Free Press

In 2006 stierf de Britse bergbeklimmer David Sharp vlak bij de top van de Mount Everest. Zijn dood alleen, hoewel tragisch, was niet bijzonder opmerkelijk; tien andere klimmers verloren hun leven op de berg dat jaar. Het waren echter de omstandigheden rond zijn dood, ineengedoken in een kalkstenen nis op zo’n 350 verticale meter van de top, die leidden tot een aanzienlijk debat over zowel de risico’s die klimmers nemen om dit ultieme doel te bereiken als hun houding ten opzichte van het welzijn van hun mede-bergbeklimmers. Publieke figuren zoals Sir Edmund Hillary beschuldigden andere klimmers op de berg op de dag dat Sharp stierf er boos van dat zij hem niet hadden bijgestaan vanwege wat soms “topkoorts” wordt genoemd; een behoefte om, eenmaal zo dicht bij de top, hun beklimming tot elke prijs te voltooien. Meer dan 40 klimmers passeerden Sharp toen hij langzaam bezweek aan onderkoeling en acute hoogteziekte. Slechts een klein aantal probeerde hem bij te staan.

Geboren in Hertfordshire in 1972, was David Sharp een volleerd bergbeklimmer en bergbeklimmer. Na te hebben gestudeerd aan de Universiteit van Nottingham, waar hij zijn ingenieursdiploma behaalde, werkte hij vele jaren voor een defensieaannemer. In 2005 nam hij ontslag met de bedoeling om de herfst daarop als leraar aan de slag te gaan.

Vier jaar eerder deed hij zijn eerste poging tot een ‘achtduizender’; een van de 14 toppen van meer dan acht kilometer hoogte. De expeditie naar Gasherbrum II in het Karakoramgebergte was geen succes, maar niet afgeschrikt reisde Sharp het jaar daarop naar de naburige Himalaya. Ditmaal was zijn doel de 8.188 meter hoge Cho Oyu, de zesde hoogste berg ter wereld. Deze keer was zijn expeditie succesvol en bereikte hij de top als lid van een groep onder leiding van de ervaren Ierse klimmer Richard Dougan. Hoewel Dougan zijn bezorgdheid uitte over het feit dat Sharp’s lange, magere gestalte en gebrek aan lichaamsvet hem bijzonder kwetsbaar maakten voor de vrieskou tijdens het klimmen op grote hoogte, was hij onder de indruk van zijn rotsklimvaardigheden. Toen een lid van de groep bij een val in een gletsjerspleet op Cho Oyu om het leven kwam, nodigde Dougan Sharp uit om de vrijgekomen plaats in te nemen bij een geplande poging om het jaar daarop de Mount Everest te beklimmen.

Zes mannen namen deel aan de expeditie, maar slechts twee overwonnen de moeilijke omstandigheden om de top van ’s werelds hoogste top te bereiken. Sharp behoorde niet tot hen, omdat hij aan ernstige bevriezing leed, waardoor hij de beklimming niet kon voltooien. Ondanks de tegenslag had hij zich goed geacclimatiseerd en Dougan geloofde dat hij het sterkste lid van het team was. Nadat hij zijn eigen poging om de top te bereiken had opgegeven, was hij een van degenen die een worstelende Spaanse klimmer hielpen en hem van extra zuurstof voorzagen. Zijn bevriezing kostte hem uiteindelijk enkele tenen.

Vastberaden keerde Sharp voor het seizoen 2004 terug naar Everest, ditmaal klimmend met een nieuw, Europees team. Hoewel dit keer zeven mannen de top bereikten, faalde Sharp opnieuw in zijn poging en werd hij gedwongen terug te keren op ongeveer 8.500 m, dicht bij de grot waar hij twee jaar later zijn noodlot zou ontmoeten. Leden van de expeditie verklaarden later dat Sharp het met hen oneens was over een aantal veiligheidsmaatregelen, waaronder zijn overtuiging dat alleen klimmen haalbaar was en dat aanvullende zuurstof niet nodig was.

In het voorjaar van 2006 keerde Sharp voor de laatste keer terug naar de Himalaya. Deze keer wilde Sharp zich niet aansluiten bij een georganiseerde expeditie, maar wilde hij zijn beklimming alleen ondernemen. Hij gaf het Nepalese avonturenbedrijf Asia Trekking de opdracht om de nodige regelingen te treffen. Sharp’s beslissing, die als ‘Eco Everest’-reizen wordt geadverteerd, was waarschijnlijk ten minste gedeeltelijk van financiële aard; hij betaalde ongeveer $7.400 voor zijn reis, een heel verschil met de kosten van georganiseerde expedities die tot $100.000 kunnen oplopen. Zodra een klant van Asia Trekking het basiskamp bereikte, was hij in feite op zichzelf aangewezen, hoewel de veertien klanten een informele groep vormden. In 2006 verloren nog drie andere klanten van Asia Trekking het leven, naast twee sherpa’s. Sharp had niet alleen geen steun van een georganiseerd team, maar klom ook met slechts een beperkte hoeveelheid aanvullende zuurstof (later werd gemeld dat het slechts twee flessen waren) en had geen radio bij zich.

