Free Press

Demografische situatie

Volgens de volkstelling van 2011 door het Kroatische Bureau voor de Statistiek (de volgende volkstelling zal in 2021 plaatsvinden) telt Kroatië 4.284.889 inwoners, waarvan 48,2% mannen en 51,8% vrouwen zijn, met een bevolkingsdichtheid van 75,7 inwoners per vierkante kilometer. De bevolking naar leeftijd en geslacht per nederzetting op basis van de volkstelling van 2011 is in absolute cijfers beschikbaar op de officiële website van het Kroatische Bureau voor de Statistiek. De gemiddelde leeftijd van de bevolking in 2011 was 41,7 jaar (mannen – 39,9, vrouwen – 43,4), vergeleken met 1991 toen de gemiddelde leeftijd 37,1 jaar was.

Bevolking van de Republiek Kroatië naar leeftijd en geslacht (volkstelling 2011)

Bron: Kroatisch Bureau voor de Statistiek

Sinds 1991 zijn in Kroatië verschillende negatieve demografische tendensen geconstateerd, waaronder bevolkingsafname, laag geboortecijfer, negatieve natuurlijke bevolkingsgroei, vergrijzing van de bevolking en toenemende emigratie van de beroepsbevolking. De natuurlijke daling in Kroatië is een gevolg van het lage geboortecijfer en het hogere sterftecijfer. Het is een betrekkelijk nieuwe trend, die zich voordeed tijdens de oorlog van 1991-1995, maar ook daarna aanhield en nu al meer dan twee decennia aanhoudt. De leeftijdsstructuur van de bevolking is aan het veranderen en met een laag geboortecijfer, een langere levensverwachting en een algemeen lager sterftecijfer zijn de demografische uitdagingen waarmee Kroatië wordt geconfronteerd vergelijkbaar met die van andere Europese landen met een hoger aandeel ouderen.

Volgens de arbeidskrachtenenquête, die gegevens verstrekt over de economische activiteit van de bevolking in de Republiek Kroatië in 2018, bedroeg de beroepsbevolking (15+) 3.531.000 met een beroepsbevolking van 1.807.000, waarvan 152.000 werklozen. De verhouding werkgelegenheid/bevolking was 46,9% en het werkloosheidspercentage was 8,4% in 2018.

Emigratie uit Kroatië wordt meestal gemotiveerd door gebrek aan werkgelegenheid, ondernemingskansen of waargenomen betere kansen in andere landen. Emigranten zijn meestal mensen in hun werkende leeftijd (20-50) die op zoek zijn naar betere levensomstandigheden in meer ontwikkelde landen. Emigratie van jongeren en een negatieve natuurlijke bevolkingsgroei hebben een bevolkingsafname tot gevolg. Volgens het Kroatische Bureau voor de Statistiek bedroeg in 2018 het aantal mensen dat uit Kroatië emigreerde 39.515 en in 2012, vóór de toetreding tot de Europese Unie, was dat aantal 12.877. Het aantal immigranten is in de loop der jaren ook toegenomen. In 2012 bedroeg het aantal immigranten 8.959 en in 2018 26.029.

Volgens de middenvariant van de bevolkingsprognoses van het Kroatisch Bureau voor Statistiek zal de Kroatische bevolking tegen 2060 dalen tot 3,85 miljoen inwoners, waarbij het aandeel 65-plussers 29,4% zal bereiken.

Taal

De officiële taal in Kroatië is het Kroatisch. Volgens de volkstelling van 2011 wonen er in Kroatië vooral Kroaten (90,42%). Van de etnische minderheden is de Servische minderheid de grootste (4,36%), terwijl andere minderheden elk minder dan 1% van de bevolking uitmaken (Albanezen, Oostenrijkers, Bosniërs, Bulgaren, Montenegrijnen, Tsjechen, Hongaren, Macedoniërs, Duitsers, Polen, Roma, Roemenen, Russen, Roethenen, Slowaken, Slovenen, Italianen, Turken, Oekraïners, Walchsen, Joden). Leden van nationale minderheden hebben gegarandeerd recht op onderwijs in hun taal en schrift, zoals bepaald in de grondwet van de Republiek Kroatië, de constitutionele wet inzake de rechten van nationale minderheden en de wet inzake onderwijs in de taal en het schrift van nationale minderheden.

De officiële taal in Kroatië is Kroatisch (Zuid-Slavische taal). Kroatisch is de moedertaal van ongeveer 95% van de Kroatische bevolking. In provincies en steden met een aanzienlijk percentage andere etnische groepen hebben hun talen de status van officiële taal in het plaatselijk bestuur. Minderheden hebben ook recht op onderwijs in hun eigen taal vanaf de kleuterschool tot en met de middelbare school. Etnische minderheden in Kroatië houden ook hun talen en identiteit in stand via culturele instellingen en minderheidsmedia (kranten, radio, TV-programma’s).

Studenten die tot nationale minderheden behoren, hebben grondwettelijk recht op onderwijs in drie basismodellen en in andere speciale vormen van onderwijs in het basis- en hoger secundair onderwijs in Kroatië. Volgens model A wordt het volledige onderwijsproces georganiseerd in de taal van de nationale minderheid (lessen in de taal en het schrift van de nationale minderheid), maar moeten de leerlingen de Kroatische taal leren in hetzelfde aantal uren waarin de taal van de minderheid wordt onderwezen. Model B verwijst naar het tweetalig onderwijsproces en model C naar het koesteren van taal en cultuur van de nationale minderheid.

In het schooljaar 2017/2018 werden de volgende talen van nationale minderheden op scholen geïmplementeerd (gerangschikt per model):

• Model A: Tsjechisch (ISCED 1 en 2), Hongaars (ISCED 1-3), Servisch (ISCED 1-3), Italiaans (ISCED 1-3)
• Model B: Tsjechisch (ISCED 3), Hongaars (ISCED 1 en 2), Servisch (ISCED 1 en 2)
• Model C: Albanees (ISCED 1-3), Duits (ISCED 1 en 2), Tsjechisch (ISCED 1-3), Hongaars (ISCED 1-3), Macedonisch (ISCED 1-3), Pools (ISCED 1 en 2), Rusyn (ISCED 1 en 2), Russisch (ISCED 1-3), Slowaaks (ISCED 1-3), Sloveens (ISCED 1-3), Servisch (1-3), Italiaans (ISCED 3), Oekraïens (ISCED 1 en 2), Hebreeuws (ISCED 1 en 2)

Religie

Volgens de volkstelling van 2011 is de bevolking van Kroatië overwegend rooms-katholiek (86.28%). De op een na grootste religieuze groep zijn de orthodoxe christenen (4,44%), voornamelijk leden van de Servisch-orthodoxe kerk. Andere belangrijke religieuze groepen zijn moslims (1,47%) en protestanten (0,34%). Ongeveer 4,5% is atheïst of agnost.

In de openbare scholen in Kroatië is godsdienst een facultatief vak. In het basisonderwijs is godsdienst een keuzevak zonder een alternatief zoals ethiek (ethiek wordt alleen in het voortgezet onderwijs onderwezen). Op middelbare scholen kunnen leerlingen kiezen of ze godsdienst of ethiek willen volgen. Het is verplicht een van beide vakken te kiezen.