Starożytność
Tak długo, jak ktoś wytwarzał, dostarczał i dystrybuował towary lub usługi, istniał jakiś rodzaj gospodarki; gospodarki powiększały się wraz ze wzrostem i złożonością społeczeństw. Sumer rozwinął gospodarkę na dużą skalę opartą na pieniądzu towarowym, podczas gdy Babilończycy i ich sąsiednie państwa-miasta rozwinęły później najwcześniejszy system ekonomii, o jakim myślimy, w kategoriach zasad/praw dotyczących długu, umów prawnych i kodeksów prawnych odnoszących się do praktyk biznesowych oraz własności prywatnej.
Babilończycy i ich sąsiedzi-miasta rozwinęli formy ekonomii porównywalne do obecnie używanych koncepcji społeczeństwa obywatelskiego (prawa). Rozwinęli pierwsze znane skodyfikowane systemy prawne i administracyjne, wraz z sądami, więzieniami i rejestrami rządowymi.
Starożytna gospodarka opierała się głównie na rolnictwie na własne potrzeby. Szekel odnosił się do starożytnej jednostki wagi i waluty. Pierwsze użycie tego terminu pochodzi z Mezopotamii około 3000 r. p.n.e. i odnosi się do określonej masy jęczmienia, która odnosiła się do innych wartości w metryce, takich jak srebro, brąz, miedź itp. Jęczmień/szekiel był pierwotnie zarówno jednostką waluty, jak i jednostką wagi, podobnie jak funt brytyjski był pierwotnie jednostką denominującą jednofuntową masę srebra.
Dla większości ludzi wymiana towarów odbywała się poprzez relacje społeczne. Istnieli również kupcy, którzy handlowali na targowiskach. W starożytnej Grecji, gdzie obecne angielskie słowo „gospodarka” pochodzi, wielu ludzi było niewolnikami obligacji wolnych właścicieli. Dyskusję ekonomiczną napędzał niedostatek.
Średniowiecze
W Średniowieczu to, co obecnie nazywamy gospodarką, nie odbiegało daleko od poziomu minimum socjalnego. Większość wymiany odbywała się w ramach grup społecznych. Na dodatek wielcy zdobywcy gromadzili to, co dziś nazywamy venture capital (od ventura, ital.; ryzyko), aby sfinansować swoje zdobycze. Kapitał ten powinien być zwrócony przez dobra, które przywieźliby do Nowego Świata. Odkrycia Marco Polo (1254-1324), Krzysztofa Kolumba (1451-1506) i Vasco da Gamy (1469-1524) doprowadziły do powstania pierwszej globalnej gospodarki. Pierwsze przedsiębiorstwa były placówkami handlowymi. W 1513 r. w Antwerpii powstała pierwsza giełda papierów wartościowych. Ówczesna gospodarka oznaczała przede wszystkim handel.
Wczesne czasy nowożytne
Kapituły europejskie stały się filiami państw europejskich, tzw. koloniami. Powstające państwa narodowe: Hiszpania, Portugalia, Francja, Wielka Brytania i Holandia próbowały kontrolować handel za pomocą ceł i (od mercator, łac.: kupiec) było pierwszym podejściem do pośredniczenia między prywatnym bogactwem a interesem publicznym. Zmniejszały się wpływy szlachty. Zaczęli pracować pierwsi sekretarze stanu ds. gospodarki. Bankierzy tacy jak Amschel Mayer Rothschild (1773-1855) zaczęli finansować projekty narodowe, takie jak wojny i infrastruktura. Gospodarka odtąd oznaczała gospodarkę narodową jako temat działań gospodarczych obywateli danego państwa.
