OudheidEdit
Padua claimt de oudste stad van Noord-Italië te zijn. Volgens een overlevering die ten minste dateert uit de tijd van Vergilius’ Aeneis en Livy’s Ab Urbe Condita, werd Padua rond 1183 v.C. gesticht door de Trojaanse vorst Antenor.
Na de val van Troje leidde Antenor een groep Trojanen en hun Paphlagonische bondgenoten, de Eneti of Veneti, die hun koning Pylaemenes hadden verloren, om zich op de Euganeese vlakte in Italië te vestigen. Toen in 1274 een grote antieke stenen sarcofaag werd opgegraven, verklaarden de ambtenaren van de middeleeuwse gemeente dat de overblijfselen van Antenor waren. Een inscriptie van de inheemse humanistische geleerde Lovato Lovati die bij het graf werd geplaatst, luidt:
Deze uit marmer gehouwen graftombe bevat het lichaam van de nobele Antenor die zijn land verliet, de Eneti en de Trojanen leidde, de Euganeeërs verbande en Padua stichtte.
Uit recentere onderzoeken blijkt echter dat de graftombe dateert van tussen de 4e en de 3e eeuw v. Chr.Toch bevestigen archeologische overblijfselen een vroege datering van de stichting van het centrum van de stad tussen de 11e en 10e eeuw v.C. In de 5e eeuw v.C. verrees Padua aan de oever van de rivier de Brenta, die in de Romeinse tijd Medoacus Maior werd genoemd en waarschijnlijk tot AD 589 de weg volgde van het huidige Bacchiglione (Retrone). Padua was een van de belangrijkste centra van de Veneti.
De Romeinse geschiedschrijver Livy vermeldt een poging tot invasie door de Spartaanse koning Cleonimos rond 302 v. Chr. De Spartanen kwamen de rivier op maar werden door de Veneti in een zeeslag verslagen en gaven het idee van verovering op. Nog later sloegen de Veneti van Padua met succes invasies af van de Etrusken en de Galliërs. Volgens Livy en Silius Italicus sloten de Veneti, waaronder die van Padua, in 226 v. Chr. een verbond met de Romeinen tegen hun gemeenschappelijke vijanden, eerst de Galliërs en daarna de Carthagers. Mannen uit Padua vochten en stierven aan de zijde van de Romeinen bij Cannae.
Met de noordwaartse uitbreiding van Rome werd Padua geleidelijk opgenomen in de Romeinse Republiek. In 175 v.C. verzocht Padua om hulp van Rome bij het neerslaan van een plaatselijke burgeroorlog. In 91 v.C. vocht Padua, samen met andere steden van de Veneti, samen met Rome tegen de rebellen in de Sociale Oorlog. Rond 49 (of 45 of 43) v.C. werd Padua krachtens de Lex Julia Municipalis een Romeins municipium en werden de inwoners tot de Romeinse stam Fabia gerekend. In die tijd telde de stad misschien 40.000 inwoners. De stad stond bekend om haar uitstekende paardenras en de wol van haar schapen. De dichter Martial maakt zelfs opmerkingen over de dikte van de tunieken die er werden gemaakt. Tegen het einde van de eerste eeuw v. Chr. schijnt Padua buiten Rome de rijkste stad van Italië te zijn geweest. De stad werd zo machtig dat zij naar verluidt in staat was tweehonderdduizend strijders op de been te brengen. Maar ondanks haar rijkdom stond de stad ook bekend om haar eenvoudige zeden en strenge moraal. Deze zorg voor moraal wordt weerspiegeld in Livy’s Romeinse Geschiedenis (XLIII.13.2), waarin hij de opkomst van Rome tot dominantie afschildert als zijnde gebaseerd op haar morele rechtschapenheid en discipline. Nog later roemt Plinius, verwijzend naar de Paduaanse grootmoeder van een van zijn Paduaanse beschermelingen, Sarrana Procula, haar als rechtschapener en gedisciplineerder dan al haar strenge medeburgers (Epist. i.xiv.6). Padua leverde het keizerrijk ook opmerkelijke intellectuelen. Het nabijgelegen Abano was de geboorteplaats, en na vele jaren in Rome te hebben doorgebracht, de sterfplaats van Livius, van wie de criticus Asinius Pollio zei dat zijn Latijn zijn Patavinitas verraadde (vgl. Quintilianus, Inst. Or. viii.i.3).
