Free Press

Zoek het woord “psychedelisch” op in het woordenboek, en een van de eerste definities zal zijn “geestverruimend”. Dat is wat alle beste psychedelische albums gemeen hebben. De meeste werden gemaakt tijdens het gouden tijdperk van 1966-1968, maar er kwamen er ook heel wat later. Sommige werden gemaakt in de psych epicentra van San Francisco en Los Angeles, andere komen van zo ver weg als Brazilië, Texas en het Verenigd Koninkrijk. Sommige waren duidelijk geïnspireerd door acid, maar minstens één werd gemaakt door een artiest (Prince) die zich nooit overgaf aan hallucinogene middelen. Sommige passen in het klassieke model van psychedelische muziek, terwijl andere juist spiritueel verwant zijn aan de scene. Maar allemaal brengen ze je hoofd gegarandeerd naar plaatsen waar het nog nooit geweest is.

Denken jullie dat we een van jouw favoriete psychedelische albums gemist hebben? Laat het ons weten in het commentaarveld hieronder.

Terwijl je aan het lezen bent, luister je hier naar onze Psychedelic Songs playlist.

30: Cream: Disraeli Gears (1967)

Cream was maar ten dele een psychedelische band. Zelfs toen ze acid gebruikten, waren ze meer bezig met het spelen van de blues en improviseren. Maar een paar van hun nummers staan als psych landmarks, en twee van hen (‘Strange Brew’ en ‘Tales of Brave Ulysses’) openden elke kant van de originele vinyl persing van Disraeli Gears. En laten we die iconische albumhoes niet vergeten.
Must hear: ‘Strange Brew’

29: Nirvana: The Story Of Simon Simopath (1967)

Muzikaal kon het Engelse duo Nirvana niet veel verschillen van de gelijknamige band uit Seattle. Dit conceptalbum, dat een beetje schatplichtig is aan zowel Donovan als The Incredible String Band, is doordrenkt van kinderliedjes en flower-power grillen. Toch is het centrale concept, over een buitenbeentje dat een nieuw leven vindt na een verblijf in een psychiatrische inrichting, iets wat Nirvana’s grunge naamgenoten hadden kunnen waarderen.
Must hear: ‘Wings Of Love’

28: The Rolling Stones: Their Satanic Majesties Request (1967)

De triomf van The Rolling Stones’ ene psych album, Their Satanic Majesties Request, was dat ze alles konden omarmen – Indiase muziek, Pink Floyd tape weirdness, georkestreerde freakouts – en toch gewoon als de Stones klinken. Noem het een periodestuk, maar de single ‘She’s A Rainbow’ staat vandaag de dag nog steeds in hun setlists.
Must hear: ‘2000 Light Years From Home’

27: Tame Impala: Lonerism (2012)

Tame Impala mastermind Kevin Parker is een van de moderne artiesten die het meest doet met trippy 60s invloeden, en zijn solo opnames onthullen de veelkleurige wereld in zijn hoofd. Op het tweede Tame Impala album, Lonerism, speelt hij met vintage geluiden, van analoge synths tot fuzz gitaren en DIY drumkits, die hij later zou versmelten met elementen van trip-hop.
Must hear: ‘Music To Walk Home By’

26: Aphrodite’s Child: 666 (1972)

Genesis deed beroemd een ‘Apocalypse In 9/8′, maar op dit dubbelalbum ontketende Aphrodite’s Child er een in elke maatsoort die er was. 666 slaat een brug tussen late psycho en vroege prog en benadert wat je zou ervaren als je het Boek Openbaring zou lezen wanneer de acid begint te werken. Het feit dat de zanger van Aphrodite, Demis Roussos, een easy-listening ster werd, terwijl toetsenist Vangelis New Age hielp uitvinden, is psychedelisch op zich.
Must hear: ‘The Four Horsemen’

25: Donovan: Sunshine Superman (1966)

Donovan wordt in sommige kringen (niet in het minst door Bob Dylan in Dont Look Back) afgedaan als een lichtgewicht, maar hey – het is niet zijn schuld dat hij een goede tijd had in de jaren ’60 en er ongeschonden uitkwam. Zijn meest psychedelisch getinte album, Sunshine Superman, bevat enkele nummers van zwaar kaliber, waaronder de onuitwisbare single en het zichzelf verklarende ‘The Trip’. Andere nummers zijn onder meer de San Francisco ode ‘Fat Angel’ (die een eerbetoon is aan Jefferson Airplane, die het later coverde) en het vaak gecoverde ‘Season Of The Witch’, dat de tijd voorspelt waarin hippies zouden beginnen proberen rijk te worden.
Must hear: ‘The Trip’

