Free Press

Een risicofactor is alles wat iemands kans op het krijgen van een ziekte, zoals kanker, verhoogt. Verschillende vormen van kanker hebben verschillende risicofactoren. Sommige risicofactoren, zoals roken, kunnen worden veranderd. Andere, zoals iemands leeftijd of familiegeschiedenis, kunnen niet worden veranderd.

Maar het hebben van een risicofactor, of zelfs meerdere, betekent niet dat u de ziekte zult krijgen. En sommige mensen die de ziekte krijgen, kunnen weinig of geen bekende risicofactoren hebben.

Verschillende risicofactoren kunnen u een grotere kans geven om longkanker te krijgen. Deze factoren zijn gerelateerd aan het risico op longkanker in het algemeen. Het is mogelijk dat sommige hiervan niet van toepassing zijn op kleincellige longkanker (SCLC).

Risicofactoren die u kunt veranderen

Tabaksrook

Roken is verreweg de belangrijkste risicofactor voor longkanker. Ongeveer 80% van de sterfgevallen door longkanker zou het gevolg zijn van roken en dit aantal is waarschijnlijk nog hoger voor kleincellige longkanker (SCLC). Het is zeer zeldzaam dat iemand die nooit heeft gerookt, SCLC krijgt.

Het risico op longkanker is voor rokers vele malen hoger dan voor niet-rokers. Hoe langer u rookt en hoe meer pakjes per dag u rookt, hoe groter uw risico.

Sigaret roken en pijproken hebben bijna evenveel kans om longkanker te veroorzaken als sigaretten roken. Het roken van sigaretten met een laag teergehalte of “light”-sigaretten verhoogt het risico op longkanker evenveel als gewone sigaretten. Het roken van mentholsigaretten kan het risico zelfs nog meer verhogen, omdat de menthol rokers in staat stelt dieper te inhaleren.

Stoffelijke rook

Als u niet rookt, kan het inademen van de rook van anderen (tweedehandse rook of omgevingstabaksrook genoemd) uw risico op het ontwikkelen van longkanker verhogen. Aangenomen wordt dat passief roken elk jaar meer dan 7000 sterfgevallen door longkanker veroorzaakt.

Als u of iemand om wie u geeft hulp nodig heeft bij het stoppen, zie dan Hoe stoppen met roken of rookvrije tabak of bel de American Cancer Society op 1-800-227-2345

Blootstelling aan radon

Radon is een natuurlijk voorkomend radioactief gas dat ontstaat bij de afbraak van uranium in grond en gesteente. Je kunt het niet zien, proeven of ruiken. Volgens de Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) is radon de tweede belangrijkste oorzaak van longkanker in dit land, en is het de belangrijkste oorzaak bij niet-rokers.

Buiten is er zo weinig radon dat het waarschijnlijk niet gevaarlijk is. Maar binnenshuis kan radon geconcentreerder zijn. Door het in te ademen worden uw longen blootgesteld aan kleine hoeveelheden straling. Dit kan iemands risico op longkanker verhogen.

Woningen en andere gebouwen in bijna elk deel van de Verenigde Staten kunnen hoge radonconcentraties binnenshuis hebben (vooral in kelders).

Voor meer informatie, zie Radon en kanker.

Blootstelling aan asbest

Mensen die met asbest werken (zoals in mijnen, fabrieken, textielfabrieken, plaatsen waar isolatie wordt gebruikt, en scheepswerven) hebben meerdere malen meer kans om aan longkanker te overlijden. Het risico op longkanker is veel groter bij aan asbest blootgestelde werknemers die ook roken. Het is niet duidelijk hoeveel lage of kortdurende blootstelling aan asbest het risico op longkanker kan verhogen.

Mensen die aan grote hoeveelheden asbest zijn blootgesteld, hebben ook een groter risico op het ontwikkelen van mesothelioom, een soort kanker die begint in het borstvlies (de bekleding rond de longen). Voor meer over dit type kanker, zie Maligne Mesothelioom.

In de afgelopen jaren hebben overheidsvoorschriften het gebruik van asbest in commerciële en industriële producten sterk verminderd. Het is nog steeds aanwezig in veel huizen en andere oudere gebouwen, maar het wordt meestal niet als schadelijk beschouwd zolang het niet in de lucht vrijkomt door verslechtering, sloop of renovatie. Voor meer informatie, zie Asbestos en kankerrisico.

Blootstelling aan andere kankerverwekkende stoffen op de werkplek

Andere carcinogenen (kankerverwekkende stoffen) die op sommige werkplekken worden aangetroffen en die het risico op longkanker kunnen verhogen, zijn onder meer:

• Radioactieve ertsen zoals uranium
• Inhalerende chemicaliën zoals arseen, beryllium, cadmium, silica, vinylchloride, nikkelverbindingen, chroomverbindingen, steenkoolproducten, mosterdgas, en chloormethylethers
• Dieseluitlaat

De overheid en de industrie hebben de afgelopen jaren stappen ondernomen om werknemers tegen veel van deze blootstellingen te helpen beschermen. Maar de gevaren zijn er nog steeds, dus als u in de buurt van deze agentia werkt, wees dan voorzichtig om uw blootstelling waar mogelijk te beperken.

