is waarschijnlijk dat de meeste seksueel actieve mensen op een bepaald moment in hun leven met een type van het virus zullen worden geïnfecteerd. Uw risico op HPV-infectie kan worden verhoogd als u andere soa’s of onbeschermde seks met meerdere partners hebt gehad.

Het lijkt er ook op dat het verwijderen van sommige of al je schaamhaar je risico op het krijgen van genitale wratten kan verhogen. Dat komt omdat ontharing door harsen of scheren kleine scheurtjes in de huid kan veroorzaken, waardoor het virus gemakkelijker de huid kan binnendringen. Een Braziliaanse wax (waarbij al het schaamhaar wordt verwijderd) lijkt meer risico op te leveren dan een bikini-wax, omdat er meer huid bij betrokken is. Andere ontharingstechnieken kunnen het risico op een vergelijkbare manier verhogen. Dus om je risico op infectie te verkleinen, wacht je minstens een dag na het harsen of scheren voordat je intiem contact met iemand hebt.

Wat maakt genitale wratten erger?

Als je al genitale wratten hebt, kan het scheren en harsen van je schaamhaar leiden tot een meer verspreide infectie. Dat komt omdat deze ontharingstechnieken kleine sneetjes en schaafwonden of irritatie van de huid kunnen veroorzaken, waardoor het virus kan binnendringen en een groter gebied van de huid kan infecteren. Dus als je genitale wratten hebt, is het het beste om het scheren of harsen van je schaamhaar te vermijden.

Zwangerschap kan soms genitale wratten veroorzaken als je een slapende HPV-infectie hebt, of het kan een actieve infectie verergeren, wat betekent dat de wratten sneller groeien dan normaal.

HPV, genitale wratten en kanker

Er zijn meer dan 40 verschillende typen HPV die het genitale gebied kunnen infecteren, en deze virussen komen zeer algemeen voor in de gemeenschap. De HPV-types die genitale (of anogenitale) wratten veroorzaken, verschillen meestal van de types die kunnen leiden tot de ontwikkeling van genitale kanker of orofaryngeale (achter in de keel) kanker bij mannen en vrouwen. De typen die in verband worden gebracht met kanker worden hoogrisico-genotypen genoemd, terwijl de typen die genitale wratten veroorzaken laagrisico-genotypen zijn.

Over 95 procent van de genitale wratten wordt veroorzaakt door HPV-typen 6 en 11 – dit zijn laagrisicotypen van HPV, wat betekent dat ze zelden kanker veroorzaken.

Peristente infectie met een hoogrisicotype van HPV kan leiden tot de ontwikkeling van celafwijkingen die uiteindelijk in kanker kunnen veranderen. De meeste baarmoederhalskankers worden veroorzaakt door infectie met de typen 16 en 18, maar er zijn 13 andere hoogrisicotypen die ook baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. Type 16 is de meest voorkomende oorzaak van kanker van de vulva, vagina, penis en huid rond de anus.

Vrouwen bij wie hoogrisicotypes van HPV worden aangetroffen, moeten mogelijk vaker worden gescreend op baarmoederhalskanker. Vrouwen met genitale wratten hoeven meestal niet vaker te worden gescreend, tenzij ze ook besmet zijn met een hoog-risicotype HPV.

Tests en diagnose

De diagnose van genitale wratten kan meestal worden gesteld door het aangetaste gebied te onderzoeken. Tijdens het onderzoek kan uw arts een zwakke azijnzuuroplossing (azijn) op de bultjes aanbrengen, die wit moeten worden als het wratten zijn.

In sommige gevallen kunnen vrouwen met genitale wratten worden doorverwezen naar een specialist op het gebied van seksuele gezondheid, een dermatoloog (huidspecialist) of een gynaecoloog (specialist in aandoeningen van de vrouwelijke voortplantingsorganen) voor verdere onderzoeken of behandeling. Als er wratten op uw baarmoederhals zitten, kan uw arts u een colposcopie aanraden. Hierbij wordt de baarmoederhals onderzocht met een colposcoop, die het gebied vergroot en een nauwkeurige inspectie mogelijk maakt.

