De scheepsarchitect
Een scheepsarchitect die wordt gevraagd een schip te ontwerpen, kan zijn instructies ontvangen in een vorm die varieert van eenvoudige eisen als “een olietanker die 100.000 ton draagvermogen moet hebben bij 15 knopen” tot een volledig gedetailleerde specificatie van nauwkeurig geplande eisen. Gewoonlijk wordt van hem verlangd dat hij een ontwerp maakt voor een schip dat een bepaald gewicht aan lading (of aantal passagiers) moet vervoeren bij een bepaalde snelheid, met bijzondere aandacht voor de handelseisen; ladingen met een hoge dichtheid, zoals machines, vereisen weinig laadruimte, terwijl het omgekeerde geldt voor ladingen met een lage dichtheid, zoals graan.
Doodgewicht wordt gedefinieerd als het gewicht van de lading plus brandstof en verbruiksgoederen, en lichtgewicht als het gewicht van de romp, met inbegrip van machines en uitrusting. De ontwerper moet de afmetingen zo kiezen dat de waterverplaatsing van het schip gelijk is aan de som van het draagvermogen en het laadvermogen. De fijnheid van de romp moet aangepast zijn aan de snelheid. De diepgang – die wordt bepaald door regels voor vrijboord – maakt het mogelijk de diepte bij benadering te bepalen.
Nadat de ontwerper voorlopige waarden voor lengte, breedte, diepte, diepgang en waterverplaatsing heeft gekozen, moet hij een gewichtsverdeling maken. Hij moet ook een momentbalans kiezen omdat de zwaartepunten in zowel de langs- als de dwarsrichting voor voldoende trim en stabiliteit moeten zorgen. Bovendien moet hij een schatting maken van het vermogen van de schroefas dat nodig is voor de voorgeschreven snelheid; dit bepaalt het gewicht van de machines. De sterkte van de romp moet voldoende zijn voor de beoogde dienst; gedetailleerde berekeningen (afmetingen van het frame en plaatdiktes) kunnen worden verkregen uit de voorschriften van het classificatiebureau. Deze profielen bepalen het vereiste gewicht van het staal van de romp.
Het schip moet bevredigende stuureigenschappen bezitten en vrij zijn van hinderlijke trillingen en het moet voldoen aan de vele uiteenlopende eisen van de internationale voorschriften. Het schip moet er aantrekkelijk uitzien en het minimale netto registertonnage hebben, de factor waarop het havengeld en andere heffingen worden gebaseerd. (De brutotonnage vertegenwoordigt het volume van alle ingesloten ruimten boven de binnenbodem. De nettotonnage is de brutotonnage minus bepaalde aftrekbare ruimten die geen inkomsten opleveren. De nettotonnage kan derhalve worden beschouwd als een maatstaf voor de verdiencapaciteit van het schip, vandaar het gebruik ervan als basis voor haven- en dokgelden). Passagiersschepen moeten voldoen aan een norm voor de indeling van schotten die onder bepaalde omstandigheden voldoende stabiliteit waarborgt wanneer de romp per ongeluk wordt doorboord, bijvoorbeeld door aanvaring.
Compromissen spelen een aanzienlijke rol bij het tot stand brengen van een bevredigend ontwerp. Een scheepsarchitect moet een meester zijn in benaderingen. Indien het gewenste ontwerp sterk lijkt op dat van een reeds gebouwd schip waarvoor volledige informatie beschikbaar is, kan de ontwerper de gevolgen van verschillen tussen dit schip en het ontworpen schip berekenen. Indien deze informatie echter niet beschikbaar is, moet hij eerst coëfficiënten op basis van ervaring opstellen en, na deze te hebben verfijnd, de resultaten door berekening controleren.