Free Press

Reclame voor medicijnen op recept is een miljardenindustrie die behandelingen promoot die u misschien wel of misschien niet nodig hebt. Hier leest u hoe u die informatie in uw voordeel kunt gebruiken.

Advertenties voor receptgeneesmiddelen zijn overal. Je kunt geen sportevenement bekijken zonder een advertentie te zien waarin een behandeling voor erectiestoornissen, een hoog cholesterolgehalte, een hoge bloeddruk of gewrichtspijn wordt aangeprezen.

Drugsmarketing is een big business, en bedrijven zijn bereid om veel geld uit te geven om u een gemakkelijke oplossing te bieden voor een gezondheidsprobleem dat u al dan niet hebt. Van 2012 tot 2015 stegen de jaarlijkse uitgaven aan geneesmiddelenreclame op recept in alle mediakanalen (behalve digitaal) van $ 3,2 miljard tot $ 5,2 miljard, en dat cijfer zal naar verwachting alleen maar stijgen.

“Oudere mannen zijn een doelwit bij uitstek voor geneesmiddelenreclame op recept omdat ze vatbaar zijn voor meerdere chronische gezondheidsaandoeningen, maar ze moeten deze kritisch benaderen als een bron van informatie en niet als antwoorden op vragen over behandeling,” zegt dr. Ameet Sarpatwari, een instructeur geneeskunde aan de Harvard Medical School die farmaceutische marketing bestudeert.

Hoe geneesmiddelenadvertenties werken

De Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland zijn de enige landen waar geneesmiddelenfabrikanten geneesmiddelen op recept rechtstreeks aan consumenten mogen verkopen. De Amerikaanse hausse aan geneesmiddelenreclame op televisie begon in 1997, toen de FDA haar richtlijnen met betrekking tot omroepmedia versoepelde.

Drugspecifieke advertenties vallen uiteen in twee hoofdcategorieën: productclaim en herinnering. Een productclaim-advertentie noemt een geneesmiddel, vermeldt de generieke naam en de aandoening die het behandelt, en praat over zowel voordelen als risico’s op een evenwichtige manier. (Het is gebruikelijk dat eventuele bijwerkingen snel aan het eind worden beschreven of in kleine letters die het moeilijk maken om het te lezen en te begrijpen.)

Een herinneringsadvertentie noemt de naam van het geneesmiddel, maar niet het gebruik ervan. De veronderstelling is dat het publiek al weet waar het geneesmiddel voor is. Dit soort advertenties bevat geen risico-informatie, omdat niet wordt ingegaan op de aandoening die het geneesmiddel behandelt of hoe goed het werkt.

De FDA keurt advertenties voor geneesmiddelen op recept niet van tevoren goed, maar haar personeel probeert ze te controleren om ervoor te zorgen dat de claims niet onjuist of misleidend zijn. Advertenties worden alleen bij de FDA ingediend wanneer ze voor het eerst in het openbaar verschijnen, wat betekent dat mensen onjuiste advertenties kunnen zien voordat de FDA de tijd heeft gehad om ze te beoordelen en correcties te zoeken.

Veel medische belangengroepen zeggen dat geneesmiddelenfabrikanten direct-to-consumer reclame gebruiken op een manier die consumenten benadeelt. Ten eerste kan de FDA de hoeveelheid geld die bedrijven aan reclame besteden niet beperken; noch kan zij advertenties verbieden voor geneesmiddelen die ernstige risico’s inhouden. Bedrijven hoeven niet precies uit te leggen hoe het medicijn werkt, de kosten te noemen, of op te merken of er een generiek medicijn in dezelfde klasse is of een vergelijkbaar medicijn met minder risico’s.

De reclameboost van dure merknaammedicijnen wordt vaak genoemd als een factor voor de stijgende kosten van de gezondheidszorg. Medicijnen op recept waren in 2015 goed voor bijna 17% van de totale uitgaven voor gezondheidszorg, vergeleken met ongeveer 7% in de jaren negentig, voordat de herziene FDA-richtlijnen van kracht werden.

