De gangbare opvatting is dat je IQ vastligt. Natuurlijk veranderen de verschillende “meervoudige intelligenties” met persoonlijke levenservaringen en groei, maar we beschouwen de standaard IQ-score gewoonlijk als inherent en onveranderlijk.
Maar zelfs de standaard IQ-meting verandert tijdens verschillende levensfasen. Het is duidelijk dat het IQ van jonge kinderen verandert naarmate zij volwassen worden. Verschillende studies tonen zelfs aan dat training van het werkgeheugen het IQ van kinderen op de lagere school kan verhogen. Meer dan één analist beweert dat een rigoureus doctoraal programma het IQ bij volwassenen kan verhogen. Het meest voor de hand liggend is de daling van het IQ bij ouderen die door ziekte niet goed ouder worden.
Een verwaarloosd segment in het leeftijdsspectrum zijn de tienerjaren. Nu zijn er aanwijzingen dat deze leeftijdsgroep IQ veranderingen doormaakt, variërend van een afname tot een toename. Een studie hierover toont aan dat zowel verbale als non-verbale IQ scores bij tieners nauw samenhangen met de ontwikkelingsveranderingen die zich voordoen in de hersenstructuur gedurende de tienerjaren. Longitudinale hersenbeeldvormingsstudies bij dezelfde personen tonen aan dat stijgingen of dalingen van het IQ samenvallen met structurele veranderingen in de grijze hersenmassa die zich voordoen bij tieners.
De studie voerde MRI-hersenscans en IQ-tests uit bij 33 normale adolescenten in de vroege tienerjaren en vervolgens opnieuw in de late tienerjaren. Er werd een brede waaier van IQ’s vastgesteld, 77 tot 135 in de vroege groep en 87 tot 143 in de late groep. Voor elk individu varieerde de verandering in IQ score van -20 tot +23 voor het verbale IQ en -28 tot +17 voor het non-verbale IQ. Correlatie-analyse toonde aan dat een toename in IQ geassocieerd was met een toename in corticale dichtheid en volume voor hersengebieden die betrokken zijn bij verbale en bewegingsfuncties.
De implicaties zijn diepgaand, vooral omdat ze betrekking hebben op de lokale omgeving van een bepaalde tiener. Wat er tijdens de tienerjaren gebeurt, verandert blijkbaar de hersenstructuur en het geestelijk vermogen. Veel invloeden kunnen de hersenen beschadigen, zoals drugsmisbruik, of sociale stress, of gebrekkig onderwijs en intellectuele stimulatie. Omgekeerd wijzen de gegevens erop dat positieve voordelen voor zowel de hersenstructuur als het geestelijk vermogen kunnen voortvloeien uit een geestelijk gezonde omgeving en een rijke onderwijservaring.
De gegevens suggereren dat alle nadruk op voorschoolse en “Head Start”-initiatieven onze aandacht kan verminderen voor de sleutelrol die de middelbare school en de vroege middelbare school spelen. Dit bevestigt wat velen van ons altijd al vermoedden, namelijk dat onze samenleving de neiging heeft de “laatbloeiers” onvoldoende te koesteren. Misschien doen de vroege hoogbegaafden die hun belofte niet waarmaken dat omdat we er ten onrechte van uitgaan dat ze het zonder veel hulp wel redden. Ouders, opvoeders en beleidsmakers op onderwijsgebied moeten hier aandacht aan besteden.
Weinig boeken kunnen iemands toekomst veranderen. Een daarvan zou mijn boek kunnen zijn, Betere cijfers, minder inspanning, waarin de leertips en trucs worden uitgelegd die ik heb gebruikt om valedictorian te worden, toen een leraar op de middelbare school zei dat mijn bescheiden IQ de hoge cijfers die ik haalde niet rechtvaardigde. Leraren voorspelden dat ik “problemen zou krijgen met college.” Echt waar? Ik werd een Honors student aan drie universiteiten – en studeerde vroeg af met een D.V.M. graad en haalde een Ph.D. in twee en een half jaar. Uit mijn IQ bleek dat ik niet zo slim was. Ik geloof dat slechte leervaardigheden de meeste studenten weerhouden van superieure prestaties. Dit boek kan iemands leven veranderen, zoals mijn eigen ervaringen met leren hoe te leren mijn leven hebben veranderd. Ik vermoed dat het ook mijn hersenontwikkeling heeft geholpen.