Rutger Hauer, de veelzijdige Nederlandse hoofdrolspeler uit de jaren ’70 die in 1982 de hoofdrol speelde in “Blade Runner” als Roy Batty, is op 19 juli thuis in Nederland overleden na een kort ziekbed. Hij was 75.
Hauer’s agent, Steve Kenis, bevestigde het nieuws en zei dat Hauer’s begrafenis woensdag werd gehouden.
Hun meest gekoesterde optreden kwam in een film die een daverende flop was bij de oorspronkelijke release. In 1982 speelde hij de moorddadige maar soulvolle Roy Batty, leider van een bende outlaw replicants, tegenover Harrison Ford in Ridley Scott’s sci-fi noir opus “Blade Runner.” De film werd een breed invloedrijke cult favoriet, en Batty bleek Hauer’s meest onuitwisbare rol te zijn.
Meer recentelijk verscheen hij in een paar films uit 2005: als Kardinaal Roark in “Sin City,” en als de corporate schurk die Bruce Wayne ontdekt dat hij de Wayne Corp. in Christopher Nolan’s “Batman Begins.”
In “True Blood” speelde hij Niall Brigant, de koning van de stam waar de Stackhouse familie van afstamt en de feeëngrootvader van Sookie, Jason Stackhouse en Hunter Savoy. Hauer kwam ook terug in ABC’s middeleeuwse muzikale komedie “Galavant” als Kingsley in 2015.
Hij was een natuurtalent in horror- en vampierrollen, met in de hoofdrol Van Helsing in Dario Argento’s “Dracula 3D,” en als de vampier Barlow in de miniseriebewerking van Stephen King’s “Salem’s Lot” in 2004, samen met Rob Lowe, Andre Braugher en Donald Sutherland.
Hauer is knap, energiek en spreekt meerdere talen. Eind jaren ’60 maakte hij in Nederland furore als de ster van Paul Verhoevens middeleeuwse tv-serie “Floris”. Hij steeg naar de top van het Nederlandse sterrendom in 1973 tegenover Monique van de Ven in Verhoevens seksueel explosieve drama “Turkish Delight”, dat een kassucces werd en een Oscarnominatie oogstte als beste buitenlandse film.
Na nog drie Nederlandse films met Verhoeven die art-house successen werden in de V.S, Hauer naar een Hollywood carrière met een flitsende rol als terrorist in de Sylvester Stallone thriller “Nighthawks.”
Hauer richtte zich in de jaren ’80 steeds meer op actie-georiënteerde rollen: hij speelde de big-budget fantasy “Ladyhawke” (1985), werkte opnieuw samen met Hollywood-collega Verhoeven in het zwaard-en-pantser epos “Flesh & Blood” (1985), speelde als een psychotische moordenaar in “The Hitcher” (1986), en nam Steve McQueen’s shotgun-stemmende premiejager rol in een moderne reboot van de TV-western “Wanted: Dead or Alive” (1986).
Zijn grote artistieke triomf kwam in Ermanno Olmi’s Italiaanse productie “The Legend of the Holy Drinker” (1988); zijn gevoelige rol als een dakloze dronkaard en kleine crimineel die verlossing vindt in Parijs droeg de speelfilm, die de Gouden Leeuw kreeg op het filmfestival van Venetië.
In de jaren ’90 kreeg Hauer meer routineuze rollen in Amerikaanse en internationale producties en speelde hij de vampierheer Lothos in de originele filmversie van “Buffy the Vampire Slayer.”
Hij debuteerde als een kleine schermster als Nazi-ambtenaar Albert Speer in de telefilmbewerking uit 1982 van Speer’s boek “Inside the Third Reich.” Zijn meest bewonderde TV werk kwam in projecten die draaiden op Tweede Wereldoorlog thema’s: Hij kreeg Golden Globe nominaties voor zijn optredens als de leider van een concentratiekamp opstand in “Escape From Sobibor” (1987) en een SS officier in het alternatieve universum drama “Fatherland” (1994).
Hij werd geboren op 23 januari 1944 in Breukelen, Nederland, vlakbij Amsterdam. Hoewel zijn beide ouders acteerdocenten waren, nam hij een omweg naar het vak. Op 15-jarige leeftijd liep hij weg van huis om bij de Nederlandse koopvaardij te gaan; na terugkeer in Amsterdam in 1962 studeerde hij korte tijd acteren, maar verliet de school weer voor een periode in het leger.
Toen hij zich eindelijk aan het toneel wijdde, werd hij lid van het rondreizende experimentele gezelschap Noorder Compagnie, waarin hij acteerde, regisseerde en enkele jaren als kostuumontwerper en vertaler fungeerde.
De grote doorbraak kwam in 1969 toen Verhoeven hem castte in de titelrol van “Floris”, een Ivanhoe-achtige ridder die na zijn terugkeer van de kruistochten verwikkeld raakt in intriges aan het hof. De show bleek razend populair, en Hauer speelde de rol opnieuw in een reprise van de serie in 1975, “Floris von Rosemund.”
Tegen die tijd had het stomende, ontroerende “Turkish Delight” hem stevig gevestigd als Nederlands’ top B.O. attractie. Hij herenigde zich met Verhoeven en zijn tegenspeelster Van de Ven in het drama “Katie Tippel” (1975); hij hernieuwde zijn samenwerking met de regisseur met de Tweede Wereldoorlog-saga “Soldaat van Oranje” (1977) en het gedurfde hedendaagse drama “Spetters” (1980).
Hauer maakte vrijwel onmiddellijk en intens indruk als Batty in zijn tweede Amerikaanse speelfilm “Blade Runner”, een bewerking van Philip K. Dick’s “Do Androids Dream of Electric Sheep?” Hij schreef zijn eigen dialogen voor de climax van de film, de confrontatie met zijn tegenstander Ford. Hoewel de film snel van het scherm verdween, blijft het vandaag de dag een mijlpaal in het genre, niet in de laatste plaats vanwege Hauer’s opwindende optreden.
Olmi’s “The Legend of the Holy Drinker” bracht hem misschien wel de beste kritieken uit zijn carrière, maar het slaagde er niet in om veel aandacht te trekken buiten het arthouse publiek, en Hauer werd al snel een bekende en productieve bijrolspeler in een verscheidenheid van genrefilms, waarvan er een aantal direct naar home video gingen. Alleen al in 2001 draaide hij zeven speelfilms.
Hij was actief in sociale zaken als een uitgesproken sponsor van de milieuorganisatie Greenpeace en de oprichter van de Starfish Association, een non-profitorganisatie gewijd aan AIDS-bewustzijn.
Hij wordt overleefd door zijn tweede vrouw van 50 jaar, Ineke ten Cate, en een dochter, actrice Aysha Hauer, uit zijn huwelijk met Heidi Merz.
– Carmel Dagan droeg bij aan dit verslag.