Soms vergeet ik letterlijk te ademen. Dan zit ik op de bank tv te kijken en realiseer ik me met een scherpe ademteug dat ik niet weet hoe lang het geleden is dat ik voor het laatst ademhaalde. Mijn lichaam bewaart zichzelf onbewust beter dan mijn hersenen dat kunnen. Het laat me niet stoppen met ademen. Maar soms probeert mijn psyche dat toch.
Het is echt angstwekkend om te beseffen dat je niet hebt geademd. En toch komt het voort uit angst, en dus is het een vicieuze cirkel.
Het jaar dat we in Huntsville woonden, herinner ik me dat ik naar de dokter ging en uitlegde dat ik kortademig was. Ik verwachtte dat hij met een stethescope naar mijn borst zou luisteren, in mijn keel zou kijken, in mijn oren zou kijken. Misschien had ik astma ontwikkeld. Misschien was het bronchitis. In plaats daarvan zei hij: “Het klinkt alsof je angst hebt.”
Nee dat heb ik niet, dacht ik. Ik heb moeite met ademhalen. Ik heb geen angst. En toch. De ademhalingsproblemen zijn sindsdien soms een metgezel geweest. Ik herken het nu. Oh, hallo, angst, zeg ik ertegen, terwijl ik mijn borstkas dwing uit te zetten, mijn longen te vullen.
’s Nachts in bed liggend voelt het als een grote verantwoordelijkheid, eraan te moeten denken dat ik moet ademen. Hoe kan ik in slaap vallen als mijn longen me nodig hebben om ze te vullen met lucht? Hoe kan ik voor één seconde mijn gedachten afleiden van het naar binnen trekken van zuurstof om in slaap te vallen?
Het blijft in mijn keel steken, de grote hap adem die ik probeer te nemen om het gevoel te sussen dat ik niet genoeg lucht krijg. Het gaat als een gek door mijn luchtpijp. Mijn hersenen volgen het, vragen zich af waarom het niet helpt, vragen zich af waarom het zich er überhaupt over moet verwonderen.
De meeste mensen associëren snelle, oppervlakkige ademhalingen met een paniekaanval en denken dat het dat is wat hyperventileren betekent. Maar volgens de Calm Clinic kan het gevoel dat je niet volledig ademhaalt in feite worden veroorzaakt door een teveel aan zuurstof, en maak je het erger als je angstig probeert dieper adem te halen. Het gevoel dat ik ervaar is een angstig ademhalingssymptoom dat bekend staat als bewuste ademhaling:
Normale ademhaling is onbewust – je lichaam neemt precies zoveel lucht in als het nodig heeft om te functioneren, omdat het precies weet hoeveel het nodig heeft. Bewust ademen is wanneer je nadenkt over je ademhaling en controleert hoe diep je ademhalingen zijn. Vaak denk je dat je dieper moet ademen dan je in werkelijkheid doet, en daardoor komt er meer zuurstof binnen dan je nodig hebt. Het is niet ongewoon om te reageren door te geeuwen of te proberen nog dieper adem te halen, alleen maar om de situatie erger te maken.
De drang om te geeuwen, om te proberen bewust mijn ademhaling te reguleren, kan op me afkomen wanneer ik het het minst verwacht. Als ik me klaarmaak om uit te gaan met vrienden. Als ik overweeg een blogpost te schrijven. En zelfs wanneer ik rustig TV kijk. Iets in mij is niet zo kalm. Iets in mij is angstig, en het denkt dat ik niet kan ademen.
Toen ik voor het eerst over deze symptomen las, was ik verbazingwekkend opgelucht dat ik niet alleen was, dat mijn lichaam me niet volledig verraadde, dat er een naam was voor wat ik voelde, dat het een hoofdoorzaak had. Er zit kracht in het benoemen van wat je dwarszit, vooral als het om angst gaat. Als je het benoemt, heeft het minder macht over je. Je bent angstig, je kunt het zeggen, en je hebt geen controle over mij.