Free Press

Post geschreven door Leo Babauta.

Er is niets waar ik als ouder meer vragen over krijg dan unschooling, en niets wat ik andere ouders meer aanbeveel.

Het is een opvoedingsfilosofie die meer vrijheid biedt dan welke andere leermethode dan ook, en kinderen beter voorbereidt op een onzekere en snel veranderende toekomst dan wat dan ook dat ik ken. Mijn vrouw en ik ontscholen vier van onze kinderen, en doen dat al enkele jaren.

En toch, zo krachtig als ik denk dat ontscholen is, heb ik er nog nooit over geschreven, want de waarheid is dat ik zeker niet alle antwoorden heb. Niemand heeft dat.

De schoonheid van het ongeschoold zijn zit in de zoektocht naar de antwoorden. Als iemand alle antwoorden had, zou er geen zoektocht zijn. En wat ik ouders en kinderen dus graag zou willen leren, is dat de zoektocht de vreugde van dit alles is.

Maar ik loop op de zaken vooruit: wat is “unschooling”? Waarom zou je het doen? Hoe doe je het? Wat moet je lezen? Daar hebben we het vandaag allemaal over.

Wat is Unschooling?

In de eerste plaats is het een vorm van thuisonderwijs. Maar daar is geen eenvoudig antwoord op, behalve in vergelijking met regulier onderwijs. Er is niet één manier om aan “unschooling” te doen, en mensen die het doen, doen het vaak om veel verschillende redenen op veel verschillende manieren.

Hoe dan ook, dit is hoe ik het beschrijf – in tegenstelling tot school:

• Terwijl school klassen met vakken heeft, heeft unschooling dat niet.
• Terwijl school doelen heeft die door leraren en het schoolsysteem worden gesteld, stelt de unschooler (het kind) zijn of haar eigen doelen.
• Terwijl op school kennis wordt overgedragen van de leraar aan de leerling, wordt de leerling bij unschooling in staat gesteld om zelf te leren.
• Terwijl school specifieke boeken of reeksen leermiddelen heeft, kunnen unschoolers van alles leren – boeken die ze vinden, dingen op internet, broers of zussen of ouders, het buitenleven, musea, mensen die op interessante gebieden werken, wat dan ook.
• Terwijl school gestructureerd is, is unschooling als jazz. Het wordt gedaan op de vlieg, veranderen als de leerling verandert.
• Terwijl leerlingen op school leren om instructies op te volgen, leren unschoolers om voor zichzelf te denken en hun eigen beslissingen te nemen.
• Terwijl leerlingen op school wordt gevraagd om te leren in tempo willekeurig vastgesteld door beheerders, leren unschoolers in hun eigen tempo.
• Terwijl op school het leren op bepaalde tijden in de klas gebeurt, is het leren bij unschooling de hele tijd gaande, en is er geen scheiding tussen leren en leven.

Laat me dat even benadrukken: bij unschooling is het leven zelf leren. Er is geen “school doen” … je leert de hele tijd.

Unschoolers leren net zoals jij of ik als volwassenen: op basis van wat hen interesseert, uitvinden hoe ze het zelf kunnen leren, veranderen als ze veranderen, gebruikmakend van alle middelen en leermaterialen die ze vinden, gedreven door nieuwsgierigheid en praktische toepassing in plaats van omdat iemand zegt dat het belangrijk is.

Dit is hoe ik leer als zelfstandig schrijver, als ondernemer, als ouder. Het is hoe onze kinderen zullen leren als ze volwassen zijn. Waarom zouden we ze nu niet zo laten leren?

Waarom ongeschoold?

Laten we eens nadenken over waar het op school om gaat: kinderen voorbereiden op banen (en het leven) in de toekomst… een toekomst die waarschijnlijk nog wel tien jaar of langer weg ligt. Denk nu eens aan een decennium of meer van verandering: hoeveel van ons voorspelden 13 jaar geleden hoe het leven er vandaag uit zou zien? Wisten we van de economische recessie, of van de veranderende arbeidsmarkt, of van het feit dat dingen als smartphones en iPads en e-readers zo wijdverbreid zouden zijn? En dat is nog maar het begin.

