EEN STRAAT IS EEN smalle waterweg die twee grotere watermassa’s met elkaar verbindt. Deze smalle doorgangen zijn soms de enige manier om van het ene naar het andere waterlichaam te komen. Ze zijn door de geschiedenis heen belangrijk geweest voor de mens. Enkele van de belangrijkste zeestraten zijn de Beringstraat, de Straat van Cook, de Straat van GIBRALTAR en de Bosporus.
De Beringstraat ligt tussen het meest oostelijke punt van Azië en het meest westelijke punt van Noord-Amerika en verbindt de ARCTISCHE OCEAAN en de Beringzee. Hij is ongeveer 90 km breed en 30 tot 50 m diep. De zeestraat is genoemd naar de in Denemarken geboren Russische ontdekkingsreiziger Vitus Bering, die hem in 1728 overstak. Twee eilanden, Big Diomede en Little Diomede, liggen in het midden van de zeestraat. Tijdens de laatste ijstijd waren ALASKA en SIBERIA met elkaar verbonden door een landbrug op de plaats waar nu de zeestraat is. Veel archeologen geloven dat sommige voorouders van de huidige Indianen ongeveer 13.000 jaar geleden deze landbrug vanuit Azië zijn overgestoken. Later steeg het peil van de zee, waardoor de landbrug werd overspoeld en de Beringstraat ontstond.
Een andere bekende zeestraat, de Bosporus, scheidt het Europese en het Aziatische deel van TURKIJE. Hij verbindt de ZWARTE ZEE met de Zee van Marmara. De zeestraat is ongeveer 30 km lang en op het smalste punt 640 m breed. De Bosporus is altijd belangrijk geweest voor de verdediging van de stad Istanbul, en daarom werden aan weerszijden van de zeestraat kastelen gebouwd. Anadolu Hisar werd in 1390 gebouwd aan de Aziatische kant, en Rumeli Hisar in 1452 aan de Europese kant. Twee bruggen overspannen nu de zeestraat. Een daarvan, de Bosporusbrug, is een van ’s werelds langste hangbruggen, met een lengte van 1074 meter. De brug werd geopend in 1973. Een tweede brug werd voltooid in 1988. De Bosporus wordt wel ’s werelds gevaarlijkste zeestraat genoemd. Enorme olietankers maken gebruik van de zeestraat, die drie keer drukker is dan het Suezkanaal. De zeestraat is zeer smal en kronkelt over een lengte van 29 km (18 mijl). Naast tankers varen er dagelijks 2.500 pendelveerboten door de zeestraat, plus vissers- en plezierboten.
Een andere gevaarlijke zeestraat is de Cook Strait, die het Noorder- en Zuidereiland van NIEUW-ZEELAND scheidt. Hij werd genoemd naar kapitein James Cook, die hem in 1770 ontdekte toen hij hem vanaf een heuvel op Arapawa Island bekeek. De Maori-naam voor de zeestraat is Ruakawa, wat “bitter water” betekent. De zeestraat is 26 km breed op het smalste punt en 145 km op het breedste punt. Het is 128 m diep. De kusten aan weerszijden zijn omzoomd met steile kliffen, en de kliffen van het Zuidereiland hebben diepe baaien. Het bevaren van de zeestraat is verraderlijk vanwege de gevaarlijke stromingen en de hevige stormen. Een onderzeese kabel, aangelegd in 1866, vervoert elektriciteit van het Zuiden naar het Noordereiland. De ergste scheepsramp in de zeestraat vond plaats in 1909 toen de inter-eilandveerboot Penguin een rots raakte en zonk. Slechts 30 van de 105 mensen overleefden het. De meest recente ramp was het zinken van de Wahine in april 1968, nadat deze tijdens een storm Barrett’s Reef had geraakt.
Een andere belangrijke zeestraat, de Straat van Gibraltar, is de enige natuurlijke verbinding tussen de ATLANTISCHE OCEAAN en de MIDDELLANDSE ZEE. Zij is bekend om de berberapen, die op de Rots van Gibraltar leven. In het noorden van Europa liggen SPANJE en Gibraltar, in Afrika liggen MAROKKO en Ceuta aan de zuidkant. De zeestraat is ongeveer 300 m diep, 60 km lang en 13 km breed. De Straat van Gibraltar is strategisch gelegen, omdat schepen die van de Atlantische Oceaan naar de Middellandse Zee varen, er doorheen moeten. Jaarlijks maken ongeveer 80.000 commerciële vrachtschepen gebruik van de zeestraat. De zeestraat is ook het leefgebied van verschillende soorten dolfijnen en walvissen.