Q. Waarom zijn de Geloofsbelijdenis van de Apostelen en die van Nicea verschillend?
A. Zoals alle katholieke geloofsbelijdenissen geven de Apostolische Geloofsbelijdenis en de Geloofsbelijdenis van Nicea een soort samenvatting van het geloof dat wij belijden. Toch kan geen enkele beknopte geloofsbelijdenis elk fundamenteel christelijk geloof bevatten, en specifieke historische omstandigheden hebben bepaald welke grondbeginselen in elke geloofsbelijdenis werden opgenomen of benadrukt. Het resultaat is een zekere variatie in inhoud, maar natuurlijk niet in leer.
Hier volgt een voorbeeld van een fundamenteel geloofsprincipe dat in geen van beide geloofsbelijdenissen uitdrukkelijk wordt vermeld: Het credo van Nicea merkt op dat Christus “is opgestaan in vervulling van de Schriften” en dat de Heilige Geest “door de profeten heeft gesproken”. Maar het bevat, evenmin als de Geloofsbelijdenis van de Apostelen, een expliciete verklaring van de goddelijke inspiratie van de Schrift.
Waarom niet? Grotendeels omdat in de periode dat deze geloofsbelijdenissen werden ontwikkeld, er geen serieuze strijd was van ketterse groeperingen tegen de waarheid dat de Schrift goddelijk geïnspireerd is (hoewel er natuurlijk wel ketterse strijd was tegen de keuze van de Kerk van de boeken die in de Bijbel moesten worden opgenomen).
Aan de andere kant is de Geloofsbelijdenis van Nicea (technisch gezien de Niceno-Constantinopolitische Geloofsbelijdenis) ontstaan als antwoord van de Kerk op een oude ketterse beweging (het Arianisme), die leerde dat God de Zoon een schepsel was dat door God de Vader was gemaakt, en dus niet volledig gelijk was aan Hem. Daarom wordt in deze geloofsbelijdenis de volledige goddelijkheid van Jezus Christus benadrukt en uitgewerkt: Hij is “de eniggeboren Zoon van God, geboren uit de Vader voor alle eeuwen. God uit God, licht uit licht, ware God uit ware God, verwekt, niet gemaakt, één met de Vader; door Hem zijn alle dingen gemaakt.”
Anderzijds spreekt de Geloofsbelijdenis van de Apostelen, die onder andere historische omstandigheden tot stand is gekomen, eenvoudig over Hem als “Jezus Christus, zijn enige Zoon, onze Heer.”