“Deze hogere kosten vertalen zich in hogere verzekeringspremies, medeverzekeringspercentages en eigen bijdragen”, zegt Dr. Sarpatwari. “Senioren zijn bijzonder hard getroffen en worden geconfronteerd met hoge eigen bijdragen voor bepaalde zogenaamde speciale geneesmiddelen – dure producten waarvoor soms veel reclame wordt gemaakt – in het kader van Medicare Deel D.”

En het landschap van geneesmiddelenadvertenties kan nog meer veranderen. Dr. Sarpatwari zegt dat binnenkort farmaceutische bedrijven misschien reclame kunnen maken voor medicijngebruik dat niet door de FDA is onderzocht, de zogenaamde off-label toepassingen. Terwijl sommige off-label toepassingen voor geneesmiddelen goed zijn onderzocht en al jaren deel uitmaken van de dagelijkse medische praktijk, zijn veel andere off-label toepassingen dat niet.

Bijvoorbeeld, een antidepressivum kan op een dag worden geadverteerd als een behandeling voor slapeloosheid op basis van zeer beperkte gegevens die niet door de FDA zijn beoordeeld.

Een goede of slechte zaak?

Het belangrijkste punt dat consumenten zich moeten realiseren met geneesmiddelenadvertenties is dat ze gewoon dat zijn-advertenties. Hun primaire doel is niet om de consument te helpen, maar om het product te verkopen. “De informatie is bedoeld om je te vertellen waar het voor is en waarom je het nodig hebt – maar niet of je het nodig hebt,” zegt Dr. Sarpatwari.

Maar geneesmiddelenreclame gaat niet alleen over misleiding. Het kan nuttige informatie bieden als je weet waar je op moet letten. “Advertenties kunnen informatie bieden over geneesmiddelen die veel oudere mannen kunnen helpen, vooral degenen die aandoeningen hebben die moeilijk te behandelen of te beheren zijn, zoals diabetes en hypertensie,” zegt Dr. Sarpatwari. “Advertenties kunnen mannen helpen te weten te komen wat er beschikbaar is en hen ertoe aanzetten een gesprek aan te knopen met hun arts. Een dergelijke betrokkenheid kan zeker een goede zaak zijn.”

Als u nieuwsgierig bent naar een geneesmiddel, zorg er dan voor dat u uw arts de juiste vragen stelt tijdens uw volgende bezoek (zie “Vragen over geneesmiddelenadvertenties”). Zelfs als het medicijn iets is dat uw arts vindt dat u moet proberen, vraag dan altijd of er alternatieven of goedkopere generieke geneesmiddelen beschikbaar zijn.

Een ander voordeel: uw gesprek kan leiden tot een discussie over andere, niet-medicamenteuze behandelingen voor uw aandoening die misschien nog beter en goedkoper zijn.

Vragen bij geneesmiddelenadvertenties

Wanneer u een advertentie voor een receptplichtig geneesmiddel ziet, denk dan eens na over de volgende vragen en bespreek ze met uw arts:

• Welke aandoening wordt met dit geneesmiddel behandeld?

• Waarom denk ik dat ik deze aandoening zou kunnen hebben?

• Als ik deze aandoening heb, behoor ik dan tot de groep mensen voor wie dit geneesmiddel is goedgekeurd?

• Moet ik dit geneesmiddel gebruiken als ik ook een andere aandoening heb?

• Moet ik dit geneesmiddel gebruiken als ik nog andere geneesmiddelen gebruik?

• Welke mogelijke bijwerkingen van het geneesmiddel moet ik in acht nemen?

• Zijn er andere geneesmiddelen of een goedkoper geneesmiddel waarmee mijn aandoening kan worden behandeld?

• Hebben andere geneesmiddelen voor mijn aandoening andere bijwerkingen?

• Wat kan ik nog meer doen om mijn aandoening te behandelen? (Moet ik bijvoorbeeld sporten of mijn dieet aanpassen?)

• Hoe kan ik meer te weten komen over deze aandoening en dit geneesmiddel?

Bron: FDA.

Disclaimer:
Als service aan onze lezers biedt Harvard Health Publishing toegang tot onze bibliotheek met gearchiveerde content. Let op de datum van laatste herziening of bijwerking van alle artikelen. Geen enkele inhoud op deze site, ongeacht de datum, mag ooit worden gebruikt als vervanging voor direct medisch advies van uw arts of andere gekwalificeerde clinicus.