24: Blues Magoos: Psychedelic Lollipop (1966)

Blues Magoos’ debuutalbum uit 1966 verdient onsterfelijkheid alleen al vanwege de tweede single: ‘(We Ain’t Got) Nothin’ Yet’, een van de meest opzwepende nummers uit die tijd. Ook hier is de definitieve freaked-out versie van het vaak gecoverde ‘Tobacco Road’ en het door acid geïnspireerde ‘Love Seems Doomed’. En laten we niet vergeten dat ze nog maar kinderen waren toen ze een van de beste psychedelische albums van het midden van de jaren 60 opnamen; zanger Peppy Theilhelm was net 16.
Must hear: ‘We Ain’t Got Nothin’ Yet’

23: The Temptations: Cloud Nine (1969)

Cloud Nine was het album dat de vergelijking voor Motown veranderde, omdat The Temptations werden vergezeld door nieuwe zanger Dennis Edwards en de visionaire schrijver-producer Norman Whitfield. Ongeveer de helft van het album is nog in traditionele Temptations-stijl, maar de toekomst van de psychedelische soul komt binnen via het actuele titelnummer – met zijn onuitwisbare Dennis Coffey wah-wah intro – en vooral ‘Runaway Child, Running Wild’, een spookachtig productie-epos dat een hit werd in zijn bewerkte vorm.
Must hear: ‘Runaway Child, Running Wild’

22: The Dream Syndicate: The Universe Inside (2020)

Het verwarmt ons hart dat we een release uit 2020 kunnen opnemen in deze lijst van de beste psychedelische albums. The Dream Syndicate kwam aan het licht als leden van LA’s legendarische, psych-geïnspireerde Paisley Underground in de jaren ’80, en Steve Wynn werd later een singer-songwriter van formaat, maar de derde release van hun reünie is iets heel anders. Met vijf nummers die een dubbelalbum beslaan, laten ze conventionele songstructuren achter zich en ontdekken ze de geestverruimende mogelijkheden van textuur en groove, waarmee ze bewijzen dat je nog steeds nieuw terrein kunt vinden om te verkennen.
Must hear: ‘The Regulator’

21: Caravan: In The Land Of Grey And Pink (1971)

Er is een dunne lijn tussen psych rock en prog, en op In The Land Of Grey And Pink beoefende Caravan met gemak beide kanten. Er is iets prachtig Engels aan de grillige hippiehumor in het titelnummer en ‘Golf Girl’, dat de illegale substantie in thee verandert. De tweede helft van het album is een vlekkeloze suite met wat straight ahead jazz, een paar stevige riffs en een prachtige pastorale melodie tegen het einde.
Must hear: ‘In The Land Of Grey And Pink’

20: Iron Butterfly: In-A-Gadda-Da-Vida (1968)

Het mooie aan dit album is dat het vrij letterlijk bubblegum pop is op acid. Haal de 15 minuten trippy jamming weg en het titelnummer is een duizelingwekkend liefdesliedje dat Ohio Express had kunnen opnemen. Maar een 15 minuten durende jam is natuurlijk voor een groot deel de aantrekkingskracht van elk geweldig psychedelisch album. Zelfs de andere kant van In-A-Gadda-Da-Vida is even aanstekelijk als trippy, en het liet ons achter met een geweldig stukje jaren ’60 wijsheid: “Flowers and beads are one thing/But having a girl, that’s something!”
Must hear: ‘In-A-Gadda-Da-Vida’

19: The Pretty Things: SF Sorrow / Small Faces: Ogden’s Nut Gone Flake (beide 1968)