Als we niet kunnen voorspellen hoe de toekomst van onze kinderen eruit zal zien, hoe kunnen we dan vandaag beslissen wat ze moeten leren om zich op die toekomst voor te bereiden? We bereiden ze voor op de banen van vandaag, niet op de banen van morgen. School leert kinderen een reeks feiten en vaardigheden die ze in de toekomst misschien niet nodig zullen hebben.

Onderwijzen gaat uit van een andere benadering: kinderen leren hoe ze moeten leren, hoe ze het zichzelf kunnen leren. Als je weet hoe je moet leren en hoe je het jezelf kunt leren, dan ben je op elke toekomst voorbereid. Als in de toekomst de dingen die we kennen verouderd zijn, dan zal de persoon die weet hoe hij iets moet leren, klaar zijn om te leren wat in de toekomst in gebruik is. De persoon die alleen van een leraar weet hoe hij moet leren, zal een leraar nodig hebben om het hem te leren.

Meer redenen om te ontscholen:

• Het is hoe ondernemers leren. Scholen bereiden kinderen voor op het volgen van instructies, zoals goede werknemers, terwijl ondernemers de leiding nemen over wat ze moeten weten en zelf beslissingen nemen, navigeren door onbekende wateren. Unschooling bereidt kinderen voor om ondernemers te zijn in plaats van robots.
• Het is veel natuurlijker. Het schoolsysteem is een moderne uitvinding, en is niet de manier waarop mensen hebben geleerd. Unschooling is de leermethode die het grootste deel van de menselijke geschiedenis is gebruikt – ook door mensen als Leonardo Da Vinci, Leo Tolstoy, Mozart, Einstein en Benjamin Franklin.
• Het is vrijer. De structuur van de school is goed voor mensen die graag hebben dat beslissingen voor hen worden genomen, maar als je graag je eigen beslissingen neemt, en dingen uitzoekt op basis van de huidige behoeften, zul je meer vrijheid willen.
• We leren met de kinderen. Terwijl op school veel ouders zich afzijdig houden van het leerproces, en de leraren vragen de verantwoordelijkheid te nemen voor de opvoeding van hun kinderen, leer je bij unschooling met je kinderen. Het belangrijkste leren dat ik heb gedaan is leren over leren. We zoeken samen uit hoe mensen leren, wat de beste manier van leren is, voor elk kind.
• Leren is onbeperkt. Op school is leren beperkt tot het klaslokaal en huiswerktijd. Dan denken kinderen dat ze stoppen met leren en dat ze kunnen gaan spelen en leven – alsof leren saai is en ze het alleen doen omdat ze ertoe gedwongen worden. Maar ongeschoolden leren dat leren de hele dag door gebeurt, elke dag, wat je ook aan het doen bent. Als je geen tekstboek bestudeert, betekent dat dan dat je niet leert? Kun je niet leren door spelletjes te spelen, te wandelen, met vreemden te praten? En hoe zit het met uitvinden hoe je eten kookt, of een kapotte kraan repareert, of een fort maakt? Leren is overal om ons heen, en het is leuk! Dat is wat unschooling ons leert.

Er zijn natuurlijk nog veel meer redenen, en iedereen zal haar eigen redenen vinden. Dit zijn slechts een paar van de mijne.

Hoe te ontscholen

Dit is het moeilijke deel, want er is geen juiste manier om het te doen, geen enkele manier. En beginnende ouders willen altijd weten hoe ze het moeten doen. Ik weet dat wij dat deden, en de eerlijke waarheid is, we zijn nog steeds het antwoord aan het zoeken. Waarom is er geen antwoord? Omdat elk kind anders is. Iedereen heeft andere behoeften, interesses, mogelijkheden, doelen, en omgevingen. Wat zou je zeggen als mensen je vertelden dat er maar één manier is om je leven te leiden, of je werk te doen? Je zou het haten, want het zou je je vrijheid ontnemen, en ook al het plezier.

Je vertellen hoe je moet ontscholen is hetzelfde als je je vrijheid en al het plezier ervan ontnemen. De vragen zijn alles, en het uitzoeken is het plezier.