Padua was ook de geboorteplaats van Thrasea Paetus, Asconius Pedianus, en misschien Valerius Flaccus.
Het christendom werd in Padua en een groot deel van de Veneto geïntroduceerd door de heilige Prosdocimus. Hij wordt vereerd als de eerste bisschop van de stad. Zijn diaken, de joodse bekeerling Daniël, is ook een heilige patroon van de stad.
Late OudheidEdit
De geschiedenis van Padua tijdens de Late Oudheid volgt de gang van zaken die de meeste steden in Noordoost-Italië gemeen hebben. Padua had te lijden onder de invasie van de Hunnen en werd in 450 op wrede wijze geplunderd door Attila. Een aantal jaren later viel het onder de controle van de Gotische koningen Odoacer en Theodorik de Grote. Het werd in 540 tijdens de Gotische oorlog voor korte tijd heroverd door het Byzantijnse Rijk. Er volgde echter ontvolking door de pest en oorlog. De stad werd opnieuw ingenomen door de Goten onder Totila, maar werd door Narses aan het Oostelijke Rijk teruggegeven om in 568 onder de controle van de Longobarden te vallen. Gedurende deze jaren zochten veel Paduanen veiligheid op het platteland en vooral in de nabijgelegen lagunes van wat later Venetië zou worden. In 601 kwam de stad in opstand tegen Agilulf, de Lombardische koning die de stad belegerde. Na een 12 jaar durende bloedige belegering bestormden en verbrandden de Longobarden de stad. Veel oude kunstvoorwerpen en gebouwen werden ernstig beschadigd. Van het Romeinse Padua zijn alleen de resten van een amfitheater (de Arena) en enkele brugfunderingen overgebleven. De stedelingen vluchtten naar de heuvels en keerden later terug om tussen de ruïnes een bestaan op te bouwen; de heersende klasse verliet de stad voor de Venetiaanse Lagune, volgens een kroniek. De stad herstelde niet gemakkelijk van deze klap, en Padua was nog steeds zwak toen de Franken de Longobarden opvolgden als meesters van Noord-Italië.
Frankische en bisschoppelijke suprematieEdit
Op de Diet van Aix-la-Chapelle (828) werd het hertogdom en mars van Friuli, waarin Padua lag, verdeeld in vier graafschappen, waarvan één zijn titel ontleende aan de stad Padua.
Het einde van de vroege Middeleeuwen in Padua werd gemarkeerd door de inname van de stad door de Magyaren in 899. Het duurde vele jaren voordat Padua van deze verwoesting hersteld was.
Tijdens de periode van bisschoppelijke suprematie over de steden van Noord-Italië schijnt Padua niet erg belangrijk of actief te zijn geweest. De algemene tendens van haar beleid tijdens de Investituuroorlog was keizerlijk (Ghibellijns) en niet Romeins (Guelph); en haar bisschoppen waren voor het grootste deel van Germaanse afkomst.
Ontstaan van de CommuneEdit
Onder de oppervlakte vonden verschillende belangrijke bewegingen plaats die bepalend zouden blijken voor de latere ontwikkeling van Padua.
Aan het begin van de 11e eeuw stelden de burgers een grondwet op, bestaande uit een algemene raad of wetgevende vergadering en een credenza of uitvoerend orgaan.
In de volgende eeuw waren zij verwikkeld in oorlogen met Venetië en Vicenza om het recht van waterweg op de Bacchiglione en de Brenta. De stad groeide in macht en zelfvertrouwen en in 1138 werd het bestuur toevertrouwd aan twee consuls.
