Het systeem en de uitspraak
De systematische functie van de uitspraak is het maken van die onderscheidingen tussen de medeklinkers en klinkers in de spraakstroom, en, voor sommige talen, tussen hoeveelheden, klemtonen, en toonhoogten, die gemaakt moeten worden om betekenissen in zinnen te onderscheiden. De eenvoudigste illustratie toont slechts één kritiek punt in de zin: “Ik heb geschreven/gereden.” “Ich will die andere Seite/Seide.” (“Ik wil de andere pagina/zijde.”). “No es nata/nada.” (“Het is geen room./Het is niets.”). Opdat de uitspraak het oor van de moedertaalspreker zou bevredigen, is de manier waarop het onderscheid wordt gemaakt (de kwaliteiten van de medeklinkers en de klinkers en de manier waarop ze in de spreekstroom worden gebracht) echter even belangrijk als het feit dat het vereiste onderscheid wordt gemaakt. In de terminologie van de taalkunde wordt gezegd dat de systematische functie fonemisch is en de kwalitatieve eigenschap fonetisch.
Voor alle bovenstaande voorbeelden is de fonemische verklaring zeer eenvoudig: /t/ ≠ /d/ Dat wil zeggen, het onderscheid tussen /t/ en /d/ kan worden gebruikt om een onderscheid in betekenis aan te geven in het Engels, Duits, of Spaans. Door andere soortgelijke bewerkingen kan worden aangetoond dat elke /t/ en /d/ tegenover alle andere fonemen in zijn taal staat. Het is algemeen gebruikelijk, hoewel niet strikt fonemisch, om fonemen te groeperen in fonetisch-benoemde klassen of ze te identificeren als kruispunten van klassen.
De beschrijving van de telefoons, of spraakklanken als klanken, is een andere zaak. Deze s (telefoons in plaats van fonemen) zijn stemloos, behalve dat in sommige variëteiten van het Engels de in deze omgeving stemhebbend is. In het Duits is het geaspireerd, in het Frans en Spaans niet. De s zijn registers, behalve dat de Spaanse telefoon een fricatief is. Beide zijn strikt alveolair in het standaard Engels, dentaal met de tong die de randen van de snijtanden raakt in het Spaans, en verschillend intermediair voor het Duits en Frans. Er zijn nog andere kleine verschillen in articulatie in deze omgeving en nog andere in andere omgevingen. Het is mogelijk om tientallen variëteiten van het Algemeen Amerikaans Engels fonetisch te beschrijven; sommige daarvan kunnen alleen worden bereikt door het beschrijvingsapparaat uit te putten, maar voor de meeste van hen zal elke andere articulatie een uitspraak opleveren die niet helemaal juist is.