Een biopsie (klein monster van de vermoedelijke wrat(ten) dat onder een microscoop wordt onderzocht) is meestal niet nodig om de diagnose genitale wratten te stellen. Een biopsie kan echter worden aanbevolen als:

• het uiterlijk van de wratten ongebruikelijk is;
• nieuwe wratten komen voor bij oudere mensen; of
• genitale wratten niet reageren op behandeling.

Behandeling

Genitale wratten worden meestal vanzelf beter zonder behandeling, en de HPV-infectie wordt uiteindelijk opgeruimd door het immuunsysteem. Dit kan echter enkele jaren duren, dus veel mensen kiezen ervoor om genitale wratten te laten behandelen om cosmetische redenen. Behandeling kan ook de symptomen van jeuk en ongemak verminderen. De huidige behandelingen kunnen de zichtbare wratten verwijderen, maar er is nog geen behandeling om HPV-infectie te genezen.

Uw arts kan u aanraden medicijnen op de wratten te smeren, ze te bevriezen, of de wratten operatief te laten verwijderen. De omvang en grootte van de wratten, hun plaats, en uw voorkeuren zullen helpen bepalen wat de beste behandelingskeuze is.

Het kan zijn dat u meerdere behandelingen nodig heeft om van de wratten af te komen. Houd er rekening mee dat genitale wratten na behandeling terug kunnen komen terwijl u nog steeds de HPV-infectie heeft. Als dit gebeurt (meestal gebeurt dit in de eerste 3 maanden na de behandeling), moet u mogelijk opnieuw worden behandeld.

Medicijnen om genitale wratten te behandelen

Een crème genaamd imiquimod (merknamen Aldara, Aldiq) kan worden gebruikt om uitwendige genitale wratten en anogenitale wratten te behandelen. Het werkt door de reactie van het immuunsysteem op HPV te verbeteren, en u kunt de crème zelf aanbrengen.

De crème wordt voor het slapen gaan aangebracht en na 6 tot 10 uur afgewassen. U brengt de crème 3 nachten per week aan totdat de wratten verdwenen zijn (tot 16 weken). Imiquimod is mogelijk niet geschikt voor mensen met dermatitis of eczeem en mag niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Imiquimod is niet geschikt voor wratten in de vagina of op de baarmoederhals bij vrouwen. U moet alle seksueel contact vermijden terwijl de crème op uw huid zit. Imiquimod kan condooms en pessariums verzwakken, dus het kan zijn dat u een alternatieve vorm van anticonceptie moet gebruiken als u toch seks hebt. Mogelijke bijwerkingen van imiquimod zijn roodheid, zwelling en huidirritatie.

Aternatief kan een geneesmiddel genaamd podofyllotoxine worden toegepast op uitwendige anogenitale wratten. Het wordt geleverd als een crème (merknaam Wartec crème) of een oplossing die op de wratten kan worden geschilderd (Condyline Paint, Wartec topische oplossing).

Deze geneesmiddelen worden 3 dagen per week gedurende maximaal 4 of 5 weken aangebracht. De verf wordt het best gebruikt op de uitwendige huid, terwijl de crème de voorkeur kan hebben voor wratten rond de anus, onder de voorhuid bij mannen en rond de opening van de vagina bij vrouwen. Podofyllotoxine is niet geschikt voor wratten in de vagina of op de baarmoederhals bij vrouwen. Het mag niet worden gebruikt door vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.

U moet seks vermijden tijdens het gebruik van podofyllotoxine. Bijwerkingen kunnen roodheid, branderigheid, jeuk en irritatie van de huid zijn.

Voor alle wratmedicijnen die op de huid worden aangebracht (de zogenaamde topische geneesmiddelen), moet u ervoor zorgen dat het geneesmiddel niet op de normale huid komt om irritatie te voorkomen.

Cryotherapie

Cryotherapie, of cryochirurgie, is waarbij vloeibare stikstof op de wratten wordt aangebracht om ze te bevriezen. Cryotherapie kan worden aanbevolen voor wratten die niet reageren op lokale geneesmiddelen.

