Een geschikte hoeveelheid gemengde vezels (oplosbaar en onoplosbaar)
Dit helpt de gastro-intestinale motiliteit te normaliseren en vertraagt de colontransittijd om een maximale absorptie van de coloninhoud te bevorderen. Oplosbare vezels, waaronder inuline en oligosacchariden, kunnen fungeren als prebiotica om selectief de groei van nuttige bacteriën (bv. Bifidobacteriën) te bevorderen en voedingsondersteuning te bieden aan het maagdarmslijmvlies en de darmcellen. Vezels verminderen de verteerbaarheid van de voeding, dus zorg ervoor dat ze niet overmatig zijn.
Prebiotica die in sommige voeders voor gezelschapsdieren zijn verwerkt, zijn fructooligosacchariden (FOS), mannanoligosaccharide (MOS) en inuline (Purina Scientific Review, 2012), en hebben een aantal ondersteunende studies die voordelen aantonen voor de spijsvertering bij honden. Prebiotica kunnen ook een directe rol spelen in de afweer en immunomodulatie van de gastheer. Prebiotica worden selectief gefermenteerd in de dikke darm door nuttige micro-organismen zoals Bifidobacteriën om vetzuren met een korte keten (SCFA’s) te produceren, waaronder azijnzuur en melkzuur. Deze organische zuren zijn een energiebron voor colonocyten en verminderen de groei van potentieel pathogene bacteriën.
Hoge verteerbaarheid van koolhydraten van meer dan 90 procent
Een hoge verteerbaarheid van koolhydraten wordt geadviseerd (Hand et al., 2011); koolhydraatmalassimilatie kan resulteren in osmotische diarree of bacteriële overgroei (Purina Scientific Review, 2012).
Laag in vet
Vetmalabsorptie wordt geassocieerd met IBD, EPI, lymfangectasie en een aantal andere oorzaken van dunne darm diarree (Lecoindre et al., 2010). De vertering van vet verloopt in acht stappen, waarbij galzuren en pancreaslipase nodig zijn. Absorptie vindt voornamelijk plaats via de epitheelcellen aan het uiteinde van de darmvlokken, de cellen die het meest gevoelig zijn voor slijmvliesbeschadiging. Een beschadiging van het slijmvlies of een tekort aan pancreaslipase of galzuren kan dus leiden tot een slechte vetassimilatie (Lecoindre et al., 2010).
Een vetarm dieet beperkt de hoeveelheid slecht geabsorbeerde vetten die worden gefermenteerd tot gehydroxyleerde vetzuren, en die diarree kunnen verergeren. Het helpt ook de malassimilatie van vetten, de malabsorptie van galzuren en de daaruit voortvloeiende deconjugatie van niet-geabsorbeerde galzuren tot een minimum te beperken, en minimaliseert de verhoogde slijmvliespermeabiliteit. Aangezien vet de maaglediging vertraagt, is een vetarm dieet nuttig voor alle patiënten die gelijktijdig aan misselijkheid of braken lijden. Idealiter levert vet maximaal 15 procent van de totale hoeveelheid calorieën in het dieet (Hand et al., 2011), en minder dan dit in sommige ziektetoestanden.
Extra omega-3 vetzuren uit visoliën
EPA en DHA helpen de natuurlijke ontstekingsremmende processen te maximaliseren door de aanmaak en biologische activiteit van ontstekingsmediatoren te moduleren (Lecoindre et al., 2010).
Hoge smakelijkheid
Dit is belangrijk omdat veel patiënten met chronische diarree last kunnen hebben van inappetantie.
Aangepaste elektrolytengehalten
Chronische diarree kan afwijkingen veroorzaken in elektrolyten, zoals natrium, chloride en kalium (Hand et al, 2011).
Antioxidanten
Het moet nog worden vastgesteld of er op lange termijn klinische voordelen zijn van antioxidantensuppletie voor patiënten met chronische diarree, maar oxidatie door vrije radicalen zal eventuele weefselschade en chronische ontsteking verergeren. Antioxidanten worden in de meeste dieetplannen opgenomen om de cellen te helpen beschermen (LaFlamme et al., 2007).
Dikke darm diarree
Oorzaken van colitis zijn onder meer inflammatoire darmziekten (IBD), prikkelbaar darmsyndroom (IBS), histiocytaire ulceratieve colitis bij Boxers en voedselovergevoeligheden. De drie belangrijkste dieetopties om te overwegen bij colitis zijn:
- Hoge verteerbaarheid (vet en verteerbare koolhydraten meer dan 90 procent verteerbaarheid, eiwit meer dan 87 procent)
- Verhoogde vezels (met een mix van oplosbare vezels (met name prebiotica) en onoplosbare vezels)
- Hypoallergeen (Purina Scientific Review, 2012)
Andere voedingsfactoren die van nut kunnen zijn bij colitis zijn onder meer een vetarm dieet om irritatie van de dikke darm door hydroxylvetzuren en galzouten te verminderen, evenals meer omega 3-vetzuren om ontstekingen te helpen verminderen (Hand et al., 2011). Deze zijn vergelijkbaar met de behandeling bij dunne darm diarree.
De keuze van het dieet moet in de eerste plaats gebaseerd zijn op de aard van de aanwezige klinische ziekte. Bijvoorbeeld, bij IBD en voedselovergevoeligheden zal een hypoallergeen dieet waarschijnlijk de meeste voorkeur hebben, terwijl bij IBS een toename van vezels het meest effectief kan zijn (Hand et al., 2011). Er moet ook rekening worden gehouden met andere patiëntfactoren; als een dier bijvoorbeeld een lage lichaamsconditiescore heeft, is een vezelrijk dieet wellicht niet zinvol. Optimale behandeling zal vaak een multimodale aanpak inhouden, waarbij rekening wordt gehouden met het dieet, de medicatie en het omgevingsmanagement. In tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de beweegredenen achter elk dieet en van de mogelijke nadelen ervan.