Deze twee albums moeten samengaan omdat ze beide in 1968 uitkwamen, beide tot de eerste conceptalbums behoorden, en beide werden opgenomen door Britse bands die slechts een paar maanden eerder nog straight R&B deden. Ze vertegenwoordigen ook emotionele tegenpolen: Het album van The Pretty Things vertelt het droevige maar spookachtig melodieuze verhaal van een man en zijn bron van eenzaamheid. Small Faces had, zoals gewoonlijk, geen tijd voor tranen: Hun psych epos is een vrolijke rave-up, met een zijwaarts lang sprookje, een music-hall knaller van een single (‘Lazy Sunday’) en zelfs een beetje proto-metal, in de vorm van ‘Afterglow’.
Moet je horen: ‘Lazy Sunday’

18: Todd Rundgren: A Wizard, A True Star (1973)

Een van de meest gewaagde en beste psychedelische albums ooit gemaakt, A Wizard, A True Star kwam uit net toen Todd Rundgren een reputatie als pop songsmid had ontwikkeld, en de wereld meer van hetzelfde verwachtte. In plaats daarvan bracht hij deze Technicolor mind trip. Het is waarschijnlijk de reden waarom hij nooit een mainstream superster werd, maar ook de reden waarom, 45 jaar later, velen van ons hem nog steeds volgen.
Moet je horen: ‘International Feel’

17: The Moody Blues: In Search Of The Lost Chord (1968)

Elk van de klassieke zeven albums van de Moodies was een verenigd statement, en elk was anders, maar In Search Of The Lost Chord was het meest psychedelisch. In een reeks fijnzinnige songs die begint met een uitnodiging om ‘Ride My See-Saw’, leidde de zoektocht van de Moodies naar de essentie van het leven hen langs drie mogelijke paden: acid, meditatie en romantische liefde. Later in hun carrière zouden ze vrijwel zeker genoegen nemen met optie drie.
Must hear: ‘Legend Of A Mind’

16: The Dukes Of Stratosphear: 25 O’Clock (1985)

XTC’s in-disguise album is een geweldig stukje muzikaal grappenmakerij – als je je jaren 60 psych kent, is het kamerbreed gevuld met in-jokes. Maar hun Dukes Of Stratosphear alter-ego is ook een liefdevolle en accurate hommage aan de beste psychedelische albums, en elk nummer hier is geweldig in zijn eigen recht. Van het Floydiaanse titelnummer tot het door de Moodies geïnspireerde ‘Your Gold Dress’, de psych-invloeden zouden doorwerken op XTC’s volgende echte album, Skylarking.
Must hear: ‘Your Gold Dress’

15: Hüsker Dü: Zen Arcade (1984)

Psychedelia was een van de vele stijlen die door de jaren ’80 rock underground werd omarmd, en de invloed van Zen Arcade was enorm. Er is nog steeds veel van Hüsker Dü’s hardcore woede hier, maar de groep gebruikt ook tape loops, terugkerende songfragmenten en een epische afsluitende jam om de caleidoscopische ervaringen op te roepen van het eerste jaar van een jonge man die van huis weg is.
Must hear: ‘Something I Learned Today’

14: Dr John: Gris-Gris (1968)

Op dit klassieke debuutalbum realiseerde Dr John zich dat de spirituele beelden van psychedelia en de voodoo van New Orleans niet ver uit elkaar lagen. Door te werken met de beste sessiemensen uit de Crescent City kwam hij met een spookachtig en funky geluid dat zijn weerga niet kende, en creëerde hij een gedenkwaardig karakter dat daarbij paste. Als ‘I Walk On Gilded Splinters’ geen psych is, dan weten we het ook niet meer. Leuk feitje: het hele album werd gefinancierd met geld dat Dr John en zijn arrangeur hadden verdiend op Sonny & Cher sessies.
Must hear: ‘I Walk On Gilded Splinters’

13: Prince and The Revolution: Around The World In A Day (1985)

Around The World In A Day was de Purple Rain follow-up die niemand zag aankomen, Prince breidde zowel zijn muzikale sjabloon als zijn bewustzijn wijd uit – met hulp van Wendy en Lisa, die hem blijkbaar zijn eerste Beatles-plaat gaven. Raspberry Beret’ liet een nieuwe generatie kennismaken met psychedelia uit de jaren 60, maar het album was niet alleen maar zonneschijn en bloemen. Condition Of The Heart’ zou Prince’ mooiste ballad kunnen zijn, terwijl ‘Temptation’ een gespannen ontmoeting met God serveert.
Must hear: ‘Paisley Park’

