Terwijl vele stadstaten, koninkrijken en keizerrijken met elkaar wedijverden om macht en prestige, kan van Mexico worden gezegd dat het zeven grote beschavingen heeft gekend: De Olmec, Teotihuacan, de Tolteken, de Azteken, de Zapotec, de Mixteken en de Maya’s. Deze beschavingen (met uitzondering van de politiek versplinterde Maya’s) breidden hun invloedssfeer in Mexico en daarbuiten als geen andere uit. Zij consolideerden hun macht en verdeelden hun invloed op het gebied van handel, kunst, politiek, technologie en theologie. Andere regionale machtsblokken sloten economische en politieke allianties met deze zeven beschavingen gedurende een periode van 3000 jaar. Velen voerden oorlog met hen. Maar bijna allemaal bevonden zij zich binnen deze zeven invloedssferen.

Olmec beschavingEdit

Main article: Olmec
Olmec kolossaal hoofd 1, te Jalapa.

De Olmec waren een oud precolumbiaans volk dat leefde in de tropische laaglanden van zuid-centraal Mexico, ruwweg in wat nu de staten Veracruz en Tabasco zijn op de Isthmus van Tehuantepec. Hun onmiddellijke culturele invloed strekt zich echter uit tot ver buiten deze regio. De Olmec bloeiden tijdens de Formatieve (of Preklassieke) periode, daterend van 1400 v. Chr. tot ongeveer 400 v. Chr., en worden verondersteld de stamvader te zijn geweest van latere Meso-Amerikaanse beschavingen.

Beschaving van TeotihuacanEdit

Main article: Teotihuacan
Zicht op de Dodenlaan vanaf de Piramide van de Maan

De ondergang van de Olmec resulteerde in een machtsvacuüm in Mexico. Uit dat vacuüm ontstond Teotihuacan, dat voor het eerst werd bewoond in 300 v. Chr. Tegen 150 n. Chr. was het uitgegroeid tot de eerste echte metropool van wat nu Noord-Amerika wordt genoemd. Teotihuacan vestigde een nieuwe economische en politieke orde die nog nooit eerder in Mexico was gezien. Zijn invloed strekte zich uit over Mexico tot in Centraal-Amerika, zoals Monte Albán, Cerro de las Mesas, Matacapan, Tikal, en Kaminaljuyú. De invloed van Teotihuacan op de Maya beschaving kan niet worden overschat; het veranderde de politieke macht, artistieke voorstellingen en de aard van de economie. Binnen de stad Teotihuacan leefde een diverse en kosmopolitische bevolking.

De meeste regionale etniciteiten van Mexico waren in de stad vertegenwoordigd. Zij leefden in landelijke appartementsgemeenschappen waar zij hun ambachten uitoefenden en bijdroegen tot de economische en culturele rijkdom van de stad. Tegen 500 na Christus was Teotihuacan een van de grootste steden ter wereld geworden met een bevolking van 100.000 mensen. De economische aantrekkingskracht van Teotihuacan beïnvloedde ook gebieden in het noorden van Mexico. Het was een stad waarvan de monumentale architectuur een nieuw tijdperk in de Mexicaanse beschaving weerspiegelde, afnemend in politieke macht rond AD 650, maar blijvend in culturele invloed voor het grootste deel van een millennium, tot ongeveer AD 950.

Maya-beschavingEdit

Main article: Maya-beschaving
Maya-architectuur te Uxmal

Gelijktijdig met de grootsheid van Teotihuacan was de grootsheid van de Maya-beschaving. De periode tussen 250 en 650 n.C. was een periode van intense bloei van de Maya beschaving. Hoewel de vele Mayasteden nooit een politieke eenheid bereikten zoals de centrale Mexicaanse beschavingen, oefenden zij een enorme intellectuele invloed uit op Mexico. De Maya’s bouwden enkele van de meest uitgebreide steden op het continent, en deden innovaties op het gebied van wiskunde, astronomie en schrift die het hoogtepunt werden van Mexico’s wetenschappelijke prestaties.

Tolteekse beschavingEdit

Main article: Tolteken
Main article: Tolteekse Rijk
Tolteekse krijgerscolonnes bij Tollan (Tula), Hidalgo

Net zoals Teotihuacan uit een machtsvacuüm was ontstaan, deed ook de Tolteekse beschaving dat, vanaf ongeveer 700, de culturele en politieke macht in Mexico in handen kreeg. Het Tolteekse rijk legde contacten tot in het zuiden van Centraal-Amerika en tot in het noorden van de Anasazi-korencultuur in het zuidwesten van de Verenigde Staten. De Tolteken legden een welvarende turkooizen handelsroute aan met de noordelijke beschaving van Pueblo Bonito, in het huidige New Mexico. De Mayastad Chichen Itza stond ook in contact met de Tolteekse beschaving, die sterk werd beïnvloed door de Midden-Mexicanen, zoals blijkt uit het gebruik van de Chac Mool, Atlantische figuren, gevederde slangen en schedelplatforms. De Tolteken waren bezig met het smelten en bewerken van edele metalen zoals goud en zilver, zij verbouwden maguey en produceerden zowel pulque als kleding van de plant, en zij gebruikten cacaobonen in de handel. Het Tolteekse politieke systeem was zo invloedrijk, dat vele toekomstige Meso-Amerikaanse dynastieën later zouden beweren van Tolteekse afkomst te zijn.