Cryotherapie kan eenmaal per week of eenmaal per 2 weken worden uitgevoerd totdat de wratten verdwijnen. Het kan pijnlijk zijn, dus uw arts kan u aanraden een pijnstiller zoals paracetamol in te nemen voor of na de procedure. Na de cryotherapie ontstaat meestal een blaar – raak de blaar niet aan en breek hem niet; hij geneest binnen een paar dagen.

chirurgische verwijdering van genitale wratten

Genitale wratten kunnen operatief worden verwijderd of met laserablatie of elektrochirurgie (waarbij een elektrische stroom wordt gebruikt om wratten te verwijderen). Deze ingrepen worden meestal onder algehele narcose uitgevoerd en kunnen worden aangeboden aan mensen met anogenitale wratten over een relatief groot gebied. Sommige wratten kunnen operatief worden verwijderd onder plaatselijke verdoving.

Behandeling van genitale wratten tijdens zwangerschap en bevalling

Zwangerschap kan soms genitale wratten uitlokken als u een sluimerende HPV-infectie hebt, of het kan een actieve infectie verergeren, wat betekent dat de wratten sneller groeien dan normaal. Wratten verdwijnen vaak vanzelf nadat de baby is geboren, maar als behandeling tijdens de zwangerschap nodig is, wordt meestal cryotherapie of chirurgische verwijdering aanbevolen, omdat topische wrattenmedicijnen niet worden aanbevolen voor zwangere vrouwen.

Sommige vrouwen met genitale wratten zijn bezorgd over het doorgeven van het virus aan hun baby tijdens de vaginale bevalling. Dit is echter over het algemeen zeldzaam. Vraag uw arts, verloskundige of gynaecoloog om advies als u genitale wratten hebt terwijl u zwanger bent.

HPV-vaccinatie

Australisch onderzoek heeft geleid tot de ontwikkeling van vaccins die immuniseren tegen sommige van de HPV-typen die genitale wratten en/of baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.

Gardasil beschermt tegen HPV-typen 16, 18, 6 en 11, dus het kan helpen beschermen tegen genitale wratten, evenals baarmoederhalskanker. Vanaf begin 2018 is er een nieuw 9-valent vaccin (Gardasil 9) beschikbaar dat beschermt tegen 9 verschillende typen HPV. Het is mogelijk om met dit nieuwere vaccin te worden gevaccineerd, zelfs als u al bent ingeënt – praat met uw arts. Cervarix-vaccin beschermt tegen 2 hoog-risico HPV-types die in verband worden gebracht met baarmoederhalskanker (types 16 en 18), maar niet de types die verantwoordelijk zijn voor genitale wratten.

HPV-vaccinatie met Gardasil 9 (vanaf 2018) wordt aanbevolen voor alle adolescenten van 12-13 jaar als onderdeel van het National Immunisation Program Schedule. De Commonwealth Government financiert momenteel een schoolgebaseerd HPV-programma waar vaccinatie gratis wordt aangeboden aan meisjes en jongens in jaar 7 of 8 van de middelbare school.

Het is belangrijk om te onthouden dat geen van de huidige vaccins beschermt tegen alle typen HPV die in verband worden gebracht met baarmoederhalskanker. Je moet dus nog steeds een screeningstest op baarmoederhalskanker ondergaan, zelfs als je gevaccineerd bent. HPV-tests hebben de Pap-uitstrijkjes vervangen als de primaire screeningstests voor baarmoederhalskanker in Australië. Deze tests controleren op de aanwezigheid van infectie met hoog-risicotypes van HPV in de baarmoederhals, en celveranderingen in de baarmoederhals indien nodig.

Bescherming van uzelf en anderen tegen genitale wratten

U kunt uw risico op het krijgen van genitale wratten verlagen en anderen beschermen tegen infectie door veilige seks te beoefenen met condooms (ze bieden enige bescherming tegen genitale wratten, maar niet 100 procent). Onthoud dat vaccinatie niet beschermt tegen alle typen HPV die genitale wratten kunnen veroorzaken, en condooms gebruiken helpt ook infectie met andere soa’s te voorkomen.

Als je je schaamhaar verwijdert door harsen of scheren, wacht dan ten minste een dag voordat je intiem contact met iemand hebt. Zo krijgt je huid de kans om te herstellen en verklein je de kans op een infectie. Als uw huid geïrriteerd is, wacht dan tot de huid weer normaal is voordat u seks heeft.