Jouw etniciteit is niet iets wat je ’s ochtends aanbrengt en na een lange dag met een washandje verwijdert – maar een Youtuber die gaat onder de naam VenusAngelic lijkt die memo niet te hebben gekregen. Als de naam VenusAngelic je bekend in de oren klinkt, komt dat waarschijnlijk omdat ze een fanpagina op Facebook heeft met meer dan 200.000 Likes, bijna 500.000 abonnees op Youtube, en in totaal meer dan 80 miljoen Youtube views. Ze is een blanke, 17-jarige inwoner van Zuid-Londen die beroemd is omdat ze eruit ziet en zich kleedt als een pop. En vorige week nog, VenusAngelic postte een video getiteld “How To Look Half Japanese.”
“Looking half-Japans is de nieuwe modieuze trend in Japan,” de video begint. VenusAngelic, of Venus Isabelle Palermo, schrijft de toename van een verlangen om er “haafu kao” of “half-face/bi-raciaal” uit te zien toe aan de toename van half-Japanse beroemdheden. De trend is zo doordringend in de Japanse cultuur dat modetijdschriften zelfs handleidingen bevatten over hoe je er minder Japans en meer “bi-raciaal” uit kunt zien.”
Natuurlijk is er geen probleem met het vieren van het feit dat biraciale mensen mooi zijn. Het probleem ontstaat wanneer die waardering een grens overschrijdt in yellowface. Deze specifieke video van VenusAngelic draagt bij aan het in stand houden van een geïnternaliseerde adoratie voor een “witter en lichter” standaard van schoonheid die sommige Aziatische vrouwen hebben. Een deel van de fans van Venus nam het voor haar op, terwijl een ander deel niet inzag dat de in Zwitserland geboren Japanse niet echt Japans was.
Mensen die zich opmaken om half-Japans te lijken is niet alleen problematisch – het is ook racistisch. Als deze video de titel ‘How To Look Like A Black Girl’ zou hebben, zouden mensen (naar ik hoop en aanneem) verontwaardigd zijn. Maar het lijkt erop dat sommige mensen niet begrijpen dat waardering hebben voor de Aziatische cultuur je nog geen vrijbrief geeft om hen na te bootsen door hun etniciteit te veranderen in een door make-up gefabriceerd masker.
De video spreekt voor zich.
Venus is zeker niet de enige Youtube-gebruiker die meedoet aan deze trend. Ook anderen hebben zich aan deze aanstootgevende make-up tutorials gewaagd.
Youtuber NatsuOkamiTips heeft ervoor gezorgd dat deze video voorafgaand aan de tutorial van een disclaimer is voorzien:
“…even een kleine waarschuwing voordat je deze video bekijkt, onthoud dat je mooi bent, ongeacht je huidskleur, of je nu blank, zwart, blauw, paars of groen bent, je bent mooi. Dus onthoud dat terwijl je deze video bekijkt… Ik krijg misschien commentaar van “oh dit is racistisch, je kan dit soort video’s niet plaatsen” maar, serieus jongens, het maakt niet uit. Het is niet racistisch. Ik heb met Aziatische mensen gepraat en ze hebben me verteld dat het echt stom is dat ik zelfs moet vragen of het racistisch is, want dat is het echt niet.”
(Een algemene vuistregel: Negen van de tien keer als je iemand van een bepaald ras moet vragen of iets racistisch is, is het dat waarschijnlijk ook.”
Ik zou video na video kunnen opsommen, en natuurlijk strekt deze trend zich uit tot buiten YouTube make-up tutorials. Onlangs nog bracht CBS een zeer aanstootgevende aflevering van How I Met Your Mother uit, waarin de castleden Alyson Hannigan, Josh Radnor en Colbie Smulders zich in zijden gewaden hulden en met stereotiepe Aziatische accenten spraken.
Verrassend genoeg kreeg deze video veel bijval op Twitter.
Wat al deze video’s vertegenwoordigen is een moderne vorm van Oriëntalisme. Edward Said, een postkoloniaal theoreticus en auteur, definieerde Oriëntalisme als “een manier van kijken die de verschillen tussen Arabische volken en culturen verbeeldt, benadrukt, overdrijft en vervormt in vergelijking met die van Europa en de VS”. Dit concept verwijst ook naar de fetisjisering en het faux-exotisme rond de Aziatische cultuur. Deze tutorials, en hun makers, minimaliseren een etniciteit en parodiëren het als een masker. Het is duidelijk dat we een les nodig hebben over het verschil tussen waardering en toe-eigening.
Aankeming wordt gedefinieerd als een “uitdrukking van bewondering, goedkeuring of dankbaarheid.” Dus waardering zou zijn het uiten van een liefde voor Japans eten en het openen van een Japans-geïnspireerd restaurant. Of, bijvoorbeeld, als je echt van K-Pop muziek houdt, zou je je make-up op dezelfde manier kunnen doen als je favoriete K-Pop ster dat doet. Maar je zou niet je huidskleur veranderen of je gelaatstrekken vervormen om “er Aziatischer uit te zien.”
Apropriatie wordt gedefinieerd als “het gebruik van reeds bestaande ideeën, beelden of voorwerpen met weinig of geen transformatie toegepast.” Toe-eigening is spreken met een overdreven nep-Japans accent, je schminken om je “Japanser” te laten lijken en het imiteren van gedrag/manieren die je aan Aziaten toeschrijft.
Aziatische mensen worden misschien niet zo vaak aangehouden en gefouilleerd of in warenhuizen gevolgd als zwarte mensen, maar dat geeft mensen nog niet het recht om reductieve stereotypen over hen in stand te houden. Grap telefoontjes met Aziatische stemmen, trekken aan je ogen om ze “meer Aziatisch” te laten lijken, en dit soort “How to Look” make-up tutorials moeten stoppen.
Omdat het niet uitmaakt wat je ras of foundationkleur is, toe-eigening is nooit mooi.
Afbeeldingen: SodiumArt; VenusAngelic