Hoewel het Latijn in zijn gesproken vorm grotendeels in onbruik is geraakt, is het een van de meest invloedrijke talen ter wereld. Veel talen danken hun oorsprong aan het Latijn – bijvoorbeeld Spaans, Frans, Portugees, Italiaans, Catalaans en Roemeens, en andere minder belangrijke talen. (Deze staan gezamenlijk bekend als de “Romaanse” talen). Bovendien hebben vele andere wereldtalen (vooral Europese) een woordenschat van het Latijn geërfd.
De oorsprong van de taal
De wortels van het Latijn gaan zo’n 2500 tot 3000 jaar terug.
Het is de oorspronkelijke taal van het oude Rome, en door de Romeinse verovering verspreidde het zich over de meeste delen van West- en Midden-Europa. De eerste bekende geschriften van de Romaanse talen dateren uit de 9e eeuw. Deze talen stammen allemaal af van het vulgair latijn. Aanvankelijk waren het gesproken talen van bevolkingsgroepen, die zich in de loop der tijd geleidelijk genoeg van hun Latijnse oorsprong gingen onderscheiden om een volwaardige taal te worden. (Zo verving het Portugees in 1296 het Latijn als officiële taal van Portugal). Tijdens de Middeleeuwen raakte het Latijn steeds meer versnipperd, met grote verschillen in de geschreven vorm wat betreft de betekenis en het gebruik van de woorden. Met de komst van de Renaissance kwam de taal echter weer tot bloei, en verscheidene geleerden begonnen met het herstellen van wat zij beschouwden als het “klassieke” Latijn, waarbij zij strikte richtlijnen uitvaardigden voor het gebruik van de taal.
Latijn en de Rooms-Katholieke Kerk
Latijn blijft de officiële taal van de Heilige Stoel en van Vaticaanstad. Vaticaanstad is de enige plaats ter wereld waar een geldautomaat is met Latijnse instructies! Hoewel het Tweede Vaticaans Concilie (1962-65) heeft toegestaan dat de mis in de volkstaal wordt opgedragen, blijft Latijn de officiële taal van de rooms-katholieke mis, en als zodanig is het hierboven geciteerde Onze Vader (zonder de doxologie aan het eind) de officiële liturgische versie (overgenomen uit de Catechismus van de Katholieke Kerk). In de meeste delen van de wereld, met uitzondering van het Vaticaan, wordt het Onze Vader echter over het algemeen gesproken in de taal die de gemeenschap eigen is.