Het vroegst bekende Lazy Susan-achtige voorwerp dat nog regelmatig draait, dateert uit 1780 en werd een paar jaar geleden verkocht op een veiling van Christie’s. Het dienblad is gemaakt van mahoniehout en heeft – net als onze versie – een diameter van 15 cm.
Het werd een “etenslift” genoemd. Tegenwoordig denken we aan etensliften als die kleine handmatige liften die voedsel van de ene verdieping naar de andere brengen in chique landhuizen. Maar in de 18e en 19e eeuw verwees de term zowel naar de liften als naar roterende dienbladen en tafels, vergelijkbaar met de Lazy Susans van vandaag.
De eerste bekende verwijzing naar iets dat een “Lazy Susan” heette, was in 1917, toen in het decembernummer van Vanity Fair, het nu gesloten warenhuis Ovington’s reclame maakte voor een 16-inch roterend mahoniehouten dienblad. Kijk eens naar de advertentie: “$8,50 lijkt voor altijd een onmogelijk laag loon voor een goede bediende; en toch ben je hier; Lazy Susan, de slimste serveerster ter wereld,” luidde de kopij.
Dus het “domme” deel van de ober en het “Luie” deel van de Susan hebben vergelijkbare wortels. In beide gevallen verwijst de naam naar het vermogen van het gereedschap om huishoudelijk personeel te “vervangen”.
Maar waarom Susan? Geleerden van de recente geschiedenis lijken te hebben vastgesteld hoe de Luie Susan aan zijn naam kwam, maar ze hebben niet kunnen vaststellen waarom. Dat stukje trivia lijkt verloren te zijn gegaan voor de geschiedenis. Het is wel interessant om te weten dat Susan volgens de gegevens over babynamen begin 1900 niet eens zo’n populaire naam was. In de jaren 1950 en 1960 was het een van de meest voorkomende meisjesnamen die er waren. Maar in 1917? Nauwelijks op de radar.
Volgens de Smithsonian, Lazy Susans hebben ook een langdurige relatie met de Chinese cultuur en Chinees-Amerikaanse gerechten. Hoewel de moderne versie van de Lazy Susan Europese en Amerikaanse wortels lijkt te hebben, bevat de Chinese literatuur van zo ver terug als 1313 vermeldingen van draaiende tafels.
Deze oorspronkelijke tafels hadden helemaal niets met voedsel te maken; ze waren ontworpen als een manier om Chinese karakters te organiseren in verplaatsbare letters voor de drukkerij. Maar ze werkten op een manier die vergelijkbaar is met de Lazy Susan van vandaag.
Snel zes eeuwen vooruit naar het midden van de 20e eeuw en Lazy Susans werden bekende bezienswaardigheden in Chinees-Amerikaanse restaurants, waar ze het delen van dim sum een stuk makkelijker maakten.
Deze opleving viel samen met de piek populariteit van Lazy Susans in de Amerikaanse voorsteden. En, interessant genoeg, met de piek populariteit van de naam Susan zelf. In de jaren ’50 was het de vierde populairste meisjesnaam in de V.S. en in de jaren ’60 de derde.
Is dat toeval? Waarschijnlijk wel. Het is onwaarschijnlijk dat Amerikaanse gezinnen massaal besloten om hun dochters te vernoemen naar roterende dienbladen – vooral degenen die de werkethiek van de meisjes kleineerden.
Sinds de jaren ’60 is de naam Susan gezonken op de “meest populaire babynamen” – in 2018 was het de 1.079e meest populaire meisjesnaam in de VS – maar Lazy Susans zelf blijven even nuttig als altijd. Of je nu dim sum, koffie en gebak, een selectie kazen of een saai doordeweeks diner serveert, ze maken dineren in groepen gemakkelijker…en een stuk leuker.
Lees verder voor waarom de lazy susan een comeback maakt.