Typ szczepionki: Szczepionka zawierająca żywe atenuowane wirusy
Skład i sposób podawania
Jedna dawka Zostavax® jest wskazana w zapobieganiu półpaścowi i bolesnym powikłaniom półpaśca (gonty). Zapobieganie półpaścowi zapobiega ostremu bólowi związanemu z półpaścem oraz ryzyku wystąpienia bólu przewlekłego, znanego jako neuralgia popółpaścowa. Nie jest on stosowany jako leczenie podczas epizodu półpaśca ani w leczeniu neuralgii popółpaścowej. Otrzymanie Zostavaxu w ciągu 5 lat przed wystąpieniem epizodu półpaśca może pomóc w zmniejszeniu ciężkości choroby, tzn. uodpornienie może sprawić, że kolejny epizod półpaśca będzie mniej bolesny lub zmniejszyć ryzyko wystąpienia neuralgii popółpaścowej.
Pojedyncza dawka Zostavaxu jest zalecana u osób dorosłych w wieku 50 lat i starszych. Nie ma górnej granicy wieku dla podawania Zostavax.
Na chwilę obecną nie ma zaleceń dotyczących dawek przypominających Zostavax.
Kwalifikowalność
Istnieją dwie odrębne grupy kwalifikujące do Zostavax.
Standardowy program
- Dorośli w wieku 65 lat
Program catch-up PRZEDŁUŻONY DO 31 grudnia 2021
- Dorośli w wieku 66-80 lat
Dawki szczepionki finansowane będą dostępne wyłącznie za pośrednictwem praktyki ogólnej.
Zostavax jest dostępny do nabycia przez niekwalifikujących się dorosłych za pośrednictwem praktyki ogólnej i niektórych aptek.
Przechowywanie i przygotowanie
Przechowywać szczepionkę i rozcieńczalnik zgodnie z łańcuchem chłodniczym w temperaturze od 2°C do 8°C. Chronić przed światłem.
Podawanie
Ministerstwo Zdrowia zaleca, aby szczepionka Zostavax była podawana drogą dożylną. Jednak podanie szczepionki Zostavax drogą dożylną lub dooskrzelową zapewnia podanie prawidłowej dawki szczepionki. W pierwotnych badaniach klinicznych szczepionka Zostavax była podawana w postaci iniekcji dożylnej i ten sposób podawania stał się zalecany. Od tego czasu uzyskano dane wskazujące, że podanie szczepionki Zostavax we wstrzyknięciu dożylnym wywołuje odpowiedź immunologiczną równą odpowiedzi po podaniu szczepionki drogą dożylną, a szczepionka jest również dobrze tolerowana, przy czym osoby otrzymujące szczepionkę rzadziej zgłaszają reakcję w miejscu wstrzyknięcia.
Zostavax można podawać dorosłym:
- Podczas tej samej wizyty, co inne szczepionki, w tym szczepionki przeciwko grypie, pneumokokom, tężcowi/błonicy i inne szczepionki schematowe. Należy stosować oddzielne strzykawki i różne miejsca wstrzyknięcia.
- Czy przypominają sobie historię choroby ospy wietrznej czy też nie. Nie należy wykonywać serologii w celu sprawdzenia odporności na ospę wietrzną.
- Jeśli w przeszłości chorowali na półpasiec.
- Jeśli mieszkają z kimś, kto ma obniżoną odporność.
W przeciwieństwie do innych żywych szczepionek podawanych w iniekcji, Zostavax może być podawany w dowolnym czasie przed lub po podaniu krwi/produktów krwiopochodnych.
Leki przeciwwirusowe należy odstawić na 24 godziny przed szczepieniem i na 14 dni po szczepieniu, aby zapobiec zakłóceniom replikacji żywego atenuowanego wirusa szczepionkowego.
Jeżeli szczepionka Zostavax nie jest podawana podczas tej samej wizyty co inna żywa szczepionka, należy zachować 4-tygodniowy odstęp pomiędzy dwoma szczepionkami zawierającymi żywe wirusy. Jednakże w chwili obecnej w Nowej Zelandii nie ma szczepionek zawierających żywe wirusy przeznaczonych dla tej grupy wiekowej.
Bezpieczeństwo stosowania
Zostavax ma doskonałe wyniki w zakresie bezpieczeństwa od czasu wprowadzenia go do obrotu w USA w 2006 roku. Szczepionka jest ogólnie dobrze tolerowana. Najczęstsze działania niepożądane szczepionki występują wokół miejsca wstrzyknięcia, w tym zaczerwienienie, obrzęk i/lub ból oraz ból głowy. Sporadycznie może wystąpić świąd lub wysypka wokół miejsca wstrzyknięcia.