12: The Zombies: Odessey & Oracle (1968)

Je weet dat een album tijdloos is als het een halve eeuw nodig heeft om goed gewaardeerd te worden. The Zombies zaten in 1968 echter helemaal in de tijdgeest, evolueerden van hun R&B oorsprong en schreven een van de meest blijvende vredes- en liefdesanthems, Odyssey & Oracle’s enige hit, ‘Time Of The Season’. Maar het duurde tientallen jaren voordat de meeste mensen de rest van het album hoorden en zich realiseerden hoe prachtig inventief het allemaal was. Het is geen geheim dat The Zombies brandschoon waren in vergelijking met de meeste jaren ’60 bands, maar dit album was visionair als ze komen.
Must hear: ‘Time Of The Season’

11: Country Joe And The Fish: Electric Music For The Mind And Body (1967)

Het debuutalbum van Country Joe And The Fish, een vroege release uit 1967, opende allerlei mogelijkheden: onstuimige jams, poëtische ballads, free-form raga’s en zelfs een voorproefje van politieke satire. Omdat Joe McDonald in de eerste plaats een songwriter was, is het hele album verpakt in een stemmige verpakking. Het afsluitende ‘Grace’ is een romantisch epos ter ere van Grace Slick (Janis Joplin zou een soortgelijke behandeling krijgen op het vervolgalbum).
Must hear: ‘Flying High’

10: The Monkees: Head (1968)

Als je denkt dat The Monkees (of Carole King) niet psychedelisch waren, dan heb je ‘Porpoise Song’ nog niet gehoord, een wervelend en hypnotiserend nummer van hun soundtrackalbum Head. Het bleek te veel voor hun pre-teen fans en was de eerste Monkees single die flopte. Elders op de plaat raakt Mike Nesmith in de groove met ‘Circle Sky’, terwijl Peter Tork een fuzztone rocker bijdraagt over reïncarnatie; het wordt allemaal samengehouden met surrealistische gesproken soundbites. Als je denkt dat het album al te gek is, wacht dan maar tot je de film ziet.
Must beluisteren: ‘Porpoise Song’

9: The 13th Floor Elevators: The Psychedelic Sounds Of The 13th Floor Elevators (1966)

In de context van de carrière van frontman Roky Erickson geldt dit als een relatief recht-toe-recht-aan rock’n’roll-album: het openingsnummer ‘You’re Gonna Miss Me’ is niets minder dan een punk-landmark, met elektrische jug en al. In sommige opzichten is dit echter het grote psychedelische album dat The Rolling Stones hadden moeten maken. The Elevators handelen in rauwe blues-rock songs met onstuimige beeldspraak en, zoals altijd, het buitenaardse gehuil van Erickson’s stem.
Moet je horen: ‘You’re Gonna Miss Me’

8: The Doors: The Doors (1967)

Tijdens de eerste week van 1967, toen dit album uitkwam, kon de toekomst van rock van alles zijn, inclusief een jazz-geïdentificeerde band met een dionysische Beat poet upfront. Het titelloze debuut van The Doors is opmerkelijk divers, met covers van nummers van zowel Willie Dixon als Bertolt Brecht. De eerste kant sluit af met de seksuele ontlading van ‘Light My Fire’ terwijl de tweede eindigt met de Apocalyps op ‘The End’. Wat het echter tot een van de beste psychedelische albums aller tijden maakt, is dat elke noot over transcendentie gaat.
Must hear: ‘The End’

7: Jefferson Airplane: After Bathing At Baxter’s (1967)

Zoals Paul Kantner later verklaarde, was “bathing at Baxter’s” band-slang voor het droppen van acid, en deze invloed is duidelijker dan op Jefferson Airplane’s meer song-georiënteerde latere albums. Grace Slick schrijft een paar vrij associatieve cabaretliedjes; Jorma Kaukonen en Jack Casady nemen tien minuten de tijd om Hot Tuna’s territorium voor de volgende 50 jaar uit te stippelen; en Kantner’s ‘The Ballad Of You And Me And Pooneil’ is een van de meest vreugdevolle acid songs ooit geschreven.
Must hear: ‘The Ballad Of You And Me And Pooneil’

6: Grateful Dead: Aoxomoxoa (1969)

