De laatste aflevering van het vierde seizoen van Sherlock werd zondagavond uitgezonden, en om te zeggen dat het fans en critici met gemengde reacties achterliet, is zacht uitgedrukt. De algemene consensus onder fans op sociale media is pure verontwaardiging, terwijl critici een meer afgemeten maar even negatieve kijk hadden.
Het doornemen van de recensies en mijn Tumblr vanochtend, kan ik zeggen dat ik in de kleine minderheid ben die niet alleen grondig genoot van de hele aflevering, maar ook de resolutie van vier seizoenen aan verhalen emotioneel bevredigend vond.
Als dit een serie-finale is, en het freeze-frame aan het einde laat het zeker zo voelen, was het zo’n gelukkig einde als fans konden verwachten. Met alles wat goed ging, zijn er vier grote redenen waarom fans hun hakken in het zand zetten over de verkeerde kwesties.
John en Sherlock krijgen een ‘happily ever after’
Die-hard fans zijn op een paar verschillende manieren in opstand gekomen over “The Final Problem”, maar hun belangrijkste klacht heeft te maken met het waargenomen gebrek aan een oplossing tussen de relatie van Sherlock en John.
“The Final Problem” eindigde niet met een grootse verklaring van romantische liefde waar mensen zo in geïnvesteerd leken te zijn, en eerlijk gezegd, voelde het ook overdreven gerechtigd, maar het eindigde met een minder dan subtiele knipoog naar gelukkig samenwonen.
De laatste montage toont Sherlock en John die 221B Baker Street herbouwen met de zegen van Mary, waarbij alle details die eerder bestonden worden nagelopen, van het gespoten smiley gezicht op de muur tot de kogelgaten uit “The Great Game.” We zien Lestrade binnenwandelen, verward als altijd over een zaak, mevrouw Hudson met betrekking tot haar jongens, en Molly Hooper glimlachend als ze hen een bezoek brengt.
Ten slotte zijn er John en Sherlock, die kleine Rosie door de kamer heen en weer laten lopen, met een grote glimlach op hun gezicht, een perfect beeld van huiselijk geluk.
Wat hun romantische status ook is, het is duidelijk dat ze een familie zijn.
Het einde is misschien dubbelzinniger dan sommigen wilden, maar het is geenszins de hetronormatieve puinhoop die fans beweren.
Sherlock houdt wel van Molly
Dit is weer zo’n plotresolutie die al jaren in de maak is.
Aangespoord door het spel van Eurus moet Sherlock Molly Hooper overhalen om de liefde te laten varen. Ook al doet hij het om haar leven te redden, Sherlock die zo met haar emoties speelt, voelt adembenemend wreed.
Maar de scène krijgt een bevredigende wending als Molly terugduwt en Sherlock eerst “Ik hou van je” laat zeggen. Zeg het alsof je het meent, eist ze. En dat doet hij.
Opnieuw zijn fans boos dat er een romantisch element ontbreekt, maar de duidelijke implicatie is dat Sherlock inderdaad van haar houdt, zij het niet op de manier die zij (en fans) zouden willen.
Moriarty’s flashback entree
Screen cap via BBC
Niets kan beter zijn dan Andrew Scott die opduikt in een helikopter met Queen knallend op de achtergrond.
Hoe ingewikkeld het ook is, “The Final Problem” heeft een aantal briljante momenten, waaronder Moriarty’s entree in de gevangenis van Sherrinford, ook al was het maar in een flashback.
Andere standouts zijn de granaat scène in Baker Street, en de hartverscheurende standoff waar Sherlock moet kiezen tussen het nemen van het leven van zijn beste vriend of zijn broer.
Het was misschien allemaal een beetje een puinhoop, maar het was een hartverscheurende, emotionele puinhoop. Ondanks zijn visuele trucs is Sherlock het best in het verkennen van de gecompliceerde dynamiek van zijn hoofdpersonages, en “The Final Problem” gaf ons daar genoeg van. Mark Gatiss is vooral geweldig als Mycroft, wanneer hij Sherlock probeert uit te lokken om hem neer te schieten voor zijn beste vriend.
We leren eindelijk de waarheid over Roodbaard
Voor alles wat mensen fout vonden aan deze aflevering, “The Final Problem” nagelde, nou ja, het laatste probleem.
Het thema gedurende de hele reeks Sherlock is altijd de strijd tussen emotie en rede geweest, waarbij Sherlock er voortdurend voor kiest om aan de kant van de laatste te blijven, tot frustratie van de mensen die van hem houden en die hij steeds wegduwt.
In de eerste aflevering van seizoen één zegt Lestrade: “Sherlock Holmes is een groot man, en ik denk dat hij op een dag – als we heel veel geluk hebben – misschien zelfs een goede man wordt.”
Voor vier seizoenen hebben kijkers de langzame progressie gezien naar Sherlock die een goede man wordt, maar het mysterie in de kern waarom hij is zoals hij is, is frustrerend onduidelijk geweest.
Op zondag kregen we een ingeworteld antwoord op die vraag die alles wat we weten over Sherlock fundamenteel herziet op een oprechte en authentieke manier.
Vox’s Aja Romano vat het mooi samen:
In het verleden was Sherlock makkelijk te bekritiseren als de goed functionerende sociopaat die er niets verkeerds in zag om zijn beste vrienden te drogeren en zichzelf door de hel van verslaving te slepen om overal gelijk in te hebben, een man wiens geweten een altijd aanwezig maar vaak genegeerd ongemak was. Na “The Final Problem” worden al die acties eindelijk duidelijk: het waren nooit Sherlocks pogingen om zijn emotionele kern uit te wissen; het waren zijn pogingen om om te gaan met zijn strijd en zijn onvermogen om er toegang toe te krijgen.
Dus terwijl de fans zich vastklampen aan de verwachtingen van een verhaal dat de makers nooit zouden kunnen waarmaken, verblinden ze zichzelf voor de aanzienlijke emotionele uitbetalingen die er wel degelijk zijn.
Het belangrijkste is dat we zijn beloond voor het vertrouwen dat we vanaf het begin in Sherlock en John hebben gehad. Ondanks enorme strijd en persoonlijke tragedie, zijn ze erin geslaagd om hun weg terug te vinden in de wereld.
“The Final Problem” vinkt misschien niet alle vakjes aan, maar, zoals John zei, het is wat het is. En het is behoorlijk goede televisie.