De grote families van Camposampiero, Este en Da Romano begonnen op te komen en het district Padua onder elkaar te verdelen. Om hun vrijheden te beschermen, werden de burgers in 1178 verplicht een podestà te kiezen. Hun keuze viel in eerste instantie op een van de Este-families.
Een brand verwoestte Padua in 1174. Hierdoor moest de stad vrijwel opnieuw worden opgebouwd.
Het tijdelijke succes van de Lombardische Liga hielp de steden te versterken. Hun burgerjaloezie bracht hen echter al snel weer tot zwakte. In 1214-1216 was Padua verwikkeld in een conflict met Venetië, dat het verloor. In 1236 kostte het Frederik II weinig moeite om zijn vicaris Ezzelino III da Romano in Padua en de naburige steden te vestigen, waar hij de inwoners vreselijke wreedheden aandeed. Ezzelino werd in juni 1256 zonder bloedvergieten onder de burgers afgezet, dankzij paus Alexander IV.
Padua beleefde daarna een periode van rust en voorspoed: de basiliek van de heilige werd gebouwd; en de Paduanen werden heer en meester over Vicenza. De Universiteit van Padua (de tweede universiteit van Italië, na Bologna) werd in 1222 gesticht, en naarmate zij in de 13e eeuw tot bloei kwam, overtrof Padua Bologna, waar men zich niet had ingespannen om de herleving van klassieke precedenten uit te breiden tot buiten het gebied van de jurisprudentie, om een centrum van vroeg humanistisch onderzoek te worden, met een kennis uit de eerste hand van Romeinse dichters die in Italië of buiten de Alpen ongeëvenaard was.
De opmars van Padua in de 13e eeuw bracht de gemeente echter uiteindelijk in conflict met Can Grande della Scala, heer van Verona. In 1311 moest Padua wijken voor de Scaligeri van Verona.
Jacopo da Carrara werd in 1318 gekozen tot heer van Padua, op dat moment telde de stad 40.000 inwoners. Vanaf dat moment tot 1405 volgden negen leden van de gematigd verlichte Carraresi-familie, waaronder Ubertino, Jacopo II, en Francesco il Vecchio, elkaar op als heren van de stad, met uitzondering van een korte periode van Scaligeri-heerschappij tussen 1328 en 1337 en twee jaar (1388-1390) toen Giangaleazzo Visconti de stad in handen had. De Carraresi-periode was een lange periode van rusteloosheid, want de Carraresi waren voortdurend in oorlog. Onder de heerschappij van Carraresi werden de vroege humanistische kringen in de universiteit in feite ontbonden: Albertino Mussato, de eerste moderne dichter, stierf in 1329 in ballingschap in Chioggia, en de uiteindelijke erfgenaam van de Paduaanse traditie was de Toscaan Petrarca.
In 1387 won John Hawkwood de Slag bij Castagnaro voor Padua, tegen Giovanni Ordelaffi, voor Verona. Aan de Carraresi-periode kwam uiteindelijk een einde toen de macht van de Visconti en van Venetië in belang toenam.
Venetiaanse heerschappijEdit
Padua kwam in 1405 onder het bewind van de Republiek Venetië, en bleef dat grotendeels tot de val van de republiek in 1797.
Er was slechts een korte periode waarin de stad van eigenaar veranderde (in 1509) tijdens de oorlogen van de Liga van Cambrai. Op 10 december 1508 sloten vertegenwoordigers van het pausdom, Frankrijk, het Heilige Roomse Rijk en Ferdinand V van Castilië de Liga van Cambrai tegen de Republiek. De overeenkomst voorzag in de volledige ontmanteling van het grondgebied van Venetië in Italië en de verdeling ervan onder de ondertekenaars: De Heilige Roomse keizer Maximiliaan I van het Huis van Habsburg zou naast Verona en andere gebieden ook Padua krijgen. In 1509 was Padua slechts enkele weken in handen van keizerlijke aanhangers. De Venetiaanse troepen heroverden het snel en verdedigden Padua met succes tijdens de belegering door keizerlijke troepen.
