Discussie
Behalve N. meningitidis en N. gonorrhoeae, die primaire ziekteverwekkers zijn, worden alle andere Neisseria soorten beschouwd als commensale bewoners van de mucosae van mens of dier. Hoewel deze bacteriën als weinig pathogeen worden beschouwd, werd reeds eerder gemeld dat N. mucosa ernstige infecties kan veroorzaken, zoals endocarditis en nu in ons geval een gecompliceerde infectie van de urinewegen.
N. mucosa is een niet-motiele, niet-zuurvaste, niet-sporeformerende bacterie en lijkt microscopisch gezien op een koffieboon. Hij groeit optimaal bij temperaturen van 35-37 °C, en de groei wordt gewoonlijk gestimuleerd door CO2 en vochtigheid . Dit zijn omstandigheden die voorkomen in de urinewegen. N. mucosa kan worden overgedragen door contact met druppeltjes en afscheiding uit de neus en keel van besmette personen. De infectie is echter zeldzaam vanwege de lage virulentie. Tijdens de ziekenhuisopname van onze patiënt vertelden zijn ouders ons dat de vier gezinsleden een infectie van de bovenste luchtwegen hadden. In theorie zouden zij kunnen niezen en de bacteriën in de vesicostomie van onze patiënt kunnen hoesten of hij zou dit zelf kunnen doen.
De exacte pathogenese van N. mucosa is niet bekend. Het is bekend dat het enkele overeenkomsten vertoont met die van N. meningitidis en N. gonorrhoeae. Bijvoorbeeld: N. mucosa heeft ook het vermogen om neutrofielen binnen te dringen en zich daar te vermenigvuldigen, en om fagocytose te vermijden en gedood te worden door complement door weerstand te bieden aan opsonisatie door antilichamen, die de ziekteverwekker als doelwit voor vernietiging hebben. Bovendien bevat N. mucosa porines die een belangrijke factor zijn voor de remming van complement. De mogelijkheid om te transloceren naar gastheercellen en de productie van reactieve zuurstofspecies en apoptose te moduleren wordt ook mogelijk gemaakt door poreinen.
Alle beschreven infecties veroorzaakt door normaal commensale N. species waren bij personen met onderliggende medische aandoeningen en/of immuunsuppressie of -deficiëntie. Onze patiënt heeft een vesicostomie, die kan worden beschouwd als een gemakkelijke porte d’entrée voor bacteriën. Met een VUR graad 5 aan de linkerkant, loopt hij een risico op opportunistische infecties. Toen onze patiënt in het ziekenhuis werd opgenomen werd een blaaskatheter in zijn vesicostomie ingebracht, en gedurende verschillende episodes (maximaal 6 weken) als poliklinisch patiënt werd een katheter in zijn vesicostomie gesitueerd. In theorie zou N. mucosa gekoloniseerd kunnen zijn op de katheter. Het is echter onbekend of N. mucosa overleeft op plastic.
Omdat er een aanzienlijke hoeveelheid leukocyten in de urine werd gezien en we een axenische kweek met dit micro-organisme hadden, is het zeer waarschijnlijk dat N. mucosa in dit geval de verwekker van de urinewegen is. Dit wordt onderschreven, aangezien de UTI oploste door de antimicrobiële therapie.
Relatatief weinig aandacht is besteed aan andere Neisseria soorten dan N. meningitidis en N. gonorrhoeae, omdat zij over het algemeen beschouwd zijn als onschadelijke organismen van weinig klinisch belang. Hoewel het juist is te zeggen dat N. mucosa niet tot de belangrijkste ziekteverwekkers behoort die men op het gebied van infectieziekten tegenkomt, lijkt het erop dat het vaker infecties kan veroorzaken dan gewoonlijk wordt aangenomen. Microbiologen moeten voorzichtig zijn met het te snel afdoen van N. mucosa als onderdeel van de niet-pathogene flora, wanneer het geïsoleerd wordt uit klinisch materiaal.