ADHD heeft meestal maar één behandeling nodig om de symptomen onder controle te krijgen.
Maar minstens de helft van alle kinderen en volwassenen met een aandachtstekortstoornis (ADHD of ADD) lijdt ook aan angst, stemmingsstoornissen, obsessieve-compulsieve stoornis, woedebeheersingsproblemen, of een andere comorbide psychische aandoening.
In zulke gevallen kunnen meerdere medicijnen voor adhd nodig zijn.
Als ADHD-psychiater slikken verschillende van mijn patiënten meer dan één medicijn. David, een jongen met een voorgeschiedenis van stemmingsstoornissen, opvliegende gedachten, en een opvliegend karakter, neemt er drie: Concerta voor ADHD en een combinatie van de stemmingsstabilisator lithium en het antidepressivum Wellbutrin voor een stemmingsstoornis. Rachel neemt Adderall voor ADHD, samen met Prozac voor angst en obsessieve-compulsieve stoornis.
Met beide patiënten gaat het goed. David is minder humeurig en boos. Hij zegt dat zijn geest “kalm is, zoals het vroeger was.” Rachel heeft geen last meer van obsessieve zorgen en zich herhalend gedrag.
Zoals je je kunt voorstellen, zijn Davids ouders blij met de veranderingen die ze bij hun kind zien, maar ze maken zich zorgen dat hij “te veel medicijnen krijgt.” Ik merk het aan de vragen die ze stellen: Is het een goed idee om iemand meer dan één psychiatrisch medicijn te geven? Hoe zit het met bijwerkingen en gevaarlijke interacties?
Reasons Not to Worry
Laat me je wat geruststellen. Als iemand meer dan een soort probleem heeft, is het logisch dat hij of zij meer dan een medicijn nodig heeft. Zou het ongepast zijn om iemand een medicijn te geven voor astma en een ander voor een huidinfectie? Wat als je één pil nodig hebt voor brandend maagzuur, één voor hoofdpijn en nog een voor diabetes? Als het gaat om lichamelijke kwalen, hebben artsen een lange geschiedenis van het voorschrijven van meerdere medicijnen – en patiënten zijn deze praktijk gaan accepteren.
Tot voor kort gold dit niet voor psychische aandoeningen. Artsen waren niet geneigd meerdere medicijnen voor te schrijven omdat er niet genoeg informatie was over de biochemische basis van elke stoornis – en de beschikbare medicijnen waren niet specifiek genoeg in hun werking om veilig en effectief in combinatie te werken. Maar in de afgelopen 20 jaar hebben wetenschappers een beter begrip gekregen van de rol van neurotransmitters in de hersenfunctie – en dit heeft geleid tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die specifieke tekortkomingen aanpakken.
De risico’s beperken
Alle medicijnen brengen risico’s met zich mee, natuurlijk. Maar op enkele uitzonderingen na kunnen de medicijnen die gewoonlijk worden gebruikt voor de behandeling van ADHD veilig worden gebruikt in combinatie met vrij verkrijgbare medicijnen, evenals met de voorgeschreven medicijnen die worden gebruikt voor angststoornissen, stemmingsstoornissen, obsessief-compulsieve stoornis, woedebeheersingsproblemen en ticstoornissen. Een uitzondering: Het antidepressivum Wellbutrin kan het effect van tricyclische antidepressiva, zoals imipramine, desipramine, en nortriptyline, aanzienlijk versterken. Daarom moet Wellbutrin in het algemeen niet worden voorgeschreven in combinatie met tricyclische antidepressiva.
Als algemene regel geldt dat u uw arts moet vragen wanneer een medicijn wordt voorgeschreven. De meeste kinderartsen en andere huisartsen zijn in staat om “ongecompliceerde” ADHD te behandelen. Maar als u of uw kind een of meer comorbide aandoeningen heeft, naast ADHD, raadpleeg dan een psychiater.
De noodzaak van testen
Sommige ADHD medicijnen vereisen wel periodieke medische testen. Mensen die een niet-stimulerend middel gebruiken, moeten bijvoorbeeld in het algemeen ten minste eenmaal per jaar de leverfunctie laten onderzoeken. En omdat tricyclische middelen soms het hartritme beïnvloeden, is het waarschijnlijk een goed idee om een elektrocardiogram te laten maken voordat de medicatie wordt ingenomen, en opnieuw nadat de therapeutische dosis is vastgesteld.
Dergelijke onderzoeken zijn echter op zijn plaats, of de patiënt nu wel of geen aanvullende psychiatrische medicatie neemt. Dat wil zeggen, het nemen van een extra medicijn maakt het niet waarschijnlijker dat iemand het soort problemen zal ondervinden die deze tests moeten opsporen.
Geactualiseerd op 11 januari 2021