Het hoofddoel van de mannelijke spin in het leven is om één of meer vrouwelijke spinnen te bezwangeren voordat andere mannetjes dat kunnen. Zoals blijkt, is dit bij de meeste soorten geen gemakkelijke taak.
De eerste hindernis is het vinden van een vrouwelijke spin. De meeste spinnensoorten zijn volledig solitaire dieren, dat wil zeggen dat ze alleen leven en zich alleen voeden, en ze zijn over het algemeen verspreid over een groot gebied, waardoor een beschikbaar vrouwtje relatief schaars is. De mannelijke spin heeft de ontmoedigende taak om een geslachtsrijp, ontvankelijk vrouwtje in de omgeving op te sporen voordat andere mannetjes er kunnen komen.
Advertentie
“Bij de meeste soorten maakt het vrouwtje het de mannetjes gemakkelijker door “reclame” voor zichzelf te maken met feromonen, communicatiechemicaliën. Veel vrouwelijke grondspinnen scheiden een feromoon af op hun sleeplijn, de zijdedraad die ze achter zich laten. Als mannetjes van dezelfde soort de sleeplijn tegenkomen, ruiken ze het feromoon met de chemische sensoren op hun voorpoten en volgen de sleeplijn naar het vrouwtje.
Weefspinnende vrouwtjes kunnen feromonen rechtstreeks in de lucht vrijlaten of hun web met feromonen bekleden, om een natuurlijke “chemische antenne” te maken. Mannetjes kunnen ook op zoek gaan naar zich ontwikkelende, seksueel onvolwassen vrouwtjesspinnen, zodat zij als eerste kunnen paren na de laatste vervelling van de spin.
Als het mannetje eenmaal een vrouwtje heeft gevonden, moet het het opnemen tegen alle andere mannetjes in de buurt. Bij soorten waar het vrouwtje een feromoonweb spint, is de eerste taak van het mannetje het web te vernietigen om het signaal dat andere mannetjes aantrekt te onderbreken. Als er andere mannetjes aanwezig zijn, zullen de spinnen van de meeste soorten vechten om het recht om met het vrouwtje te paren.
Na afgerekend te hebben met alle andere mannelijke mededingers, is de volgende taak van de spin om met de vrouwelijke spin zelf af te rekenen. Mannelijke spinnen zijn over het algemeen veel kleiner dan de vrouwtjes in hun soort, waardoor ze een gemakkelijke prooi zijn. Het mannetje moet het vrouwtje duidelijk maken dat het een spin van dezelfde soort is, geen voedsel of een potentieel roofdier, en dat het van plan is te paren. Dit is baltsgedrag.
“Courtship varieert aanzienlijk tussen de verschillende soorten. Veel web-bouwende spinnen gebruiken vibratie als een middel tot balts communicatie. Het mannetje kan een uniek signaal tokkelen op een draad die met het web van het vrouwtje is verbonden om zich te identificeren en zijn bedoelingen duidelijk te maken. Veel spinnen met een beter gezichtsvermogen, zoals verschillende wolfspinnen en springspinnen, zullen “dansen” om het vrouwtje het hof te maken.
Als het vrouwtje het baltsgedrag van het mannetje eenmaal herkent, zal ze zich in een positie brengen om te vrijen, waarbij ze het mannetje een teken geeft dat ze ontvankelijk is, of ze zal duidelijk maken dat ze niet ontvankelijk is (door bijvoorbeeld met haar web te schudden, of gewoon weg te kruipen). Als het mannetje wanhopig op zoek is naar een paring, omdat alle vrouwtjes in de buurt binnenkort hun eieren zullen leggen, kan hij toch doorgaan, met het volle besef dat het vrouwtje hem zou kunnen doden.
Zowel de mannelijke als de vrouwelijke voortplantingsorganen bevinden zich aan de achterkant van het achterlijf, maar spinnen paren niet door deze organen te koppelen. In plaats daarvan deponeert het mannetje wat sperma op een klein web en pakt het op aan het uiteinde van zijn pedipalpen. Als het vrouwtje in positie is, deponeert het mannetje het sperma in de genitale opening van het vrouwtje. Het wijfje slaat het sperma op in de oortjes bij de eierstokken. Wanneer ze klaar is om haar eieren te leggen, bij sommige soorten maanden later, gebruikt ze het sperma om ze te bevruchten. Sommige spinnen kunnen honderden, zelfs duizenden eitjes in één keer leggen.
In het volgende hoofdstuk bekijken we wat er gebeurt als de eitjes bevrucht zijn.