Dat gezegd hebbende, zal ik wat ideeën geven over hoe wij de school ontscholen, en wat ideeën over hoe jij het zou kunnen aanpakken – maar dit zijn slechts ideeën om je op weg te helpen!

• Gebonden aan de universiteit. Onze 16-jarige heeft besloten dat hij naar de universiteit wil, en dus studeert hij in zijn eentje voor de SAT, en volgt hij een aantal gratis college cursussen online, en schrijft hij college essays over onderwerpen die hij zelf kiest. Hij leert ook dingen in zijn eentje, zoals programmeren of 3D-animatie, en speelt gitaar.
• Origami-meester. Onze 13-jarige wil goed worden in wiskunde, dus doet ze wat wiskundecursussen op Khan Academy. Ze maakt ook origami en weeft vriendschapsarmbandjes en leest tienerromans en Archie-strips en speelt piano en gaat naar het park om basketbal te spelen en leert graag koken.
• Wolven en tovenaars. Onze 8-jarige leest graag over wolven, en doet vaak alsof hij een wolf is. Ook een tovenaar of weerwolf. Hij speelt graag spelletjes en leest met ons en verzint verhalen en tekent. Hij is best goed in wiskunde, hoewel we dat niet veel met hem bestuderen.
• Forten en restaurants. Onze 6-jarige wordt graag voorgelezen en leest niet graag zelf, maar ze leert wel lezen door spelletjes en door samen met ons te lezen. Ze houdt niet van wiskunde, maar doet het wel in spelletjes. Ze maakt forten en kunst en speelt graag buiten en doet alsof ze een restaurant of winkel heeft.
• De kracht van vragen. Als de kinderen een vraag stellen, is dat een kans om iets uit te zoeken. We zoeken het samen op, of zoeken er boeken over in de bibliotheek.
• Mensen die je kent zijn ongelooflijke bronnen. Als je kind kok wil worden, ken je misschien iemand die kok is of eigenaar van een restaurant. Als je kind iPhone-spelletjes wil maken, ken je misschien een programmeur. Als je kind geïnteresseerd is in wetenschap, ken je misschien een zeebioloog. En ga zo maar door. Breng ze met deze mensen in contact.
• Spelletjes zijn je beste vriend. Speel allerlei spelletjes. Wees niet bezorgd over wat ze leren. Ze zullen plezier hebben, en leren dat het leven spel kan zijn, en leren ook.
• Leuke projecten. Werken aan kunst- en wetenschapsprojecten kan heel leuk zijn.
• Ga op zoek naar interesses. Als het kind in iets geïnteresseerd is, laat haar dan zien hoe ze er meer over te weten kan komen, of ermee kan spelen.
• Ontscholen. Als het unschooling nieuw voor je is, en je kind is al een tijdje naar school geweest, is het vaak een goed idee om te “deschoolen”. Dat betekent dat je je een tijdje – een paar weken, een paar maanden – geen zorgen hoeft te maken over leren of naar school gaan. Het idee is om hen (en jou) uit het denken over school te halen, wat erg moeilijk kan zijn, omdat we getraind zijn om in termen van school te denken. We denken dat we productieve leerkrachten en leerlingen moeten zijn, en dat school op een bepaalde manier moet worden gedaan, en dat als de kinderen niet iets leren van een activiteit, het geen waarde heeft. Dat is natuurlijk allemaal onzin, dus neem even de tijd om uit die mentaliteit te komen.
• Stel ze bloot. Leer kinderen een verscheidenheid aan prikkels te geven – boeken en tijdschriften die in huis liggen, kijk naar programma’s over interessante dingen, speel oude bordspelletjes, ga erop uit en verken je stad, ontmoet verschillende mensen, zoek samen dingen op het internet. Door deze blootstelling zullen ze nieuwe interesses ontdekken – zelfs als ze in het begin niet geïnteresseerd lijken, zullen ze door de blootstelling zelf nieuwe dingen kunnen vinden.
• Leer terwijl je bezig bent. Het belangrijkste is dat u uitzoekt wat voor u werkt. Probeer verschillende dingen. Speel. Maak dingen. Ga uit en doe dingen, ontmoet mensen, heb plezier in het leren over nieuwe dingen. Plezier, altijd plezier, nooit hard werken tenzij het leuk is, nooit forceren, altijd laten trekken.
• Wees geduldig. Je zult niet meteen “resultaten” zien … veranderingen in je kind zullen in de loop van de tijd plaatsvinden, als hij leert dat leren leuk is en de hele tijd op allerlei manieren kan worden gedaan. Je zou ook gefrustreerd kunnen raken omdat je kind niet wil studeren, lezen of opstellen of wat dan ook. Maar laat hem in plaats daarvan muziek maken of fantasiespelletjes doen of stripboeken lezen of buiten spelen.
• Vertrouwen is belangrijk. Het is moeilijk in het begin (we zijn nog steeds aan het leren om dit te doen), maar het is belangrijk om erop te vertrouwen dat kinderen kunnen leren op hun eigen, met minimale begeleiding, en dat als ze geïnteresseerd zijn in iets, ze zullen leren over het. We denken allemaal dat kinderen niet zelfstandig kunnen leren, maar dat kunnen ze wel.

