Free Press

In het geval dat het niet immens duidelijk was uit mijn blog banner, ik hou echt heel erg van The Day the Earth Stood Still uit 1951. Echt heel erg veel. Het is typisch klassieke science fiction, met zijn aliens en robots met laserogen. Ondertussen, de plot, omgaan met de Koude Oorlog en kernwapens, valt vierkant in een stukje geschiedenis die de neiging heeft om te herhalen (zie: vandaag de dag).

En, heel kort, ik vind dat ik op zijn minst moet zeggen dat er inderdaad een remake is. Ik heb geen hekel aan de remake, en hij was zeker niet zo slecht als ik had verwacht (shame on me), maar hij is me niet bijgebleven als de originele versie. Vaak vergeet ik dat de remake bestaat. Het is gewoon een soort van daar, en dat is prima.

Ik wil ook heel duidelijk maken dat de zin “Klaatu barada nikto”, in feite, afkomstig is uit 1951’s The Day the Earth Stood Still en NIET uit 1992’s Army of Darkness. Dat is gewoon een feit. En voor deze post, zal ik kijken naar de originele context. Geen belediging naar Sam Raimi, Bruce Campbell, of een van hun fans. Het was een eerbetoon toen het gebruikt werd in Army of Darkness. Dat is het hele punt. Daardoor vond ik Army of Darkness leuker, maar denk aan je goede vriend Klaatu als je de zin weer hoort. We gaan verder !

De zin blijkt een set instructies te zijn. Gedurende het grootste deel van de film, spreekt Klaatu onverklaarbaar perfect Engels. Dit wordt nooit echt uitgelegd, maar ik besteed er ook niet echt veel tijd aan (tot nu toe. Verdomme!), maar hij komt van een andere planeet, die vermoedelijk zijn eigen taal heeft. Gort, de reusachtige robot, spreekt geen Engels. Hij spreekt helemaal niet, eigenlijk, maar hij schijnt geen Engels te begrijpen. De enige manier waarop iemand met hem kan communiceren is in deze buitenaardse taal (en misschien wat golvende handgebaren en zaklantaarnpraat van Klaatu’s kant).

Het probleem met het meenemen van Gort naar de Aarde is dat hij erg schietgraag is en erg beschermend tegenover Klaatu, en als hij iets ziet dat een bedreiging lijkt te vormen, zoals bijvoorbeeld een leger aan tanks dat op hem is gericht slechts 10 seconden na de landing op een vreemd landschap, dan zal hij je met een laser doden. Klaatu verwachtte duidelijk niet dat mensen zich zouden gedragen zoals mensen zich gedragen en flippen en aannemen dat buitenaardse aanwezigheid = buitenaardse dreiging. Ik vraag me af of Klaatu nog steeds Gort zou hebben meegenomen als hij het had geweten. Waarschijnlijk wel.

Het grootste deel van de film loopt Klaatu, die er menselijk uitziet, door de stad, ontmoet mensen, en besluit dat ze voor het grootste deel best oké zijn. Hij wil zeker niet de Aarde opblazen, maar hij is super verward over dit hele oorlogsgebeuren en waarom mensen zich er druk over maken.

Om duidelijk te zijn, hij loopt door de stad nadat hij is behandeld/gevangen genomen door een legerziekenhuis waar hij naartoe is gebracht omdat hij is neergeschoten na, denk ik, minder dan 60 seconden op Aarde te zijn geweest. Zoals, hij is amper uit zijn schip. En dan moet hij uit het ziekenhuis ontsnappen, omdat ze een hoop rare tests op hem willen doen. Maar hij heeft wel wat menselijke bondgenoten. Er is een kleine jongen, Bobby, die Klaatu’s gids wordt en hem mee naar huis neemt als een kleine verloren puppy, en de moeder van de jongen, Helen, die Klaatu helpt als het gevaarlijker wordt en er schietgrage mensen in de buurt zijn. En er is een wetenschapper, maar hij heeft niet echt iets te maken met dit bericht.

Hoe dan ook, Helen probeert Klaatu terug naar het schip te krijgen, schietgrage mensen in de achtervolging, en Klaatu zegt iets als, “nou, dit ziet er super slecht uit, en ik ga het waarschijnlijk niet redden naar het schip, dus ik moet me een plezier doen. Zoek Gort, en zeg hem ‘Klaatu barada nikto’, mmkay?” En ja hoor (en spoilers, maar de film is meer dan 60 jaar oud), Klaatu wordt neergeschoten. En sterft. Dus Helen moet Gort vinden en de boodschap overbrengen.

Nu de volledige regel die ze zegt is “Gort, Klaatu barada nikto.” En ik denk dat dat “Gort” gedeelte eigenlijk belangrijk is. Niemand praat tegen Gort anders dan Klaatu gedurende de hele film. Tot dit moment, wanneer een mens tegen hem spreekt. Maar ze spreekt hem aan, gebruikt zijn naam. Het suggereert dat ze hem kent en iets van hem begrijpt. En het weerhoudt hem ervan haar met een laser te doden, wat hij bijna doet als hij haar voor het eerst ziet.

En wat betekent de rest van de zin? Oh, jee. Het zit zo. Het communiceert een heleboel informatie voor slechts drie woorden. En het eerste woord is gewoon een naam. Klaatu betekent Klaatu. Het karakter. De woorden “barada nikto” geven al het volgende aan:

Klaatu is dood. SCHIET DINGEN NIET, vooral de vrouw niet die tegen je praat. Ga je gang, neem haar mee het schip in. (Kanttekening: Klaatu’s schip is echt radicaal. En blijkt ook groter te zijn aan de binnenkant. Hmmm). Ze zal daar veilig zijn. Als ze zich verzet of niet begrijpt waarom je zo dreigend op haar afstormt, pak je haar gewoon op en draag je haar naar binnen. Vervolgens, ga Klaatu halen. Hier is het adres (we weten niet precies waar Klaatu’s lichaam werd bewaard (lijkt op een soort gevangeniscel), maar Gort lijkt precies te weten waar hij heen gaat). Breng Klaatu terug naar het schip. Wek hem op uit de dood. Ga dan in slaapstand. Zombie Klaatu neemt het vanaf daar over.

Mijn eerste gedachte is dat we de Engelse taal echt moeten stroomlijnen. Of is het zoals tekst praten? Of misschien staat in Klaatu’s taal elke letter voor een heel idee. Misschien is het net als in Arrival, waar we de taal niet eens kunnen begrijpen, omdat het op een niveau werkt dat ons te boven gaat. Of misschien zijn de letters in de woorden “Klaatu barada nikto” allemaal picturale symbolen. Of misschien moest de schrijver wat dwingende nepwoorden verzinnen in een neptaal en dacht “deze zijn goed genoeg.”

We zullen het nooit zeker weten. En dat is waarschijnlijk het beste. De woorden zullen voortleven. Zoals woorden plegen te doen. Want het is een handig sci-fi zinnetje om in je zak te hebben. En hoezeer ik ook hoop dat de Kracht met je zal zijn en dat je lang en voorspoedig leeft, het laatste wat ik je wil vertellen voor ik de deuren van de capsule baai open (Hal) en zeg tot ziens en bedankt voor alle vis is Klaatu barada nikto.

KLAATU BARADA NIKTO.