Dit was zo psychedelisch als de Dead ooit in de studio werd. Het acht minuten durende ‘What’s Become of The Baby’ was in feite hun ‘Revolution 9′, maar merk op hoe de fasering op Jerry Garcia’s stem ‘China Cat Sunflower’ een gevoel van mysterie geeft dat de vele live versies missen. Ondertussen zijn er de laatste hints van de Dead’s vroege garage-rock tendensen (‘Doin’ That Rag’) en, op ‘St Stephen’, hun toekomst in Americana.
Must hear: ‘What’s Become Of The Baby’

5: Gal Costa: Gal (1969)

De Braziliaanse Tropicália-beweging ging evenzeer over psychedelia als dat het een politiek statement was: het was radicale muziek gemaakt tegen een onderdrukkende regering. Puur muzikaal gezien was het ook opwindend, met baanbrekend werk van Tom Zé, Os Mutantes en Caetano Veloso. Maar dit album uit 1969 van Gal Costa was het meest radicale en mooiste van allemaal. Costa, die al bekend stond als een superieure popzangeres, werkt hier samen met een subliem freaky studioband. Wat ze doen met Veloso’s ‘Cinema Olympia’ – oorspronkelijk een leuk liedje over films – is werkelijk verbluffend.
Moet je horen: ‘Cinema Olympia’

4: The Jimi Hendrix Experience: Electric Ladyland (1968)

Jimi Hendrix was psychedelisch door zijn bestaan zelf, en het expansieve dubbelalbum Electric Ladyland bracht je verder in zijn hoofd (en dichter bij andere delen van zijn anatomie) dan welke andere plaat dan ook. De blues is episch, de rockers furieus en de uitstapjes (zoals het grootste deel van Side Three op het originele vinyl) leiden naar onbekend terrein. Op ‘Voodoo Child (Slight Return)’ laat hij zien dat de beeldspraak van blues teksten altijd al psychedelisch was om mee te beginnen.
Must hear: ‘Voodoo Child (Slight Return)’

3: Spirit: Twelve Dreams Of Dr Sardonicus (1970)

Uitgebracht in november 1970, was dit het laatste meesterwerk van het oorspronkelijke psychedelische tijdperk. Tekstueel is Twelve Dreams Of Dr Sardonicus een samenvatting van alles wat dat tijdperk probeerde te zeggen. Nummers als ‘Nature’s Way’ en ‘Nothing To Hide’ steken hun neus op tegen de hetero wereld; ‘Love Has Found A Way’ en ‘Life Has Just Begun’ illustreren hoeveel er mogelijk is als je geest er klaar voor is. Muzikaal is het een eindeloos inventief werk, dat de jazz, pop en heavy rock van de band op hetzelfde astrale niveau brengt. En hoewel het een moment in de tijd kristalliseert, klinkt het niet in het minst gedateerd.
Must hear: ‘Life Has Just Begun’

2: The Beatles: Magical Mystery Tour (1967)

Als er één moment was dat alles veranderde en de wereld psychedelisch maakte, dan was het wel de release van ‘Strawberry Fields Forever’ (ondersteund met ‘Penny Lane’) als single in februari 1967. De AM-airwaves hadden nog nooit zoiets uitgezonden. Het waren al klassiekers tegen de tijd dat het Magical Mystery Tour album rond Kerstmis uitkwam (in de VS; de nummers, minus de eenkanten van het tijdperk, werden uitgebracht als een dubbel-EP set in het Verenigd Koninkrijk), maar de nummers als ‘I Am the Walrus’ en ‘Fool On The Hill’ toonden aan dat The Beatles nog meer avonturen in petto hadden.
Must hear: ‘Strawberry Fields Forever’

1: Love: Forever Changes (1967)

Dit klassieke album uit staat echt los van de beste psychedelische albums. Er zijn geen studio effecten, geen freeform jams, en zelfs nauwelijks elektrische gitaren. De psychedelische invloed kwam volledig uit de geest van Arthur Lee, wiens teksten altijd buitenaards waren en nooit helemaal vast te pinnen, en wiens melodieën volkomen onvergetelijk waren. ‘You Set The Scene’ geldt nog steeds als een van de grote existentiële statements van rock.
Must hear: ‘You Set The Scene’

Op zoek naar meer? Ontdek de oorsprong van psychedelische rock.