Voordat je het verkeerde idee krijgt, moet ik Eva de eer geven dat zij het meeste van het unschooling werk doet, en er beter in is dan ik (Eva is echt geweldig, al zal ze dat niet toegeven). Zij heeft meer boeken en websites over dit onderwerp gelezen dan ik, en doet het grootste deel van het dagelijkse onschoolse werk (hoewel ik help zoveel ik kan). Ik moet ook krediet geven aan mijn geweldige zus Kat, die ons geïnspireerd om te ontscholen, en is een van de meest verbazingwekkende unschooling moms die ik ken.

More Reading

Dit is niet een definitieve gids – ik heb niet de ervaring of de kennis om die gids te schrijven. Betere mensen dan ik hebben veel meer over het onderwerp geschreven, en hoewel ik geen uitgebreide lijst kan geven, zal ik een aantal boeken en sites delen om je op weg te helpen (veel zijn van Eva en mijn zus Kat):

• Sandra Dodd – een van de eerste en beste schrijvers over unschooling.
• John Holt – een van de andere baanbrekende schrijvers over unschooling, een klassieker.
• A-Z Homeschooling – zo veel dingen voor homeschoolers. Zo veel.
• Khan Academy – geweldige bron voor het leren van allerlei onderwerpen.
• Open Culture – zo’n krachtige verzameling van gratis leermiddelen, waaronder een lijst met gratis online collegecursussen, taalonderwijs en nog veel meer. Wow.
• Clickschooling – nieuwsbrief met links om over verschillende leeronderwerpen te leren.
• Schmoop – een leuke manier om literatuur, geschiedenis en meer te leren.
• Reading Rants – blog van een bibliothecaris die leessuggesties geeft voor jonge volwassenen.
• Free Rice – spel om verschillende onderwerpen te leren.
• YouTube – een interessante videosite waar je misschien nog niet van hebt gehoord. Maar wat een ongelooflijke bron voor het leren van video’s – leer Frans of Spaans, wiskunde raps, en nog veel meer.
• Self-Made Scholar – gratis lessen.
• Free-Range Kids – hoe je zelfredzame kinderen kunt opvoeden.
• The Sparkling Martins – voor inspiratie op het gebied van unschooling.
• Homeschoolers Guide to Getting Into College – het is niet alleen mogelijk, maar ook heel goed te doen.
• Life Learning Magazine – over niet-dwingende, op interesse gebaseerd leren.
• Natural Child – leren om kinderen te behandelen met waardigheid, respect, begrip en mededogen.
• Joyfully Rejoicing – geweldig overzicht van de unschooling filosofie met meer bronnen om meer te leren.
• Zinn Education Project – uitstekende bronnen voor het leren van geschiedenis, Howard Zinn stijl.
• Coursera – gratis online cursussen.

Update: ik heb een nieuwe blog over unschooling, genaamd Unschoolery.