Na zijn aankomst in het basiskamp begon Sharp met het proces van acclimatiseren aan de hoogte en maakte hij talrijke gedeeltelijke beklimmingen om kampen hoger op de berg op te zetten en te bevoorraden. Zijn gebrek aan teamgenoten betekent dat er een zekere mate van onzekerheid bestaat over zijn laatste uren, maar het lijkt erop dat hij laat op de avond van 13 mei met zijn laatste poging om de top te bereiken is begonnen. Hij had geen van de andere klanten van Asia Trekking van zijn poging op de hoogte gesteld.

Sharp’s bewegingen op 14 mei zijn onduidelijk, maar een Amerikaanse klimmer vertelde een man te hebben ontmoet die hij voor David Sharp hield aan de voet van de Derde Trede, een 10 meter hoge rotswand onder het sneeuwveld op de top. Andere klimmers hadden een figuur gezien, waarvan zij later dachten dat het Sharp was, die de noordoostelijke bergkam beklom, verontrustend laat op de dag voor een poging om de top te bereiken. Er is een goede kans dat Sharp succesvol was in zijn poging om de top te bereiken, want hij werd gezien terwijl hij, zij het langzaam, opsteeg in de buurt van de top. Toen zijn lichaam later werd onderzocht, ontbrak zijn camera, zodat de vraag of hij al dan niet de top heeft bereikt, onbeantwoord blijft. Hoe dan ook, de extreme kou, vermoeidheid, snel afdalende duisternis en waarschijnlijk problemen als gevolg van zijn gebrek aan extra zuurstof hebben Sharp tijdens zijn afdaling, nog steeds ver boven de 8.000 meter, in de val doen belanden. Het gebrek aan voldoende zuurstof om menselijk leven te ondersteunen en de dodelijke koude verdienen deze extreme hoogten hun voorbode bijnaam: de doodszone.

Gevangen en wanhopig zocht Sharp beschutting in een kleine overhang die bekend staat als ‘Green Boots Cave’, genoemd naar de kenmerkende klimlaarzen van het lijk van een Indiase klimmer die daar tijdens de Everest-ramp van 1996 het leven liet. De grot en het lichaam dat erin ligt, ligt dicht bij de hoofdroute naar de noordoostelijke bergkam en staat bekend als een macabere voortgangsaanduiding voor klimmers op de populaire route. Sharp stierf uiteindelijk ineengedoken bij het lichaam, met zijn armen om zijn benen. Kort na middernacht op 15 mei passeerden klimmers die hun eigen beklimmingspogingen begonnen, de grot. Velen zagen de getroffen Sharp waarschijnlijk niet in het donker. Anderen veronderstelden dat hij al gestorven was, of besloten dat hij gezien de omstandigheden niet meer te redden was. Leden van een Turks team merkten op dat hij nog leefde, maar dachten dat hij gewoon een korte rustpauze nam. Leden van hetzelfde team kwamen hem weer tegen nadat ze hun toppoging hadden opgegeven en merkten dat hij nog in leven was, zij het nauwelijks. Hij had geen zuurstof meer, leed aan ernstige bevriezing en zijn ledematen waren bevroren. De leden van het team gingen op weg om extra zuurstof te halen met de bedoeling om terug te keren, maar dit werd verhinderd toen een van hen begon te worstelen met de omstandigheden.

Een Nieuw-Zeelands team, bestaande uit de ervaren gids Mark Woodward, zijn klanten en sherpa’s, trof Sharp ook in de vroege uren van 15 mei aan. Toen ze merkten dat Sharp er slecht aan toe was, probeerden ze hem wakker te schudden en schreeuwden ze tegen hem dat hij de hoofdlampen van de klimmers moest volgen terug naar een kamp. Hij reageerde niet op hun pogingen, noch op een fakkel die in zijn ogen werd geschenen. Woodward achtte een reddingspoging van Sharp in zijn toestand, vooral gezien de duisternis, onmogelijk en besloot door te gaan. Bij de afdaling ontdekten zij dat hij nog leefde, hevig rilde en zijn hoed en bril miste. Nadat twee sherpa’s 20 minuten lang zonder succes hadden geprobeerd hem te verplaatsen, begonnen ze hem zuurstof en drinken te geven en wreven ze over zijn ledematen om de bloedsomloop te bevorderen. Hij kon enkele vragen mompelend beantwoorden en vertelde een sherpa zijn naam en dat hij bij Asia Trekking was. Hij was echter niet in staat om te staan, zelfs niet ondersteund. Ondanks een aantal sterke sherpa’s die inmiddels ter plaatse waren, was het onmogelijk om Sharp door de uitdagende beklimmingen beneden te dragen. Veel bergbeklimmers beweren dat als een klimmer op die hoogte niet kan lopen, hij net zo goed op de maan kan zijn wat de reddingsmogelijkheden betreft.

Nadat de verhalen over de omstandigheden rond Sharp’s dood op grote schaal in de internationale media werden verspreid, bekritiseerden veel bergbeklimmers degenen die hadden nagelaten een reddingspoging te ondernemen. Sir Edmund Hillary was een van de meest luidruchtige en verklaarde dat hij “ontzet” was over de ongevoeligheid van moderne bergbeklimmers. Anderen beweerden dat Sharp niet de nodige voorzorgsmaatregelen had genomen, of zelfs dat hij een doodswens leek te hebben.

Harp’s lichaam blijft op de berg, één van de ongeveer 250 ongelukkigen die nog steeds op Everest verblijven. Sinds de 34-jarige de 199ste bekende klimmer werd die het leven verloor, zijn er nog 106 mannen en vrouwen omgekomen bij een poging om ’s werelds hoogste piek te bedwingen.