Free Press

Vezelbestanddelen van de extracellulaire matrix worden licht-microscopisch ingedeeld in drie typen vezels: collageen, reticulaire en elastische. De huidige studie geeft een overzicht van de ultrastructuur van deze vezelachtige componenten op basis van onze eerdere studies met licht-, elektronen- en atoomkrachtmicroscopie. Collageenvezels hebben een koord- of bandvorm van 1-20 microm breed en hebben een golvend verloop in de weefsels. Deze vezels bestaan uit dicht opeengepakte dunne collageenfibrillen (30-100 nm dik in gewone weefsels van zoogdieren), en vertonen splitsingen en samenvoegingen in het aantal fibrillen om een driedimensionaal netwerk te vormen als een geheel. Individuele collageenfibrillen (d.w.z. eenheidsfibrillen) in collageenvezels hebben een karakteristiek D-banding patroon waarvan de lengte varieert van 64 tot 67 nm, afhankelijk van de weefsels en organen. Tijdens de fibrogenese worden collageenfibrillen geacht te ontstaan door het samensmelten van korte en dunne fibrillen met taps toelopende uiteinden. Reticulaire vezels worden meestal waargenomen als een fijnmazig netwerk van fijne fibrillen die zwart gekleurd zijn met de zilverimpregnatiemethode. Zij liggen gewoonlijk onder het epitheel en bedekken het oppervlak van cellen zoals spiercellen, vetcellen en Schwann cellen. Elektronenmicroscopisch worden reticulaire vezels waargenomen als afzonderlijke collageenfibrillen of een kleine bundel van de fibrillen, hoewel de diameter van de fibrillen dun (ongeveer 30 nm) en uniform is. Reticulaire vezels zijn continu met collageenvezels door de uitwisseling van deze collageenfibrillen. In met zilver geïmpregneerde specimens zijn individuele fibrillen in reticulaire vezels dicht gecoat met grove metaaldeeltjes, waarschijnlijk als gevolg van het hoge gehalte aan glycoproteïnen rond de fibrillen. Elastische vezels en laminae zijn samengesteld uit microfibrillen en elastinecomponenten. Uit waarnemingen van de geëxtraheerde elastine is gebleken dat de elastinecomponenten bestaan uit elastinefibrillen met een dikte van ongeveer 0,1-0,2 micrometer. Elastische vezels en laminae zijn doorlopend met netwerken en/of bundels microfibrillen (of oxytalanvezels), en vormen een elastisch netwerk dat specifiek is voor individuele weefsels. De vezelachtige componenten van de extracellulaire matrix worden daarbij morfologisch ingedeeld in twee systemen: het collageen-fibrillaire systeem als ondersteunend raamwerk van weefsels en cellen, en het microfibrilelastinesysteem voor het gelijkmatig verdelen van de spanning om de veerkracht te behouden die is aangepast aan de lokale weefselvereisten.