Stroom is de snelheid waarmee elektronen langs een punt in een volledige elektrische stroomkring stromen. In de basis betekent stroom = stroom.
Een ampère (AM-pir), of amp, is de internationale eenheid die wordt gebruikt om stroom te meten. Het drukt de hoeveelheid elektronen uit (soms “elektrische lading” genoemd) die in een bepaalde tijd langs een punt in een stroomkring stroomt.
Een stroomsterkte van 1 ampère betekent dat 1 coulomb van elektronen – dat zijn 6,24 miljard miljard (6,24 x 1018) elektronen – in 1 seconde langs één punt in een stroomkring beweegt. De berekening is vergelijkbaar met het meten van de waterstroom: hoeveel liter passeert een punt in een pijp in 1 minuut (gallons per minute, of GPM).
Symbolen gebruikt voor ampère:
A = ampère, voor een grote hoeveelheid stroom (1.000).
mA = milliampère, een duizendste van een ampère (0,001).
µA = microampère, een miljoenste van een ampère (0,000001).
In formules zoals de wet van Ohm wordt stroom ook aangeduid met I (voor intensiteit).
Ampères zijn genoemd naar de Franse wiskundige/fysicus Andrè-Marie Ampére (1775-1836), aan wie het bewijs wordt toegeschreven dat:
- Een magnetisch veld ontstaat rond een geleider wanneer er stroom doorheen gaat.
- De sterkte van dat veld is recht evenredig met de hoeveelheid stroom die er loopt.
Elektronen stromen door een geleider (meestal een metaaldraad, meestal koper) wanneer aan twee voorwaarden van een elektrische schakeling is voldaan:
- De schakeling bevat een energiebron (bijvoorbeeld een batterij) die spanning opwekt. Zonder spanning bewegen elektronen willekeurig en tamelijk gelijkmatig binnen een draad, en kan er geen stroom vloeien. Spanning creëert druk die elektronen in één richting drijft.
- De schakeling vormt een gesloten, geleidende lus waar elektronen doorheen kunnen stromen, waardoor energie wordt geleverd aan elk apparaat (een belasting) dat op de schakeling is aangesloten. Een stroomkring is gesloten (voltooid) wanneer een schakelaar in de stand ON, of gesloten, wordt gezet (zie het schema bovenaan deze pagina).
Stroom kan, net als spanning, gelijk- of wisselstroom zijn.
Directe stroom (dc):
- Voorgesteld door de symbolen of op een digitale multimeter.
- Slechts in één richting stromend.
- Gemeenschappelijke bron: batterijen of gelijkstroomgenerator.
Wisselstroom (ac):
- Voorgesteld door de symbolen of op een digitale multimeter.
- Loopt in een sinusvormig patroon (hieronder afgebeeld); keert met regelmatige tussenpozen van richting om.
- Gemeenschappelijke bron: huishoudelijke elektrische contactdozen die worden gevoed door een openbaar nutsbedrijf.
De meeste digitale multimeters kunnen gelijkstroom of wisselstroom meten tot maximaal 10 ampère. Hogere stromen moeten worden verlaagd met een stroomtangaccessoire, dat de stroom meet (van 0,01 A of minder tot 1000 A) door de sterkte van het magnetische veld rond een geleider te meten. Dit maakt metingen mogelijk zonder de stroomkring te openen.
Elk onderdeel (lamp, motor, verwarmingselement) dat elektrische energie omzet in een andere vorm van energie (licht, draaiende beweging, warmte) gebruikt stroom.
Wanneer extra belastingen aan een stroomkring worden toegevoegd, moet de stroomkring meer stroom leveren. De grootte van de geleiders, de zekeringen en de componenten zelf bepalen hoeveel stroom door het circuit zal vloeien.
Metingen van de stroomsterkte worden gewoonlijk uitgevoerd om de mate van belasting van het circuit of de toestand van een belasting aan te geven. Het meten van stroom is een standaardonderdeel van probleemoplossing.
Stroom vloeit alleen wanneer spanning de noodzakelijke druk levert om elektronen te doen bewegen. Verschillende spanningsbronnen produceren verschillende hoeveelheden stroom. Standaard huishoudbatterijen (AAA, AA, C en D) produceren elk 1,5 volt, maar grotere batterijen zijn in staat grotere hoeveelheden stroom te leveren.