De stad werd bestuurd door twee Venetiaanse edelen, een podestà voor burgerlijke zaken en een kapitein voor militaire zaken. Elk werd gekozen voor zestien maanden. Onder deze gouverneurs bleven de grote en kleine raden zich bezighouden met de gemeentelijke aangelegenheden en met de toepassing van de Paduaanse wet, vervat in de statuten van 1276 en 1362. De schatkist werd beheerd door twee kamerheren; en om de vijf jaar zonden de Paduanen een van hun edelen uit om als nuntius in Venetië te verblijven en de belangen van zijn geboortestad te behartigen.
Venetië versterkte Padua met nieuwe muren, gebouwd tussen 1507 en 1544, met een reeks monumentale poorten.
Oostenrijkse overheersingEdit
In 1797 kwam met het Verdrag van Campo Formio een einde aan de Venetiaanse Republiek en werd Padua, net als een groot deel van de Veneto, afgestaan aan de Habsburgers. In 1806 ging de stad over naar het Franse marionettenrijk Italië tot de val van Napoleon in 1814, toen de stad deel ging uitmaken van het nieuw gevormde Koninkrijk Lombardije-Venetië, dat deel uitmaakte van het Oostenrijkse keizerrijk.
De Oostenrijkse overheersing was impopulair bij progressieve kringen in Noord-Italië, maar de gevoelens van de bevolking (van de lagere tot de hogere klassen) ten opzichte van het keizerrijk waren gemengd. In Padua brak in het revolutiejaar 1848 een studentenopstand uit die op 8 februari de universiteit en het Caffè Pedrocchi in slagvelden veranderde waarin studenten en gewone Paduanen zij aan zij vochten. De opstand was echter van korte duur en er waren geen andere episodes van onrust onder het Oostenrijkse keizerrijk (en daarvoor waren die er ook niet geweest), zoals in Venetië of in andere delen van Italië; terwijl tegenstanders van Oostenrijk in ballingschap werden gedwongen.
Onder Oostenrijks bewind begon Padua met zijn industriële ontwikkeling; een van de eerste Italiaanse spoorlijnen, Padua-Venetië, werd in 1845 aangelegd.
In 1866 gaf de Slag bij Königgrätz Italië de kans om als bondgenoot van Pruisen Veneto in te nemen, en werd Padua ook bij het pas gevormde Koninkrijk Italië gevoegd.
Italiaanse heerschappijEdit
In 1866 bij Italië gevoegd, lag Padua in het centrum van het armste gebied van Noord-Italië, zoals Veneto dat tot in de jaren ’60 was. Desondanks bloeide de stad in de daaropvolgende decennia zowel economisch als sociaal op, ontwikkelde haar industrie, was een belangrijke landbouwmarkt en beschikte over een zeer belangrijk cultureel en technologisch centrum als de universiteit. De stad herbergde ook een belangrijk militair commando en vele regimenten.
De 20e eeuwEdit
Toen Italië op 24 mei 1915 toetrad tot de Eerste Wereldoorlog, werd Padua gekozen als het hoofdcommando van het Italiaanse leger. De koning, Vittorio Emanuele III, en de opperbevelhebber, Cadorna, gingen in Padua wonen voor de duur van de oorlog. Na de nederlaag van Italië in de slag bij Caporetto in de herfst van 1917, lag de frontlinie aan de rivier de Piave. Dit was slechts 50-60 km van Padua, en de stad lag nu binnen het bereik van de Oostenrijkse artillerie. De Italiaanse legerleiding trok zich echter niet terug. De stad werd verschillende keren gebombardeerd (ongeveer 100 burgerdoden). Een gedenkwaardig wapenfeit was de vlucht van Gabriele D’Annunzio naar Wenen vanaf het nabijgelegen vliegveld San Pelagio Castle.
Een jaar later was de dreiging voor Padua geweken. Eind oktober 1918 won het Italiaanse leger de beslissende Slag bij Vittorio Veneto, en de Oostenrijkse troepen stortten in. De wapenstilstand werd ondertekend in Villa Giusti, Padua, op 3 november 1918.
