Er is heel veel dat we niet weten over seks tussen dolfijnen en bruinvissen. Het vindt meestal onder water plaats (hoewel er in sommige versies ook gesprongen wordt), en met schijnbaar willekeurige tussenpozen. Verschillende soorten doen het ook op verschillende manieren – buik tegen buik, of misschien in een merkwaardige T-vorm. Maar wetenschappers weten wel dat ze het vaak doen – het hele jaar door, ongeacht of het vrouwtje vruchtbaar is, en soms meerdere keren per uur. Maar copulatie met walvisachtigen heeft ook een schaduwzijde. Omdat het voor mannetjes moeilijk kan zijn om vrouwtjes te vinden die op dat moment vruchtbaar zijn, zullen soms meerdere mannetjes tegelijk agressief proberen te paren met één enkel vrouwtje. Nieuw onderzoek, gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B, suggereert dat vrouwelijke dolfijnen een anatomisch vermogen hebben om te kiezen welke van deze mannetjes, indien aanwezig, uiteindelijk haar eieren bevrucht.
De afgelopen zeven jaar heeft Dara Orbach, een zeezoogdierenkundige aan de Dalhousie Universiteit in Halifax, Canada, de seks van walvisachtigen bestudeerd. Om de mechanismen van seks bij tuimelaars, gewone dolfijnen en bruinvissen beter te begrijpen, bestudeerden zij en haar team de geslachtsorganen van dieren die zeer onlangs gestorven waren om seksuele activiteit te modelleren. De wetenschappers hebben de penissen opgeblazen met een zoutoplossing onder druk, en hebben ze dan in siliconen mallen van vagina’s geschoven. Ze maakten ook CT scans van de experimenten om te bepalen hoe de anatomische delen in elkaar passen in verschillende posities. Terwijl de vagina van de gewone dolfijn relatief eenvoudig lijkt, ontdekte Orbach dat de bruinvis en de tuimelaardolfijn uitgebreide vaginale plooien en complexe spiralen hebben die gemakkelijk penetratie kunnen belemmeren.
Deze plooien, vertelde Orbach aan Newsweek, kunnen vrouwtjes in staat stellen om te controleren of een mannetje haar succesvol kan insemineren-als hij bijvoorbeeld een slechte vaderlijke keuze lijkt. Met een lichte draai van haar lichaam kan een penistip belemmerd worden om haar baarmoederhals te bereiken, waardoor het veel minder waarschijnlijk wordt dat zijn sperma haar eicellen kan bereiken. “Ze zou het vaderschap kunnen controleren door iets zo subtiel als een kleine lichaamsverplaatsing,” zei Orbach. Dit wordt vooral relevant in de context van de hierboven beschreven vorm van dolfijnseks, waarbij meerdere mannetjes kunnen proberen om een vrouwtje snel na elkaar te bevruchten over een periode van weken. Deze verborgen plooien kunnen een geheime manier zijn voor de vrouwtjes om de controle over de voortplanting te behouden.
Zelfs met deze nieuwe informatie, valt er nog veel te leren over hoe dolfijnen en bruinvissen seks hebben. Als dolfijnen op de een of andere manier bewust zijn dat bepaalde posities bevruchting minder waarschijnlijk maken, kunnen er andere redenen zijn waarom ze het toch doen, vertelde Orbach aan Science. Als het niet voor de voortplanting is, vraagt ze zich af, waarom hebben ze dan zoveel seks? “Is het spel? Is het het uitwerken van hiërarchieën? Is het het vestigen van dominantie? Is het leren?”