NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence) heeft in 2005 richtlijnen gepubliceerd voor de behandeling van PTSS:
- Mildaardige symptomen van minder dan vier weken – watchful waiting.
- Alle anderen moet traumagerichte CGT of EMDR worden aangeboden op individuele poliklinische basis.
- Kinderen en jongeren moeten traumagerichte CGT aangeboden krijgen, aangepast aan hun leeftijd en omstandigheden.
- Drugsbehandelingen mogen niet gebruikt worden als routinematige eerstelijnsbehandeling in plaats van traumagerichte psychologische behandeling, maar moeten overwogen worden bij volwassenen die geen psychologische behandeling willen ondergaan.
- Debriefing sessies (enkelvoudige sessies gericht op het traumatische incident) mogen GEEN routinepraktijk zijn. Alle rampenplannen moeten een geplande psychologische reactie op een ramp bevatten, waarbij de gezondheidswerkers vooraf duidelijke verantwoordelijkheden hebben afgesproken.
Zicht van deskundigen
Anke Ehlers, klinisch psycholoog en hoogleraar aan het Institute of Psychiatry, King’s College London, vertelt ons wat zij zou willen weten over PTSS.
Ik kan niet voorkomen dat vreselijke herinneringen aan wat er is gebeurd in mijn hoofd opduiken. Betekent dit dat ik een zenuwinzinking heb?
Het hebben van levendige, frequente herinneringen aan een extreem traumatische gebeurtenis is begrijpelijkerwijs zeer verontrustend. Het is echter een veel voorkomende en bekende reactie op een extreme ervaring. Het laat zien dat uw geest probeert in het reine te komen met wat er is gebeurd, niet dat u gek wordt of de controle over uw gedachten verliest.
Wanneer houdt dit op en kan ik er iets aan doen om het beter te maken?
Het duurt een paar weken of maanden voordat lichaam en geest zich hebben aangepast, maar bij de meeste mensen zullen de symptomen van PTSS na verloop van tijd afnemen. In de eerste dagen na een trauma is het belangrijk om voor uzelf te zorgen door eenvoudige dingen te doen, zoals goed eten, actief blijven, tijd doorbrengen met familie en vrienden, en een regelmatige routine aanhouden. Probeer in de weken daarna dingen te doen die voor het trauma belangrijk voor u waren, zelfs als u daar niet veel zin in hebt.
Wat als mijn symptomen niet verbeteren?
Tussen de 30 en 50% van de mensen met ernstige PTSS-symptomen kan vastlopen tijdens hun natuurlijke herstel. Iemand die langer dan drie maanden na de oorspronkelijke gebeurtenis aan PTSS lijdt, zal waarschijnlijk baat hebben bij een van de vormen van psychologische of ‘praattherapieën’ die in de NICE-richtlijnen worden aangegeven. Als de symptomen zeer ernstig zijn en het leven van de persoon sterk belemmeren, is een vroegere behandeling nuttig. PTSS is zeer goed te behandelen en na een therapiekuur is de meerderheid van de mensen niet langer gehandicapt door de symptomen.
Hoe kan iets wat lang geleden is gebeurd PTSS veroorzaken?
Tijdens het gebeuren is een trauma overweldigend en kan niemand volledig bevatten wat er aan de hand is en wat het betekent. Als gevolg daarvan is een traumaherinnering niet zoals een herinnering aan andere gebeurtenissen, die door de geest worden verwerkt en ‘opgeborgen’, en zelden in ons geheugen opduiken als we er niet aan willen denken. Herinneringen aan een trauma blijven echter onverwerkt en kunnen heel gemakkelijk getriggerd worden. Als ze bij ons opkomen, lijken ze eerder in het heden te zijn (‘flashbacks’) dan uit het verleden. Om over een trauma heen te komen, moet iemand de herinneringen verwerken.
Zou praten over het trauma het niet erger maken? Is het niet beter om gewoon te proberen het te vergeten?
Helaas werkt het niet om de herinneringen gewoon uit iemands hoofd te duwen en kunnen de ‘flashback’-herinneringen juist vaker voorkomen. PTSS is een van een aantal angstgerelateerde aandoeningen waarvoor speciale ‘praattherapieën’ bijzonder nuttig zijn. Eén benadering – traumagerichte cognitieve gedragstherapie (CGT) – houdt in dat u met een therapeut over het trauma praat en leert hoe u uw denken en voelen daarover kunt veranderen. Het verwerken van dergelijke herinneringen is niet gemakkelijk, maar uw therapeut zal u steunen en ervoor zorgen dat het niet overweldigend is.
Als u de diagnose PTSS hebt gekregen:
- Bedenk dat emotionele onrust na een trauma volkomen normaal is.
- Geef uzelf de tijd om eroverheen te komen.
- Laat familie en vrienden voor u zorgen.
- Als u het moeilijk hebt, wees dan niet bang om met een arts te praten.