Rewolucja przemysłowa
Pierwszym ekonomistą w prawdziwie nowoczesnym znaczeniu tego słowa był Szkot Adam Smith (1723-1790), który inspirował się częściowo ideami fizjokratyzmu, reakcją na merkantylizm, a także późniejszym studentem ekonomii, Adamem Marim. Zdefiniował on elementy gospodarki narodowej: produkty oferowane są po naturalnej cenie generowanej przez wykorzystanie konkurencji – podaży i popytu – oraz podziału pracy. Utrzymywał, że podstawowym motywem wolnego handlu jest ludzki interes własny. Tak zwana hipoteza interesu własnego stała się antropologiczną podstawą ekonomii. Thomas Malthus (1766-1834) przeniósł ideę podaży i popytu do problemu przeludnienia.
Rewolucja przemysłowa była okresem od XVIII do XIX wieku, w którym poważne zmiany w rolnictwie, produkcji, górnictwie i transporcie miały głęboki wpływ na warunki społeczno-gospodarcze i kulturowe, począwszy od Wielkiej Brytanii, a następnie rozprzestrzeniły się w całej Europie, Ameryce Północnej, a ostatecznie na całym świecie. W Europie dziki kapitalizm zaczął zastępować system merkantylizmu (dziś: protekcjonizmu) i doprowadził do wzrostu gospodarczego. Okres ten nazywany jest dziś rewolucją przemysłową, ponieważ system Produkcji, wytwarzania i podziału pracy umożliwił masową produkcję dóbr.
Uznanie koncepcji „gospodarki”
Współczesna koncepcja „gospodarki” nie była powszechnie znana aż do amerykańskiego Wielkiego Kryzysu w latach 30. XX wieku.
Po chaosie dwóch wojen światowych i wyniszczającym Wielkim Kryzysie decydenci polityczni poszukiwali nowych sposobów kontrolowania przebiegu gospodarki. Badali to i omawiali Friedrich August von Hayek (1899-1992) i Milton Friedman (1912-2006), którzy opowiadali się za globalnym wolnym handlem i uważani są za ojców tak zwanego neoliberalizmu. Przeważał jednak pogląd Johna Maynarda Keynesa (1883-1946), który opowiadał się za silniejszą kontrolą rynków przez państwo. Teoria, że państwo może łagodzić problemy gospodarcze i pobudzać wzrost gospodarczy poprzez manipulowanie przez państwo zagregowanym popytem, nazywana jest na jego cześć keynesizmem. Pod koniec lat 50. wzrost gospodarczy w Ameryce i Europie – często nazywany Wirtschaftswunder (ger: cud gospodarczy) – przyniósł nową formę gospodarki: gospodarkę masowej konsumpcji. W 1958 r. John Kenneth Galbraith (1908-2006) jako pierwszy mówił o społeczeństwie dobrobytu. W większości krajów system gospodarczy nazywany jest społeczną gospodarką rynkową.
Koniec XX – początek XXI wieku
Wraz z upadkiem żelaznej kurtyny i przejściem krajów bloku wschodniego do demokratycznych rządów i gospodarek rynkowych, idea społeczeństwa postindustrialnego zyskuje na znaczeniu, gdyż jej rolą jest wspólne zaznaczenie znaczenia, jakie otrzymuje sektor usług zamiast industrializacji. Niektórzy przypisują pierwsze użycie tego terminu książce Daniela Bella „The Coming of Post-Industrial Society” z 1973 roku, a inni filozofowi społecznemu Ivanowi Illichowi „Tools for Conviviality”. Termin ten jest również stosowany w filozofii do oznaczania zaniku postmodernizmu w późnych latach 90-tych, a zwłaszcza na początku XXI wieku.
Wraz z upowszechnieniem się Internetu jako środka masowego przekazu i medium komunikacyjnego, zwłaszcza po latach 2000-2001, pojawia się idea Internetu i gospodarki informacyjnej ze względu na rosnące znaczenie handlu elektronicznego i przedsiębiorstw elektronicznych, a także termin globalnego społeczeństwa informacyjnego jako rozumienie nowego typu społeczeństwa „połączonego”. W późnych latach 2000, nowy typ gospodarek i ekspansji gospodarczej krajów takich jak Chiny, Brazylia i Indie przynoszą uwagę i zainteresowanie do różnych od zwykle dominujących gospodarek typu zachodniego i modeli gospodarczych.
.