Azteekse beschavingEdit

Main article: Azteek

Met het verval van de Tolteekse beschaving kwam ook de politieke fragmentatie in de Vallei van Mexico, en in dit nieuwe spel van politieke mededingers naar de Tolteekse troon stapten buitenstaanders: de Azteken. Als nieuwkomers in de Vallei van Mexico werden zij beschouwd als ruw en ongeraffineerd in de ogen van de bestaande Meso-Amerikaanse beschavingen, zoals het gevallen Tolteekse rijk.

Azteekse krijgers zoals afgebeeld in de Florentijnse Codex.

Late bewoners van het centrale plateau van Mexico, beschouwden de Azteken zichzelf als erfgenamen van de prestigieuze beschavingen die hen waren voorgegaan, ongeveer zoals Karel de Grote dat deed met betrekking tot het gevallen Romeinse Rijk. Wat de Azteken aan politieke macht misten, compenseerden zij met ambitie en militaire vaardigheid.

In 1428 leidden de Azteken een bevrijdingsoorlog tegen hun heersers van de stad Azcapotzalco, die het grootste deel van de volkeren van de Vallei van Mexico had onderworpen. De opstand had succes, en de Azteken slaagden erin om door middel van sluwe politieke manoeuvres en woeste strijdvaardigheden een waar “van de regen in de drup” verhaal te vertellen: zij werden de heersers van centraal Mexico als de leiders van de Triple Alliance.

Deze alliantie bestond uit de stadstaten Tenochtitlan, Texcoco, en Tlacopan. Op hun hoogtepunt stonden 300.000 Azteken aan het hoofd van een rijk tribuut-rijk dat 4 tot 7 miljoen mensen telde en zich uitstrekte tot in Centraal-Amerika. De westwaartse expansie van het rijk werd een halt toegeroepen door een vernietigende militaire nederlaag in de handen van de Purépecha (die over de modernste wapens van koper-metaal beschikten). Het rijk berustte op een systeem van belastingen (op goederen en diensten) die werden geïnd via een uitgebreide bureaucratie van belastinginners, rechtbanken, ambtenaren en plaatselijke ambtenaren die als loyalisten aan de Triple Alliance (onder leiding van Tenochtitlan) waren geïnstalleerd.

Het rijk was voornamelijk economisch van aard, en de Triple Alliance werd zeer rijk: er werden bibliotheken gebouwd, monumentale architectuur neergezet, en een zeer prestigieuze artistieke en priesterlijke klasse gecultiveerd. Dit alles creëerde een “Eerste Wereld” aura van onoverwinnelijkheid rond de eiland-stad Tenochtitlan. In tegenstelling tot de latere Spanjaarden, streefden de Azteken niet naar “bekering” of vernietiging van de culturen die zij veroverden. Integendeel: de oorlogsvoering en het imperium in Centraal-Mexico vereisten dat alle deelnemers gemeenschappelijke culturele “regels” begrepen en aanvaardden om de stroom van keizerlijke rijkdommen zo soepel mogelijk te laten verlopen. De regels van het keizerrijk in Mexico waren oude regels, begrepen door alle machtsspelers en “kanshebbers op de troon”, zoals al vele malen eerder was gebleken (het koninkrijk Tlaxcala zou in 1519 zijn eigen machtsgreep wagen door de Spanjaarden in te zetten als huurlingen).

In 1519 behoorde de Azteekse hoofdstad, Mexico-Tenochtitlan, tot de grootste steden ter wereld met een inwonertal van ongeveer 300.000 (hoewel sommige schattingen op 500.000 uitkomen). Beijing had in diezelfde tijd een bevolking die volgens verschillende schattingen tussen de 670.000 en één miljoen mensen bedroeg. Ter vergelijking: de bevolking van Venetië, de grootste stad van Europa in 1519, bedroeg 100.000 mensen. Tenochtitlan is de plaats van het hedendaagse Mexico City.

Bondgenoten van de AztekenEdit

Bij de vorming van het Triple Alliance rijk stichtten de Azteken verschillende bondgenootstaten. Onder hen waren Cholula , Texcoco , Tlacopan, en Matatlan. Ook leverden veel van de door de Azteken veroverde koninkrijken soldaten voor verdere keizerlijke campagnes, zoals: Culhuacan, Xochimilco, Tepeacac, Amecameca, Coaixtlahuacan, Cuetlachtlan, Ahuilizipan. De Azteekse oorlogsmachine zou multi-etnisch worden, bestaande uit soldaten uit veroverde gebieden, aangevoerd door een grote kern van Azteekse krijgers en officieren.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.