Inname van bepaalde voedingssupplementen

Studies die keken naar de mogelijke rol van vitaminesupplementen bij het verminderen van het risico op longkanker hebben teleurstellende resultaten gehad. In feite bleek uit twee grote studies dat rokers die bètacaroteen-supplementen innamen in feite een verhoogd risico op longkanker hadden. De resultaten van deze studies suggereren dat rokers de inname van bètacaroteen supplementen zouden moeten vermijden.

Arseen in drinkwater

Studies van mensen in delen van Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika met hoge niveaus van arseen in hun drinkwater hebben een hoger risico op longkanker gevonden. In de meeste van deze studies waren de arseenniveaus in het water vele malen hoger dan die welke gewoonlijk in de Verenigde Staten worden gezien, zelfs in gebieden waar de arseenniveaus boven normaal zijn. Voor de meeste Amerikanen die op openbare watersystemen zitten, is drinkwater geen belangrijke bron van arseen.

Risicofactoren die u niet kunt veranderen

Vorige bestralingstherapie van de longen

Mensen die bestralingstherapie van de borstkas hebben gehad voor andere vormen van kanker, lopen een hoger risico op longkanker, vooral als ze roken. Voorbeelden zijn mensen die zijn behandeld voor de ziekte van Hodgkin of vrouwen die bestraling van de borst krijgen na een mastectomie voor borstkanker. Vrouwen die na een lumpectomie bestraling van de borst krijgen, lijken geen hoger dan verwacht risico op longkanker te hebben.

Luchtvervuiling

In steden lijkt luchtvervuiling (vooral in de buurt van druk bereden wegen) het risico op longkanker iets te verhogen. Dit risico is veel kleiner dan het risico dat door roken wordt veroorzaakt, maar sommige onderzoekers schatten dat wereldwijd ongeveer 5% van alle sterfgevallen aan longkanker te wijten kan zijn aan luchtverontreiniging buitenshuis.

Persoonlijke of familiegeschiedenis van longkanker

Als u longkanker hebt gehad, hebt u een hoger risico op het ontwikkelen van een andere longkanker.

Broers, zussen en kinderen van mensen die longkanker hebben gehad, kunnen zelf een iets hoger risico op longkanker hebben, vooral als het familielid op jongere leeftijd werd gediagnosticeerd. Het is niet duidelijk hoeveel van dit risico te wijten is aan gedeelde genen onder familieleden en hoeveel het gevolg kan zijn van gedeelde blootstelling in het huishouden (zoals tabaksrook of radon).

Onderzoekers hebben ontdekt dat genetica een rol lijkt te spelen in sommige families met een sterke geschiedenis van longkanker. (Zie Wat veroorzaakt longkanker?).

Factoren met onzekere of onbewezen effecten op het longkankerrisico

Roken van marihuana

Er zijn redenen om te denken dat het roken van marihuana het longkankerrisico zou kunnen verhogen.

• Marihuanarook bevat teer en veel van dezelfde kankerverwekkende stoffen die ook in tabaksrook zitten. (Teer is het kleverige, vaste materiaal dat overblijft na verbranding, waarvan wordt aangenomen dat het de meeste schadelijke stoffen in rook bevat.)
• Marijuana sigaretten (joints) worden meestal helemaal tot het einde opgerookt, waar het teergehalte het hoogst is.
• Marijuana wordt zeer diep ingeademd en de rook wordt lange tijd in de longen vastgehouden, waardoor eventuele kankerverwekkende stoffen meer kans krijgen om zich in de longen af te zetten.
• Omdat marihuana op veel plaatsen nog steeds illegaal is, is het wellicht niet mogelijk om te controleren welke andere stoffen het zou kunnen bevatten.

Degenen die marihuana gebruiken, hebben de neiging om minder marihuanasigaretten op een dag of week te roken dan de hoeveelheid tabak die door sigarettenrokers wordt geconsumeerd. De kleinere gerookte hoeveelheid zou het moeilijker maken om een impact op het longkankerrisico te zien.

Het is moeilijk geweest om te bestuderen of er een verband is tussen marihuana en longkanker omdat marihuana op veel plaatsen zo lang illegaal is geweest, en het is niet gemakkelijk om informatie te verzamelen over het gebruik van illegale drugs. In studies naar marihuanagebruik in het verleden bij mensen die longkanker hadden, rookten de meeste marihuanarokers ook sigaretten. Hierdoor is het moeilijk te bepalen hoeveel van het verhoogde risico door tabak komt en hoeveel door marihuana. Meer onderzoek is nodig om de kankerrisico’s van het roken van marihuana te kennen.

E-sigaretten

E-sigaretten zijn een soort elektronische nicotineafgiftesystemen. Ze bevatten geen tabak, maar de Food and Drug Administration (FDA) classificeert ze als “tabaksproducten”. E-sigaretten zijn vrij nieuw en er is meer onderzoek nodig om te weten wat de langetermijneffecten kunnen zijn, waaronder het risico op het ontwikkelen van longkanker.

Talc en talkpoeder

Talc is een mineraal dat in zijn natuurlijke vorm asbest kan bevatten. Sommige studies hebben gesuggereerd dat talkmijnwerkers en mensen die talkfabrieken exploiteren een hoger risico op longkanker en andere aandoeningen van de luchtwegen zouden kunnen hebben als gevolg van hun blootstelling aan talk van industriële kwaliteit. Maar andere studies hebben geen verhoging van het aantal gevallen van longkanker gevonden.

Talkpoeder wordt gemaakt van talk. Het is niet gebleken dat het gebruik van cosmetisch talkpoeder het risico op longkanker verhoogt.