Je wist dat het eraan zat te komen, maar nu is je kind opeens een tiener en alles aan jou is irritant of gênant – het shirt dat je draagt, de manier waarop je loopt, de vragen die je stelt, de cadeaus die je koopt, de snelheid waarmee je roomkaas op je bagel smeert. Het kind kan er niet tegen om bij je in de buurt te zijn. Ja, dit kind. Hetzelfde lieve kind dat ooit in je armen sprong als je hem van de kleuterschool ophaalde, degene die je je schaduw noemde omdat hij nooit van je zijde wijkt. Wat is er gebeurd?
De puberteit is voorbij, en hoe frustrerend en pijnlijk het ook voor je als ouder kan zijn, het feit dat je kind “allergisch” voor je is, is gezond. Echt waar. Asher Brauner, een gezinstherapeut in Santa Cruz, Californië die al jaren met adolescenten werkt, vertelt me dat tieners een “innerlijk mandaat hebben om zich te individualiseren” – of zoals Kelly Clarkson zou kunnen zeggen, zich los te maken. Dit is natuurlijk een enorme prestatie. Het kind heeft zovele jaren op je vertrouwd (je hebt hun billen afgeveegd en hun druiven gepeld, in hemelsnaam). Als ze plotseling proberen hun onafhankelijkheid te doen gelden, wordt het een zooitje.
Brauners advies voor ouders: Maak het niet erger.
In zijn praktijk heeft hij gezien dat ouders het erger maken. “We weten hoe het kan gaan,” zegt hij. “Het kind schreeuwt een beetje. De ouder schreeuwt veel. Het kind zegt: ‘Ik vind dit niet leuk.’ De ouder zegt, ‘Nou, je hebt huisarrest. En dan zegt het kind, ‘Krijg de klere’. En waar zijn we nu?” Tieners, voegt hij eraan toe, “komen niet uit de ruimte vallen.” Ze zijn nog steeds zichzelf, alleen meer emotionele, dramatische en soms echt chagrijnige versies van zichzelf. “Het zijn mensen,” zegt hij. “Ze willen respect en ze willen gehoord worden. Ze zijn niet anders dan jij en ik of wie dan ook in het willen begrepen worden.”
Hij deelde enkele manieren waarop ouders hun tiener door deze moeilijke fase kunnen steunen en er aan de andere kant levend uitkomen.
Begin veel, veel voordat ze tieners worden
Brauner gelooft dat ouders die beginnen met het onderwijzen van basisprincipes als “Wees niet onbeleefd” wanneer hun kind een tiener is, al de helft van de strijd hebben verloren. Dat werk moet veel eerder beginnen, zegt hij. Je moet de basis leggen rond de leeftijd van drie jaar, en het vaak versterken. “Jonge mensen maken een grote strijd door om hun macht te identificeren op twee momenten: wanneer ze peuters zijn en wanneer ze tieners zijn,” zegt hij. “Als peuter is het een goed idee om duidelijk te maken dat je meent wat je zegt en dat je zegt wat je meent, op een liefdevolle en strenge manier, zodat er vertrouwen ontstaat. Als je dit doet, zegt hij, wanneer de kinderen opgroeien, zullen ze een basisbegrip hebben van je verwachtingen.
Hij geeft dit voorbeeld: “Je zou kunnen zeggen: ‘Je mag geen alcohol drinken. Ik ben niet boos op je. Ik ben niet boos over de mogelijkheid dat je erover zou denken om zoiets te doen, maar het is gewoon niet OK.’ Als je ‘niet OK’ zegt tegen een 14-jarige en je zegt het al 10 jaar en ze zijn eraan gewend, schuren ze er misschien een beetje tegen, maar ze gaan er op dit punt van uit: ‘Mijn ouders bedoelen me goed.'”
Neem het niet persoonlijk
Parouders zijn vaak meer het probleem dan hun tieners, zegt Brauner. Ze overreageren als hun tieners hijgen of met hun ogen rollen. Ze vatten het persoonlijk op en denken: ik heb je niet opgevoed om zo te doen. “Ouders die elke kleine provocatie persoonlijk opvatten, geven hun tieners het signaal dat ze zo machtig zijn dat elke beweging van hen de dag van hun ouders kan verpesten”, zegt Brauner. “Dat is een dwaze boodschap.” Wanneer de wereld van een tiener onzeker wordt, zoeken ze zekerheid door hun ouders op de proef te stellen. Als ze uitvallen, vragen ze je impliciet: “Kan ik er nog steeds op vertrouwen dat je sterk bent?” De manier om “ja” te zeggen, zegt Brauner, is om je niet te laten opjutten.
En ja, dat is moeilijk. Brauner zegt dat je alle hulpmiddelen moet verzamelen die je ooit hebt gebruikt om jezelf te kalmeren tijdens vecht- of vluchtsituaties. Corrigeer gedrag dat ontoelaatbaar is (je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Je mag gefrustreerd zijn, maar je mag niet onbeleefd praten”), en handhaaf de regels die je hebt opgesteld. Maar ga er niet op in als je zelf in woede uitbarst. Zeg tegen je kind dat je even tijd nodig hebt. Ga een eindje wandelen. Sprenkel water op je gezicht. Zet thee voor jezelf. “Je interne monoloog moet zijn: ‘Ik ga de kalme zijn, want het lijkt erop dat mijn kind dat nu niet kan doen,'” zegt Brauner.