Tijdens de oorlog groeide de industrie snel, en dit verschafte Padua een basis voor verdere naoorlogse ontwikkeling. In de jaren direct na de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde Padua zich buiten de historische stad, breidde zich uit en groeide het inwonertal, ook al woedden er in die tijd arbeids- en sociale conflicten.
Net als in veel andere gebieden in Italië kende Padua grote sociale onrust in de jaren direct na de Eerste Wereldoorlog. De stad werd opgeschrikt door stakingen en schermutselingen, fabrieken en velden werden bezet, en oorlogsveteranen hadden moeite om weer in het burgerleven te stappen. Velen steunden een nieuwe politieke weg, het fascisme. Net als in andere delen van Italië werd de Nationale Fascistische Partij in Padua al snel gezien als de verdediger van eigendom en orde tegen revolutie. De stad was ook de plaats van een van de grootste fascistische massabijeenkomsten, waar naar verluidt zo’n 300.000 mensen een toespraak van Benito Mussolini bijwoonden.
Nieuwe gebouwen, in typische fascistische architectuur, verrezen in de stad. Voorbeelden hiervan zijn tegenwoordig te vinden in de gebouwen rond Piazza Spalato (tegenwoordig Piazza Insurrezione), het station, het nieuwe gedeelte van het stadhuis, en een gedeelte van het Bo-paleis waarin de universiteit is ondergebracht.
Na de nederlaag van Italië in de Tweede Wereldoorlog op 8 september 1943 werd Padua onderdeel van de Italiaanse Sociale Republiek, een marionettenstaat van de nazi-bezetters. De stad herbergde het Ministerie van Openbare Instructie van de nieuwe staat, evenals militaire en militiecommando’s en een militair vliegveld. De Resistenza, de Italiaanse partizanen, was zeer actief tegen zowel het nieuwe fascistische bewind als de nazi’s. Een van de belangrijkste leiders van de Resistenza in het gebied was de universitaire vice-kanselier Concetto Marchesi.
Van december 1943 tot het einde van de oorlog werd Padua 24 keer gebombardeerd door geallieerde vliegtuigen; de zwaarste bombardementen waren die op 16 en 30 december 1943 (elk met 300 slachtoffers), 7 februari 1944 (300 slachtoffers), 11 maart 1944 (meer dan 300 ton bommen afgeworpen door 111 bommenwerpers), 22 en 23 maart 1944, 20 april 1944 (180 slachtoffers), 22 februari en 12 maart 1945. De zwaarst getroffen gebieden waren het spoorwegstation (het doelwit van de meeste bombardementen) en de noordelijke wijk Arcella, waar 96 % van alle gebouwen werd verwoest; in totaal werden 950 woningen verwoest en 1.400 beschadigd. Tijdens een van deze bombardementen werd de kerk van de Eremitani, met fresco’s van Andrea Mantegna, verwoest, wat door sommige kunsthistorici wordt beschouwd als het grootste culturele verlies van Italië in oorlogstijd. Ook de kathedraal en de universiteit liepen schade op. Ongeveer 2.000 inwoners van Padua werden gedood door de invallen.
Op 26 april 1945 begonnen de partizanen de laatste opstand tegen de Duitsers en de fascisten; in de daaropvolgende gevechten werden 224 partizanen en 497 Duitsers gedood. 5.000 Duitse troepen, waaronder drie generaals, gaven zich over aan de partizanen in Padua, en nog eens 10.000 in de omgeving; op 28 april trokken Nieuw-Zeelandse troepen (2e Nieuw-Zeelandse Divisie) van het Britse Achtste Leger de stad binnen. Een kleine oorlogsbegraafplaats van het Gemenebest ligt in het westelijk deel van de stad, ter nagedachtenis aan de opoffering van deze troepen.
Na de oorlog ontwikkelde de stad zich snel, een weerspiegeling van de opkomst van Veneto van de armste regio in Noord-Italië tot een van de rijkste en economisch meest actieve regio’s van het moderne Italië.