Van de ontelbare geschiedenisboeken, TV documentaires en speelfilms die over de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt, accepteren velen een zelfde verhaal over de oorlog in het Westen: Hoewel nazi-Duitsland in het begin een superieur leger, betere uitrusting en verreweg de beste wapens bezat, wisten de Britten op de een of andere manier stand te houden totdat de VS begin 1942 in de oorlog kwamen. Daarna, toen Duitsland ernstig verzwakt was door de brute confrontatie met de Sovjet-Unie in het oosten, stuwde de economische kracht van de VS de geallieerden naar de overwinning.
Een formatie Tiger II-tanks – januari 1945. (Credit: ullstein bild/ullstein bild via Getty Images)
Maar volgens James Holland, auteur van de driedelige geschiedenis “The War in the West”, was de beroemde nazi-oorlogs “machine” allesbehalve efficiënt als het aankwam op het operationele niveau van de Tweede Wereldoorlog – de productie van wapens, de aanvoer van troepen en andere logistieke zaken. Het was niet eens echt een machine.
“Iedereen praat altijd over de ‘nazi oorlogsmachine’ alsof het volledig gemechaniseerd is,” vertelde Holland aan HISTORY. “Nou, dat is niet zo. Van de 135 divisies die in mei 1940 voor de Blitzkrieg in het Westen worden ingezet, zijn er slechts 16 gemechaniseerd. De andere 119 gebruiken allemaal hun eigen twee voeten, of ze gebruiken paard en wagen.”
De lang geaccepteerde wijsheid over Duitslands militaire dapperheid berust volgens Holland te veel op de ervaringen van individuele geallieerde soldaten in de frontlinies, zonder rekening te houden met de realiteit van de logistieke capaciteiten van de Wehrmacht. Hoewel inzicht in de strategie (inclusief leiderschap en algemene oorlogsdoelen) en tactiek (de feitelijke gevechten in de frontlinies) van elk conflict essentieel is, is hij van mening dat het operationele niveau het strategische en tactische niveau bij elkaar houdt.
Duitse Panzer Tiger II tanks in 1944. (Credit: ullstein bild/ullstein bild via Getty Images)
“Als je als Amerikaanse soldaat in Normandië in een schuttersputje zit en je komt een Tiger-tank tegen, dan is het enige waar je om geeft dat het een enorme tank is met een enorm kanon en als die een granaat op je afvuurt, word je weggevaagd.” Evenzo zou een Sherman tank die het alleen opneemt tegen een van de beroemde krachtige Duitse Tiger tanks geen schijn van kans hebben. “Als je het operationeel bekijkt,” legt Holland uit, “krijg je een heel ander beeld. De Duitsers bouwden slechts 1.347 Tiger tanks, terwijl de Amerikanen er 49.000 bouwden.”
En hoe zit het met die Tiger tank? Een icoon van de Wehrmacht, het zwaar gepantserde monster had een complexe zes-versnellingsbak ontworpen door Ferdinand Porsche. Hij was ook gevoelig voor mechanische storingen, moeilijk te onderhouden in de strijd en had veel brandstof nodig, een van de vele middelen waaraan Duitsland een ernstig tekort had.
Omdat Duitsland zo’n tekort had aan olie, staal en (het meest kritieke) voedsel, betoogt Holland, hadden de nazi’s hun vijanden in de eerste fase van de oorlog volledig moeten verpletteren om enige kans op de overwinning te hebben. Niet in staat om Engeland in het Westen te verslaan, had Hitler “absoluut geen andere keus” dan de Sovjet Unie binnen te vallen in de hoop toegang te krijgen tot meer grondstoffen. Die invasie leidde natuurlijk tot een andere enorm kostbare oorlog voor Duitsland aan het Oostfront, zelfs toen de Verenigde Staten zich bij Groot-Brittannië in het Westen aansloten.
Volume 1 van Holland’s geplande trilogie werd gepubliceerd in 2015. Deel 2, dat zich richt op de jaren 1941-1943, inclusief de Amerikaanse toetreding tot het conflict, debuteert deze week in het Verenigd Koninkrijk, en zal in de herfst in de Verenigde Staten verschijnen.