Versterk je ondersteuningssysteem
Het is verre van perfect, maar er is een soort ingebouwde stam geworden voor ouders van baby’s en jonge kinderen. Als je ernaar op zoek bent (en zelfs als je dat niet bent), staat iedereen klaar om je advies te geven. Er is onbeperkte steun als je je afvraagt hoe je een doorkomende zuigeling kunt helpen kalmeren of een peuter met nachtmerries kunt helpen.
Wanneer je kinderen echter tieners worden, “verdwijnt de stam een beetje”, zegt Brauner. Het is aan jou om je steunsysteem op te voeren in wat een unieke isolerende tijd kan zijn. Brauner legt uit: “In elke gemeenschap waar ik ben geweest, zijn er opvoedingscursussen voor tieners waar niemand naartoe gaat. Hoe steun je je tiener? Hoe je een positieve ouder voor je tiener kunt zijn. Scholen bieden ze vaak aan. Maar ouders hebben het gevoel van, ‘Ik heb deze 10 jaar moeilijke periode achter me gelaten. Kan ik een pauze krijgen? Moet ik echt naar nog meer workshops?” Het antwoord is nee, dat hoeft niet, maar je zou het kunnen overwegen. Gewoon in een kamer zitten met anderen die hetzelfde doormaken, en kunnen zeggen: “Dit is echt moeilijk” kan therapeutisch zijn. Het kan net de uitlaatklep zijn die je nodig hebt.
Je zult ook veel tijd willen doorbrengen met je partner en vrienden en iedereen die je kan verzekeren dat ja, je shirt er geweldig uitziet, zelfs als je tiener zweert dat het het lelijkste is wat ze ooit heeft gezien. Probeer deze fase in het leven van je tiener te zien als goed voor jullie allebei – de scheiding stelt je in staat om weer je eigen persoon te worden en passies en interesses te vinden die veel verder gaan dan je rol als ouder.
Blijf er fysiek zijn
Het is belangrijk om een niet-angstige aanwezigheid rond je tiener te zijn, zelfs als je er gewoon in stilte bij zit. Elke dag zei Brauner tegen zijn twee tieners: “Ik ben benieuwd hoe het vandaag op school was. Ik ben beschikbaar om te praten als je dat wilt.” Meestal reageerden ze met ‘Eh’ of ‘Niet nu’ – en dat was helemaal prima. Hij zei dan: “Oké, ik ga aan mijn kruiswoordraadsel werken” en ging dan gewoon met hen in de huiskamer zitten.
“Het idee is: ‘Ik dring je niet op om over je leven te vertellen. Maar ik laat je ook niet in de steek.” Studies tonen aan dat tijd doorbrengen met hun ouders belangrijk is voor het welzijn van tieners, zelfs als die tijd niet altijd gevuld is met een diepe verbinding. Brauner wist dat regelmatig met zijn kinderen omgaan “op een rustige en betrouwbare manier” er uiteindelijk toe zou leiden dat een van hen zou zeggen: “Raad eens? Ik heb vandaag een geweldig cijfer gehaald” of “Mijn vriend heeft het uitgemaakt.”
“Ze zullen hun leven delen als ze zich thuis op hun gemak voelen,” zegt hij.
Gebruik ook andere vluchtige gelegenheden om contact te maken-bijvoorbeeld, praten met je tieners in een parallelle positie wanneer er geen druk is om oogcontact te maken, kan helpen om eventuele angst op te lossen. “Vrienden maken met tieners is een beetje zoals vrienden maken met een Bengaalse tijger,” zegt Brauner. “Je benadert langzaam en je weet waar de uitgangen zijn.”
Ja, deze fase zal voorbijgaan
Nadat tieners het gevoel hebben dat ze zich meer als individuen hebben gevestigd (een proces dat helaas geen definitieve tijdlijn heeft), warmen ze zich weer op voor hun ouders. Hun hersenen ontwikkelen zich en ze leren hun emoties beter te reguleren. Alles begint een beetje minder intens te voelen. En Mark Twains beroemde uitspraak over de adolescentie is nog steeds waar: “Toen ik een jongen van 14 was, was mijn vader zo onwetend dat ik het nauwelijks kon verdragen de oude man in de buurt te hebben. Maar toen ik 21 was, was ik verbaasd hoeveel de oude man in zeven jaar had geleerd.”
Brauner zegt: “Sommige van de mooiste en intiemste tijden die ik heb gehad, waren met tieners. Het zijn menselijke wezens. Ze hebben liefde. Ze zijn zorgzaam. Het zijn geen vijandige entiteiten die gevreesd moeten worden. Ze zijn lief en ze hebben een enorme hoeveelheid enthousiasme voor de wereld.” Dit alles kan moeilijk te zien zijn, maar blijf kijken. Op een dag, als ze zelf tieners hebben, zullen ze je bellen om te vragen: “Oh mijn God, was ik ooit zo?”
Dit verhaal werd oorspronkelijk gepubliceerd in 2018 en bijgewerkt met nieuwe informatie op 2/25/2020.