Dane z dziesięciu lat zgłoszeń zdarzeń niepożądanych po wprowadzeniu szczepionki do obrotu, przesłanych do globalnej bazy danych bezpieczeństwa firmy Merck Sharpe and Dohme, wykazały, że ponad 9 na 10 zgłoszeń nie było poważnych, a najczęstsze były miejscowe reakcje w miejscu wstrzyknięcia. Przypadki półpaśca (Herpes zoster, HZ) występujące w ciągu dwóch tygodni po szczepieniu były wywołane przez wirus typu dzikiego, a nie szczepionkowego. Rozsiana postać HZ występowała bardzo rzadko (18 przypadków, <0,1%), a wszystkie przypadki, w których stwierdzono obecność wirusa szczepionkowego, dotyczyły pacjentów z obniżoną odpornością.
Podanie szczepionki Zostavax należy odłożyć u osób z gorączką powyżej 38°C. Obecność niewielkiej infekcji nie jest powodem do opóźnienia szczepienia.
Zostavax nie powinien być podawany:
- Pacjentom z obecną białaczką, chłoniakiem lub innymi nowotworami kości/szpiku/limfy.
- Pacjenci z zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS) lub innym stanem chorobowym powodującym niedobór odporności komórkowej.
- Pacjenci z gruźlicą (TB).
- Pacjenci z ciężką alergią (anafilaksją) na poprzednią dawkę szczepionki przeciwko wirusowi półpaśca lub składnik szczepionki.
Należy zasięgnąć porady specjalisty w przypadku następujących grup:
- Osób przyjmujących leki immunosupresyjne lub powracających do zdrowia po leczeniu immunosupresyjnym.
- Osób zakażonych wirusem HIV.
Jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa podawania żywej atenuowanej szczepionki przeciwko półpaścowi – ODROCZYĆ SZCZEPIENIE do czasu uzyskania dodatkowych informacji.
Skuteczność szczepionki
W badaniach klinicznych szczepionka przeciwko półpaścowi jest najskuteczniejsza w zapobieganiu półpaścowi u osób w wieku 50-59 lat (około 7 na 10 uodpornionych) i staje się mniej skuteczna wraz z wiekiem. Około 5 na 10 osób w wieku 65-69 lat i około 4 na 10 osób w wieku 80 lat lub starszych. Skuteczność Zostavaxu w życiu codziennym, szczególnie w przypadku ciężkiej choroby i neuralgii popółpaścowej (PHN), wydaje się być lepsza niż wykazano podczas badań klinicznych, szczególnie w przypadku osób w wieku 70-79 lat. Wykazano również, że ochrona osób w wieku 80 lat, u których wykonano szczepienie, jest podobna do skuteczności szczepionki u osób w wieku 60-69 lat, u których wykonano szczepienie.
Trzy lata po wprowadzeniu w Wielkiej Brytanii programu szczepień przeciwko półpaścowi u osób dorosłych w wieku 70-79 lat skuteczność szczepionki obliczono na 64% przeciwko półpaścowi i 61-91% przeciwko neuralgii popółpaścowej w docelowej grupie wiekowej, która nie chorowała w przeszłości na półpasiec. Skuteczność szczepionki w zapobieganiu epizodowi półpaśca zmniejszyła się do 47% w grupie wiekowej 70-79 lat, która miała półpasiec w wywiadzie.
U dorosłych, którzy zachorują na półpasiec, mimo że byli uodpornieni, Zostavax może zmniejszyć ból związany z półpaścem, wpływ bólu związanego z półpaścem na codzienne czynności oraz ryzyko neuralgii popółpaścowej.
Czas trwania ochrony
Wykazano, że skuteczność szczepionki przeciwko epizodowi półpaśca zmniejsza się szybko w ciągu pierwszego roku po szczepieniu z około 69% do 50%, a następnie zmniejsza się stopniowo, aż do zmniejszenia skuteczności z około 33% do 17% w siódmym roku po szczepieniu, a następnie zmniejsza się do około 4% w ósmym roku po szczepieniu. Mimo że czas ochrony przed zachorowaniem na półpasiec zmniejsza się, skuteczność szczepionki przeciwko ciężkim następstwom półpaśca, takim jak PHN i hospitalizacja związana z półpaścem, utrzymywała się na poziomie co najmniej 50% niezależnie od wieku i choroby przewlekłej.