-
Grote tekstgrootteGrote tekstgrootteReguliere tekstgrootte
Wat zijn de nieren en de urinewegen?
De urinewegen zijn een van de systemen die ons lichaam gebruikt om afvalstoffen kwijt te raken. De nieren zijn het deel van de urinewegen dat urine (plas) maakt. Urine bevat zouten, gifstoffen en water die uit het bloed moeten worden gefilterd. Nadat de nieren de urine hebben gemaakt, verlaat deze het lichaam via de rest van de urinewegen.
Wat zijn de onderdelen van de urinewegen?
Mensen hebben meestal twee nieren, maar kunnen een normaal, gezond leven leiden met slechts één nier. De nieren zitten onder de ribbenkast in de rug, een aan elke kant. Elke volwassen nier is ongeveer zo groot als een vuist.
Elke nier heeft een buitenste laag, de cortex genaamd, die filtereenheden bevat. Het middelste deel van de nier, het merg (spreek uit: meh-DUH-luh), heeft waaiervormige structuren die piramiden worden genoemd. Deze voeren de urine af in bekervormige buisjes die kelken worden genoemd (spreek uit: KAY-luh-seez).
Vanuit de kelken gaat de urine via de urineleiders (spreek uit: YUR-uh-ters) de nieren uit om te worden opgeslagen in de blaas (een gespierde zak in de onderbuik). Wanneer een persoon urineert, verlaat de plas de blaas en gaat het lichaam uit via de urethra (spreek uit: yoo-REE-thruh), een andere buisachtige structuur. De urinebuis van de man eindigt bij het uiteinde van de penis; die van de vrouw eindigt net boven de vaginale opening.
Wat doen de nieren?
De nieren hebben veel taken, van het filteren van bloed en het maken van plas tot het gezond houden van de botten en het maken van een hormoon dat de aanmaak van rode bloedcellen regelt.
De nieren helpen ook bij het regelen van de bloeddruk, het zoutgehalte in het bloed en het zuur-base-evenwicht (de pH) van het bloed. Door al deze taken zijn de nieren essentieel voor de goede werking van het lichaam.
Hoe werken de nieren en de urinewegen?
Het bloed stroomt via de nierslagader naar elke nier. De slagader komt de nier binnen bij de hilus (spreek uit: HY-luss), de inkeping in het midden van de nier die de nier zijn boonvorm geeft. De slagader vertakt zich dan zodat het bloed bij de nefronen (spreek uit: NEH-fronz) kan komen – 1 miljoen piepkleine filtereenheden in elke nier die de schadelijke stoffen uit het bloed verwijderen.
Elke nefron bevat een filter dat de glomerulus (spreek uit: gluh-MER-yuh-lus) wordt genoemd. De vloeistof die uit het bloed wordt gefilterd, gaat vervolgens door een piepkleine buisvormige structuur die tubule (spreek uit: TOO-byool) wordt genoemd. De tubule regelt het niveau van zouten, water en afvalstoffen die het lichaam in de urine zullen verlaten. Gefilterd bloed verlaat de nier via de nierader en stroomt terug naar het hart.
De urine verlaat de nieren en stroomt via de urineleiders naar de blaas. De blaas zet uit als hij zich vult. Als de blaas vol is, sturen zenuwuiteinden in de wand berichten naar de hersenen. Als iemand moet plassen, spannen de blaaswanden zich aan en ontspant zich een ringvormige spier die de uitgang van de blaas naar de urinebuis bewaakt, de sluitspier (spreek uit: SFINK-tur). Hierdoor kan de plas de plasbuis in en het lichaam uit.
Wat kan helpen om de nieren en de urinewegen gezond te houden?
Om uw nieren en urinewegen gezond te houden:
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging.
- Eet een voedzaam dieet.
- Houd voldoende vocht binnen.
- Voor meisjes: Veeg na het poepen van voor naar achter af, zodat ziektekiemen niet in de plasbuis terechtkomen.
- Vermijd bubbelbaden, in bad zitten nadat shampoo is gebruikt en geparfumeerde zeep. Deze kunnen de plasbuis irriteren.
- Draag katoenen ondergoed.
- Trek natte badkleding onmiddellijk uit.
- Ga regelmatig voor medische controle.
- Praat met uw arts voordat u supplementen of kruidenbehandelingen gebruikt.
- Laat de arts weten of u een familiegeschiedenis hebt van nierproblemen, diabetes of hoge bloeddruk.
- Laat de arts weten of u zwellingen of wallen hebt, pijn hebt bij het plassen, vaak moet plassen, schuimende urine of bloed in de urine hebt, of verstopt bent.